Του Διαμαντή Μπασαντή

1950, Χώρα Άνδρου. Το βέλος δείχνει το Εμπειρίκιο Γυμναστήριο

Η ιστορία του Ανδριακού πηγαίνει πίσω 83 χρόνια και έχει δύο χρονικά ορόσημα σε απόσταση 70 χρόνων το ένα από το άλλο. Το πρώτο είναι το 1931 και το δεύτερο το 2001.

Το 1931 ο Σταμάτης Εμπειρίκος δωρίζει το χώρο και χρηματοδοτεί την κατασκευή του «Εμπειρίκιου Γυμναστήριου». Ο Εμπειρίκος με τη γενναιόδωρη προσφορά του συνέβαλε αποφασιστικά και στην οργάνωση του αθλητισμού στην Άνδρο και στη συγκρότηση σε ομάδα του Ανδριακού. Της πρώτης ιστορικά ποδοσφαιρικής ομάδας στο νησί και της τρίτης ιστορικά στις Κυκλάδες. Το Εμπειρίκιο Γυμναστήριο υπήρξε χώρος άθλησης και ανάπτυξης του ποδοσφαίρου της Άνδρου για πέντε δεκαετίες μέχρι την κατασκευή του πρώτου σταδίου στο Παραπόρτι το 1981.

Είκοσι χρόνια αργότερα, το 2001, με αφορμή τους αιγαιοπελαγίτικους αγώνες εκέινης της χρονιά που ανέλαβε η Άνδρος και με πρωτοβουλία του τότε δημάρχου Δημήτρη Γιαννίση δίσεται χρηματοδότηση από τη ΓΓΑ (500 εκ. δρχ) και στη συνέχεια χάρη στη γεναιόδωρη χορηγία του Μιχάλη Ι. Γουλανδρή (120 εκ. δρχ),  στη μνήμη του πατέρα του Ιωάννη Μ. Γουλανδρή, γίνεται δυνατή η αποπεράτωση ενός σύγχρονου σταδίου ολυμπιακών προδιαγραφών και ενός γηπέδου προδιαγραφών UEFA στο Παραπόρτι μοναδικό μέχρι σήμερα για το Αιγαίο.

 

2004: Γενική άποψη της Χώρας. "Δημοτικό Στάδιο Άνδρου Ιωάννης Μ. Γουλανδρης"

Το στάδιο αυτό, που ονομάζεται «Δημοτικό Στάδιο Άνδρου – Ιωάννης Μ. Γουλανδρής», έδωσε τη δυνατότητα να αυξηθεί κατακόρυφα η ενασχόληση των νέων με τον στίβο και το ποδόσφαιρο και επέτρεψε να διοργανωθούν στο νησί δύο φορές οι Αιγαιοπελαγίτικοι Αγώνες (2001 & 2008). Επιπλέον το όμορφο αυτό γήπεδο και στάδιο έδωσε τη δυνατότητα στο σύλλογο να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο τόσο στο ποδόσφαιρο όσο και στον κλασικό αθλητισμό.

Διαπιστώνουμε πως η ιστορία του ανδριώτικου αθλητισμού ξεκίνα, όπως πολλά στην Άνδρο, από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Ο Σταμάτης Εμπειρίκος, μέγας ευεργέτης του νησιού στις αρχές του 20^ου αιώνα (μετά τη συμβολή του στην κατασκευή του Εμπειρίκιου Γυμνασίου το 1925) με κληροδότημα του, το 1931, δημιούργησε και το Εμπειρίκιο Γυμναστήριο, με σκοπό την άθληση των μαθητών. Η δημιουργία του Γυμναστηρίου έδωσε τη δυνατότητα για τη συγκρότηση και της πρώτης ποδοσφαιρικής ομάδας στην Άνδρο του Ανδριακού Ομίλου Φιλάθλων (Α.Ο.Φ.).

 

1954: Η ομάδα παλαιμάχων του Ανδριακού. Τέταρτος όρθιος εξ αριστερών είναι ο Ιωάννης Μ. Γουλανδρης το όνομα του οποίου φέρει το σημερινό στάδιο. Έκτος όρθιος εξ αριστερών είναι ο Νίκος Γουλανδρής μετέπειτα πρόεδρος του Ολυμπιακού Πειραιώς (1972-1975), και πρώτος καθιστός εξ αριστερών ο μετέπειτα πρόεδρος της ΑΕΚ Νίκος Γκούμας (1956-1963)

Η δημιουργία της ποδοσφαιρικής ομάδας ήταν κάτι πολύ προχωρημένο για την εποχή. Το ποδόσφαιρο ήταν ουσιαστικά μια νέα εμπειρία τότε στην Ελλάδα. Αρκεί να αναλογιστούμε πως η ΕΠΟ ιδρύθηκε μόλις το 1926 και το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου διεξήχθη το 1927. Ή, ακόμα πως μερικές από τις μεγαλύτερες ομάδες ποδοσφαίρου, όπως π.χ. η ΑΕΚ (1924), ο Ολυμπιακός Πειραιώς (1925) και ο ΠΑΟΚ (1926), ιδρύθηκαν μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα από τον Ανδριακό.

Οι αγώνες της πρώτης μακρινής αθλητικά περιόδου για το ελληνικό ποδόσφαιρο είχαν τοπικό χαρακτήρα και ήταν σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Ακόμα και το πρωτάθλημα Ελλάδος από το 1927 μέχρι το 1959 γινόταν κυρίως σε τοπικό επίπεδο. Το ίδιο φυσικά συνέβαινε με τον Α.Ο.Φ. και το ανδριακό ποδόσφαιρο. Το Εμπειρίκιο Γυμναστήριο με τις περιορισμένες διαστάσεις του (έπαιζαν ομάδες 9Χ9) αποτυπώνει τα όρια του ποδοσφαίρου εκείνης της εποχής.

 

 

Η πρώτη εποχή

 

Οι αγώνες στην αρχή ήταν με ομάδες επίλεκτων από την Αθήνα ή άλλες ομάδες από το νησί και τις Κυκλάδες. Οι παίκτες που πλαισίωσαν τον Ανδριακό ήταν νέοι της Άνδρου με αγάπη στον αθλητισμό και στο ποδόσφαιρο. Ανάμεσα τους ήταν τότε και κάποιοι που ξεχώρισαν αργότερα στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου.

Η πρώτη σωζόμενη φωτογραφία με δύο ομάδες νέων της εποχής στο Εμπειρίκιο Γυμναστήριο. Στον τοίχο αναγράφει ΑΝΔΡΙΑΚΟΣ. Εικονίζονται 18 παίκτες. Στον περιορισμένο χώρο του Εμπειρίκιου οι αγώνες ήταν πάντα με εννέα παίκτες για κάθε ομάδα. Δεύτερος όρθιος εξ αριστερών ο Ιωάννης Μ. Γουλανδρής ο γιός του οποίου χρηματοδότησε την ολοκλήρωση του σύγχρονου σταδίου στο Παραπόρτι

 

Μεταπολεμικά ο Ανδριακός επιχείρησε κάποια ανοίγματα μέσα από τις σχέσεις των ανδριωτών επιχειρηματιών και εφοπλιστών με το ελληνικό ποδόσφαιρο. Έτσι ορισμένοι σημαντικοί ανδριώτες παράγοντες του ελληνικού ποδοσφαίρου έφεραν για φιλικούς αγώνες τις μεγάλες ομάδες του κέντρου στο νησί. Ο σπουδαιότερος αγώνας έγινε το 1959 με την πρώτη ομάδα της ΑΕΚ. Ο τότε πρόεδρος της ΑΕΚ Νίκος Γκούμας είχε την πρωτοβουλία. Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια η ερασιτεχνική του Ολυμπιακού και η εφηβική ομάδα του Παναθηναϊκού.

 

 

Όλα αυτά έγιναν δυνατά γιατί μεταξύ 1956 και 1975 μια σειρά σημαντικοί ανδριώτες οικονομικοί παράγοντες είχαν ανάμειξη με τα διοικητικά των μεγάλων ελληνικών ποδοσφαιρικών ομάδων. Αναφέρουμε ενδεικτικά τον Νίκο Γκούμα (πρόεδρο της ΑΕΚ 1956-1963), τον Μιχάλη Τρικόγλου (πρόεδρο της ΑΕΚ 1966-1967), τον Αντώνη Ματζαβελάκη (πρόεδρο και σημαντικού παράγοντα του Παναθηναϊκού στη δεκαετία του 1960) και τον Νίκο Γουλανδρή (πρόεδρο του Ολυμπιακού 1972-1975). Όμως παρά την πρώιμη ποδοσφαιρική αφύπνιση που έφερε ο Ανδριακός κατά την πρώτη εποχή του και παρά τις διοικητικές δραστηριότητες σημαντικών ανδριωτών παραγόντων σε πανελλήνιο επίπεδο, το ανδριώτικο ποδόσφαιρο έμεινε πίσω.

 

1978: Ομάδα του Ανδριακού πρίν απο αγώνα. Διακρίνονται όρθιος εξ αριστερών ο Αδαμάντιος Λ. Πολέμης και δεύτερος καθιστός εξ αριστερών ο Σπύρος Λ. Πολέμης. Και οι δύο συμπαραστάθηκαν ποικιλοτρόπως στον σύλλογο, ενώ ο Σπύρος Λ. Πολέμης διετέλεσε επί πολλά χρόναι πρόεδρος του Ναυτικού Ομίλου Άνδρου

 

Ο λόγος είναι πως μέχρι το 1980 δεν υπήρχε τοπικό πρωτάθλημα στις Κυκλάδες. Έτσι, ο Ανδριακός βρέθηκε μόλις το 1980-1981 με άλλες 12 ομάδες των Κυκλάδων να συστήνουν την Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Κυκλάδων και να διοργανώνουν το πρώτο πρωτάθλημα το 1981. Πρώτος πρωταθλητής ανακηρύχθηκε ο Α.Ο. Σύρου. Για τις ανάγκες εκείνου του πρωταθλήματος μετά από επίπονες και δραστήριες ενέργειες των τότε διοικούντων του συλλόγου Α. Κέτση, Γ. Νικολαϊδη και Γ. Κωβαίου, με επιχορήγηση της ΓΓ Αθλητισμού κατασκευάζεται το 1981 στο Παραπόρτι το πρώτο γήπεδο με κανονικές διαστάσεις. Επιπλέον δημιουργούνται και 6 λωρίδες στίβου από κεραμιδόσκονη…

 

Οι λόγοι που το πρωτάθλημα στις Κυκλάδες ξεκίνησε τόσο αργά έχουν να κάνουν κυρίως με το πρόβλημα της ακτοπλοΐας κατά τους χειμερινούς μήνες και με το υψηλό οικονομικό κόστος της μετακίνησης που καθιστούσε αδύνατη για χρόνια την δημιουργία ενός πρωταθλήματος. Επίσης το μέγεθος και ο πληθυσμός της Άνδρου δεν μπορούσαν να «στηρίξουν» αποτελεσματικά ένα τοπικό πρωτάθλημα στο νησί. Καθόλου τυχαίο πως στις Κυκλάδες μόνο η Σύρος με την πολυπληθή Ερμούπολη και την τακτική συγκοινωνία μπόρεσε κατά διαστήματα να στηρίξει μια ποδοσφαιρική ομάδα που έπαιξε για χρόνια στο πρωτάθλημα του Πειραιά.

 

Η νεότερη εποχή

.

Από το 1981 και μετά υπάρχει μια συνεχή αναβάθμιση των αθλητικών δρώμενων στην Άνδρο. Ο Ανδριακός Ο. Φ. συμμετέχει στο πρωτάθλημα Κυκλάδων. Έτσι το ποδόσφαιρο κερδίζει μια θέση στην καθημερινότητα του νησιού. Παράλληλα δημιουργούνται και δύο άλλες ομάδες στο Κόρθι και στο Μπατσί. Ο Αστέρας Κορθίου και ο Α.Ο. Υδρούσας. Σύντομα απέκτησαν και αυτές δικά τους γήπεδα.

 

Από το 1987 και μετά ο Ανδριακός αποκτά καλύτερη οργάνωση καθώς ο Μιχάλης Γουλανδρής, γόνος της γνωστής εφοπλιστικής οικογένειας του νησιού, εμπλέκεται ενεργά με τα διοικητικά του συλλόγου, βοηθά οικονομικά τον σύλλογο επί πολλά χρόνια και ανακηρύσσεται επίτιμος πρόεδρος του. Ο Μ. Γουλανδρής βρέθηκε κοντά στην ομάδα γιατί κατά τη δεκαετία του 1970 (όπως προηγουμένως και ο πατέρας του Ιωάννης Μ. Γουλανδρής στη δεκαετία του 1930) είχε παίξει ποδόσφαιρο στον Ανδριακό.

 

 

Μετά το 1990 ο σύλλογος αλλάζει όνομα σε Ολυμπιακός Ανδριακός Όμιλος Φιλάθλων και αλλάζει και χρώματα από μπλε άσπρο σε κόκκινο άσπρο. Τις χρονιές αυτές η ομάδα παρουσιάζει αρκετά σκαμπανεβάσματα καταφέρνει όμως και κερδίζει τέσσερα πρωταθλήματα της Β΄ Κατηγορίας Κυκλάδων (1990-1991, 1994-1995, 1999-2000, 2002-2003), ανεβαίνοντας ισάριθμες φορές στην Α΄ Κατηγορία στην οποία έπαιξε για πολλά χρόνια.

Από το 2001 η ομάδα παίζει στο νεό πανέμορφο γήπεδο ποδοσφαίρου διατάσεων UEFA 105Χ65) από φυσικό χλοοτάπητα (μοναδικό στις Κυκλάδες). Μεταξύ των ετών 2003-2005 στο σύλλογο τέθηκαν στόχοι για ενίσχυση της ομάδας και συμμετοχή της στο εθνικό πρωτάθλημα. Όλα αυτά όμως υπερέβαιναν τα μεγέθη της Άνδρου και αυτό οδήγησε τον σύλλογο σε διοικητική περιπέτεια.

Έτσι, το 2005 εμπλέκεται στη διοίκηση του συλλόγου η Ντολύ Βαλμά καλώντας σε συνεργασία ανθρώπους καταξιωμένους στη τοπική κοινωνία του νησιού μας με αγάπη και προσφορά στον αθλητισμό. Και ξεκινά ανασυγκρότηση του συλλόγου με αναφορά στις αρχικές αξίες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε για δεκάδες χρόνια. Σήμερα πλέον στην ομάδα αγωνίζονται ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές κάτοικοι αποκλειστικά της Άνδρου σε ένα ευχάριστο και φιλικό κλίμα μεταξύ τους συμμετέχοντας στο αναβαθμισμένο πρωτάθλημα Κυκλάδων με επιτυχία.

Δυστυχώς το 2013 ο Ανδριακός λόγω νέων οικονομικών δυσκολιών αποσύρεται για ένα χρόνο από το κυκλαδικό πρωτάθλημα. Όμως η νέα διοίκηση που εκλέγεται το 2014 ετοιμάζει την επιστροφή της ομάδας και πάλι από το φθινόπωρο στο πρωτάθλημα Κυκλάδων.

Κάνοντας ένα συνολικό απολογισμό της μακράς στο χρόνο πορείας των πρώτων 50 ποδοσφαιρικών χρόνων του Ανδριακού (1931-1981) υπολογίζεται πως τουλάχιστον 500 νέοι έπαιξαν ποδόσφαιρο με την φανέλα του σε φιλικούς αγώνες στο Εμπειρίκιο Γυμναστήριο. Και από το 1981 μέχρι σήμερα υπολογίζεται πως τουλάχιστον 400-450 νέοι έχουν παίξει με τη φανέλα του στο πρωτάθλημα Κυκλάδων. Και βεβαίως είναι πολλές χιλιάδες οι θεατές που έζησαν ωραίες αθλητικές στιγμές παρακολουθώντας τη δραστηριότητα του σε όλη αυτή τη μακρά ιστορία του.

 

Μια νέα σελίδα με τον στίβο

 

Το 1992 με πρωτοβουλία του τότε προέδρου του συλλόγου Γιώργου Σακελλάρη και με τη βοήθεια του καθηγητή σωματικής αγωγής Γιώργου Αντωνιάδη δημιουργείται τμήμα κλασικού αθλητισμού. Η κατασκευή του σταδίου το 1981 και η δημιουργία του τμήματος κλασικού αθλητισμού το 1992 δίνουν τη δυνατότητα να ξεκινήσει με αξιώσεις ο στίβος στην Άνδρο. Το τμήμα ξεκινά την πρώτη χρονιά με 20 αθλητές και παρόλα αυτά καταφέρνει και εκπροσωπείται και κερδίζει 2 μετάλλια στους Αιγαιοπελαγίτικούς Αγώνες. Οι αθλητές στη συνέχεια αυξάνουν και το τμήμα δίνει τη δυνατότητα σε νέες και νέους της Άνδρου να ασχοληθούν και σε ορισμένες περιπτώσεις να πρωταγωνιστήσουν σε εθνικό επίπεδο σε διάφορα αθλήματα.

 

Το 1996 ο καθηγητής Γιώργος Αντωνιάδης φεύγει από την Άνδρο και αναλαμβάνει στη συνέχεια το τμήμα αφιλοκερδώς ως προπονητής ο Τάκης Πολυμέρου. Το 1977 η αθλήτρια της Άνδρου Γεωργία Ρέρα καταλαμβάνει την πρώτη θέση στους Αιγαιοπελαγίτικους στα 80μ. και το 1998 μεταγράφεται στον Πανελλήνιο και αναδεικνύεται 4^η το 1998 και 1^η το 2001 στα 100μ στους Πανελλήνιους Νεανίδων. Στη συνέχεια τρέχει με την εθνική στα 4Χ100 σκυταλοδρομία νεανίδων και αργότερα γυναικών όπου το 2004 η ομάδα βγαίνει πρώτη στους Βαλκανικούς.

 

Το 2000 η Άνδρος κερδίζει, όπως σημειώσαμε παραπάνω, τη διοργάνωση των Αιγαιοπελαγίτικων Αγώνων του 2001 που διεξάγονταο στο  εξαιρετικό στάδιο Ολυμπιακών προδιαγραφών της Χώρας (8 διαδρομές από ταρτάν, ευθεία 100 μέτρων, 400 μέτρα στίβος, προβολείς, εξέδρα 1000 θέσεων, χώρους αποθηκευτικούς και γραφεία κλπ.), που αντίστοιχο του δεν υπάρχει στη νησιώτική Ελλάδα (παρά μόνο στην Κρήτη). Όμως η ολοκλήρωση ενός τόσο σημαντικού έργου για την Άνδρο και τις Κυκλάδες έγινε δυνατή χάρη και στη γενναιόδωρη χορηγία του Μιχάλη Γουλανδρή στη μνήμη του πατέρα του. Για τον λόγο αυτό το στάδιο ονομάζεται «Δημοτικό Στάδιο Άνδρου - Ιωάννης Μ. Γουλανδρής». Για την ιστορία στους αγώνες εκείνους η Άνδρος κατακτά 4 μετάλλια.

Το 2002 ο σύλλογος κατακτά στη δισκοβολία 1^η θέση στους πανελλήνιους σχολικούς αγώνες και 3^η θέση στο πανελλήνιο πρωτάθλημα εφήβων με τον δισκοβόλο Φάνη Βολίκα. Το 2003 κατακτά την 4^η γενική θέση στους Αιγαιοπελαγίτικους Στίβου και παίρνει 6 μετάλλια. Την ίδια χρονιά στους πανελλήνιους αγώνες νέων πετυχαίνουν καλές θέσεις οι ανδριώτες αθλητές Μπαρούς Γιαννούλης, Αλεξανδρος Βλάμης, Νικολέτα Τριανταφυλλάκη.

Το 2008 χάρη στην ύπαρξη του εξαιρετικού σταδίου η Άνδρος κερδίζει και πάλι τους Αιγαιοπελαγίτικους οι οποίοι διεξάγονται με επιτυχία το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς. Σε αυτούς ο σύλλογος κερδίζει την 6^η θέση στη γενική βαθμολογία κατακτώντας και 6 μετάλλια.

Στη 22χρόνη πορεία του τμήματος κλασικού αθλητισμού (1992-2014) 200 περίπου αθλητές συμμετείχαν με τη φανέλα του συλλόγου σε τοπικούς ή εθνικούς αγώνες προωθώντας το αθλητικό ιδεώδες δίνοντας χαρά και ικανοποίηση στην Άνδρο με τις επιτυχίες τους.