Μια φορά κι έναν καιρό στην Άνδρο: τα άγνωστα "σκυλιά" της θάλασσας…

Του Δημήτρη  Σταυρόπουλου

Το θρυλικό Μοσχάνθη στη Ραφήνα πριν αναχωρήσει.

Τούτο το αφιέρωμα έχει πολλούς αποδέκτες. Εκείνους που έζησαν την περίοδο στην οποία αναφέρεται και στους άλλους, τους νεώτερους, που δεν γνωρίζουν τίποτα. Τα συναισθήματα που θα προκαλέσει είναι ποικίλα. Στους παλιούς, νοσταλγία και συγκίνηση. Στους νέους έκπληξη και κάποια χαμόγελα…

Σηματοδοτεί  ωστόσο, μια ολόκληρη εποχή. Ηρωική θα λέγαμε. Τότε που ένα ταξίδι 36 ν. μιλίων από την Ραφήνα μέχρι την Άνδρο,  ήταν μια ολόκληρη απόφαση, που χρειαζόταν προετοιμασία.

Το Ρένα

Είχε ταλαιπωρία, κούραση και ήθελε… «θαλασσινή ψυχή», ιδιαίτερα στα περίπου 9 μίλια του Κάβο Ντόρο αν είχε μελτέμι, σοροκάδες η χειμωνιάτικες κατεβασιές (βοριάδες). Και τα βαπόρια-άστα να πάνε- σε σύγκριση με τα σημερινά. Μπορεί να είχαν καμαρότους με άσπρα γάντια, και πολυτελείς πολυθρόνες στην πρώτη θέση, άλλα ήταν καρυδότσουφλα, μικρά, χωρίς ταχύτητα, παλιά πολεμικά, (ναρκαλιευτικά, κορβέτες), μύριζαν κάρβουνο ή πετρέλαιο παγωμένα χωρίς έστω υποτυπώδη θέρμανση. Δίχως καμπίνες και ανέσεις, απροστάτευτα στο κρύο και την ζέστη τα καταστρώματα. Όλα αυτά, έκαναν το ταξίδι εξοντωτικό.

 Το Κωστάκης Τόγιας

Το Έλλη Τόγια

Αυτά τα πλοία όμως στάθηκαν παλικάρια. Κράτησαν ζωντανό το νησί μεταφέροντας τρόφιμα, φάρμακα και άλλα εφόδια σε δύσκολες εποχές, πάλεψαν με χοντρές φουρτούνες και έγραψαν το καθένα την δική του ιστορία.

Το Άννα Λ.

Πρωτοπόρα στο άνοιγμα της πρώτης τουριστικής γνωριμίας του κόσμου με την Άνδρο, έφευγαν κάθε πρωί από την Ραφήνα, έπιαναν πρώτα την Κάρυστο μετά το Γαύριο, έπειτα την Τήνο, καμιά φορά την Μύκονο (μόνο το καλοκαίρι) και επέστρεφαν… την επομένη!

Το Κυκλάδες

Άνθρωποι στα σαλόνια, πάγος στην πλώρη σκεπασμένος με μουσαμάδες και ζώα στα αμπάρια. Όλα μαζί να θαλασσοδέρνονται 4 και 5 ώρες μέχρι να φράσουν στον προορισμό τους.

Το Έλενα Π.

Το Έλενα Π. στην Κάρυστό. Τότε που το καράβι για Άνδρο έπιανε και εκείνο το λιμάνι πριν το Γαύριο.

Αν είχε βοριά στο μπουγάζι, έβαζαν πορεία μέχρι την Φάσα ή ακόμη και μέχρι τον Καμπανο για να καταφέρουν να περάσουν τον Κάβο Ντόρο. Αν είχε χοντρό νοτιά, κρατούσαν ρότα χαμηλά μέχρι την Τζια, μετά έβαζαν τον καιρό στην πρύμνη και πλησίαζαν την Άνδρο.

Το Κάρυστος

Το Κάρυστος

Έμπαιναν σχεδόν ολόκληρα μέσα στα κύματα της φουρτούνας, οι λαμαρίνες τους έτριζαν και έπαιρναν κλίσεις που σε τρόμαζαν. Γενναία σκυλιά της θάλασσας όμως δεν δείλιασαν ποτέ.

Το Μεγαλόχαρη

Και σε όλη την διαδρομή οι καμαρότοι με τα άσπρα γάντια να μοιράζουν σακούλες και λεμόνια, για να μην λερωθούν οι πολυτελείς πολυθρόνες από τους ζαλισμένους ταξιδιώτες.

Το Χρυσή Άμμος ΙΙ

Μιλάμε για μια περίοδο μετά τον πόλεμο και μέχρι την δεκαετία του 70, που η ταχύτητα και η πρόοδος της ναυπηγικής, έστειλε στα νεκροταφεία πλοίων και μετά στα διαλυτήρια αυτά τα υπέροχα σκαριά. Αυτά τα βαπόρια μαζί με τα πληρώματα τους όμως, δεν ξεχνιούνται. Ούτε πρέπει.

Το Μπάρι

Είναι οι προπομποί των σημερινών γρήγορων, πολυτελών και σύγχρονων πλοίων που κάνουν το ταξίδι μέχρι την Άνδρο, μια ευχάριστη εκδρομή, με κλιματισμό, εσπρέσο και δορυφορική τηλεόραση… Όσοι ταξίδεψαν μαζί τους ας τα θυμηθούν ξανά. Οι νεώτεροι ας τα μάθουν.