Γράφει ο ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ  

ΥΔΡΟΥΣΑ - ΑΠΟΜΕΣΗΜΕΡΟ 

Κυπρί. Απομεσήμερο 14ης Αυγούστου. Καλοκαιρινές διακοπές στην Άνδρο, που είναι δύο νησιά σε ένα! Από την μια είναι η Άνδρος του "τουριστικού μετώπου", που εκτείνεται από του Κόσση και μέχρι το Μπαλκόνι του Αιγαίου. Η Άνδρος του τουρισμού, που κάνει τους παλιούς Ανδριώτες της καλοκαιρινής Χώρας να "φρικιούν" και να δηλώνουν πως... το νησί "δεν θα γίνει Μύκονος"!!! Τουτέστιν μεθερμηνευόμενο, η Άνδρος των 260.000 χιλιάδων αφίξεων δεν θα γίνει Μύκονος των 2.800.000 αφίξεων τον χρόνο! Λες ακόμα και να το ήθελε και θα μπορούσε; Σα να δηλώνουν οι ανδριώτες του AirBNB και των ενοικιαζομένων στο Μπατσί ή στο Κηλυβάρι πως... δεν θα γίνουν πλοιοκτήτες των Στενιών!!! 

Μπατσί. Απομεσήμερο 14ης Αυγούστου. Όλοι στις παραλίες. Ακόμα και τα ιστιοφόρα έχουν ξανοιχτεί στο εκθαμβωτικό φως του Αυγούστου. Από την δυτική πλευρά του νησιού έχουμε την Άνδρο του καλοκαιρινού τουρισμού. Είναι η Άνδρος που δίνει την μάχη των οπισθοφυλακών απέναντι στα άλλα τα μικρότερα νησιά των Κυκλάδων, τα οποία την έχουν αφήσει πίσω προ πολλού στον τουρισμό. Είναι η Άνδρος που αγωνίζεται να μείνει και να ζήσει πάνω σ' αυτόν τον βράχο, με μια σεζόν 60-65 ημερών. Είναι η Άνδρος που πρακτικά "τσιμεντώνεται"! Γιατί εκεί κατευθύνονται στην πλειοψηφία τους οι περίπου 25-30 οικοδομικές άδειες παραθεριστών, που βγαίνουν τον χρόνο σε όλο το νησί! Σε μια 5ετία μετράμε 165 άδειες κτιρίων (σπιτιών, μαγαζιών, βοηθητικών χώρων κλπ.)!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Σε 10 χρόνια - με αυτό τον ρυθμό - θα έχουν κτιστεί κάπου 250-320 οικοδομές όλων των ειδών σε όλη την Άνδρο! H πλειοψηφία τους όμως στη Βόρεια Άνδρο. Π.χ. στις Μυρμηγκιές υπήρχαν κάποτε μόνο 9 σπίτια. Σήμερα υπάρχουν 42. Όλα πέτρινα και παραθεριστικά! Το ίδιο στον Χάρακα. Αυτό γιατί ενοχλεί κάποιους στη Χώρα, στις Συενιές ή αλλού; Ενοχλούν πραγματικά πως θα κτιστούν π.χ. κατά μέσο όρο 3 κτίσματα στο τετραγωνικό χιλιόμετρο! Τι σημαίνει αυτό; Πως τσιμεντωθήκαμε; Μην το συζητάτε!... 

ΓΙΑΛΙΑ - ΠΡΩΙΝΟ & ΑΠΟΜΕΣΗΜΕΡΟ

Πρωινό της 16ης Αυγούστου. Κανείς δεν έχει ακόμα ξυπνήσει από τους χορούς, τα πανηγύρια, τις βραδινές επισκέψεις σε σπίτια. Τα Γιάλια έρημα. Το όνειρο κάθε ανδριώτη των χωριών της περιοχής. Στην πλειοψηφία τους έρχονται Αύγουστο θέλοντας ζηλότυπα την Άνδρο μόνο για λογαριασμό τους. Και γράφουν κατά του "μαζικού τουρισμού" και της "τσιμεντοποίησης"! Φεύγουν γύρω στις 23 Αυγούστου για να πάνε στην  του μπετόν και των 3 εκατομμυρίων κατοίκων. Θα ξανάρθουν του χρόνου ή κάποιο Σαββατοκύριακο του Σεπτέμβρη ή του Οκτώβρη! Το πως θα ζήσει το νησί 11 μήνες ελάχιστα τους απασχολεί. Από την τσιμεντοποίηση της πόλης ή των προαστείων της αυτοί θα ξιφουλκούν κατά της... τσιμεντοποίησης της Άνδρου! Ονειρευόμενοι μια "καλοκαιρινή ερημία" που ποθούν να βρουν... τον Αύγουστο!!! Αυτή η "αντιαναπτυξιακή κουλτούρα" κυριαρχεί στην έκφραση "να μην γίνουμε Μύκονος"!!!

Που εκφράζουν μια αποστροφή σε οτιδήποτε καινούριο. Σε οτιδήποτε αλλάζει τις παλιές καλές συνήθειες των παλιών αγροτών, που οι ίδιοι και τα παιδιά τους έγιναν αστοί, μεσοαστοί ή μικρομεσαίοι στην Αττική! Και θέλουν ζηλότυπα - αφού αυτοί επιβιβάστηκαν στο "λεωφορείο της ανάπτυξης" - να μην μπει κανένας άλλος! Όλα τ' άλλα να μείνουν ίδια! Να μην κτιστεί... τίποτα! Έχτισαν αυτοί! Να μην κτίσουν οι επόμενοι! Να μην έρθουν άλλοι! Όλα αυτά με την επίκληση του "υπερτουρισμού"... της Μυκόνου! Από τον οποίο η Άνδρος απέχει μόνο 2.500.000 αφίξεις! Και κάπως έτσι καταφέραμε και μάς πέρασε σε αφίξεις και η μικρούλα... Κύθνος! 

Δεν μπορούμε πια να παραβγούμε ούτε με την Τήνος. Που μάς πέρασε και σε πληθυσμό (8.900). Ιδίως όμως σε αφίξεις η Τήνος έχει διπλάσιες κάθε χρόνο αφίξεις από την Άνδρο (πάνω από 510.000). Έχει πολύ περισσότερα AirBNB και ξενοδοχεία, αλλά και ΑΕΠ! Αυτοί αυξάνουν εμείς μειωνόμαστε. Πλέον είναι σαφές πως: "ΔΕΝ θα γίνουμε ούτε Τήνος"! Κι ας είναι η Τήνος μικρότερη, μακρύτερα και ακριβότερη...

Γιάλια. Μεσημέρι 16ης Αυγούστου. Συνεχίζουμε την παράθεση φωτογραφιών και σκέψεων αυτών των ημερών. Πολύ σωστό - όπως γράφουν οι ανησυχούντες - να υπάρχουν κανόνες. Όμως με το οικιστικό σχέδιο της Άνδρου στο ψυγείο έχει μπει στο ψυγείο και η όποια οικιστική εξέλιξη (σπίτια, δρόμοι κλπ). Και μπορεί να καταλήξουμε αργότερα περικυκλωμένοι στους οικισμούς του 1923! Μπορεί έτσι αποκλεισμένο να προχωρήσει το νησί; Ένα νησί ήδη με φθίνοντα σταθερά πλέον πληθυσμό εδώ και 30 χρόνια; Που σήμερα (2022) μετρά 6.800 μόνιμους κατοίκους και 8.800 νόμιμους.

Κι εδώ και το "Βότσαλο" στα Γιάλια. Εστία χαλάρωσης, πολιτισμού, καλοκαιρινής ξεκούρασης. Δεν άρεσε όταν φτιάχτηκε σε πολλούς. Κι έγιναν και παράπονα και διαμαρτυρίες... στο facebook! Γιατί εδώ πάρκαραν οι ντόπιοι του καλοκαιριού τα αυτοκίνητα τους!!! Μέσα στην σκόνη! Ή, ακόμα κάποιοι πέταγαν και τα σκουπίδια τους παραδίπλα. Τώρα που έγινε εστία καλοκαιρινού πολιτισμού, χάθηκε η άπλα του ελεύθερου πάρκινγκ! Αλλά και η "μαγεία"... της σκόνης και της μυρωδιάς των σκουπιδιών! Όμως, η αντίδραση που εκδηλώθηκε τότε αποτυπώνει ανάγλυφα την "αντιαναπτυξιακή κουλτούρα" των παλιών κατοίκων, που βλέπουν την περιοχή σαν καταφύγιο της δικής τους ζωής! Ένα μήνα τον χρόνο. Κι αδιαφορούν για τους υπόλοιπους 11 και τους κατοίκους, για το πως θα ζήσουν...

 

Και μια και ο λόγος περί ανάπτυξης κάποτε εδώ που είναι αυτό το απαστράπτον, πεντακάθαρο, απλόχωρο εστιατόριο με θέα τον θαλασσινό ορίζοντα, υπήρχε ένα ταπεινό ταβερνάκι, ψαροταβέρνα, του Μπάλλα. Με θέα το κάτω μέρος του δρόμου! Που χώραγε καμιά 20αριά άτομα. Και πΠήγαιναν όσοι προλάβαιναν. Οι άλλοι... σπίτια τους! Ή, κάπου αλλού! Τώρα βλέπουμε ένα εξαιρετικό εστιατόριο, ποιότητας, κομψότητας και καλών τιμών. Όπου καταφθάνουν καλοκαιρινοί ντόπιοι, αλλά και αυγουστιάτικοι Αθηναίοι. Κυρίως τον Αύγουστο και τον μισό Ιούλιο! Αρκούν όμως οι 45 μέρες για να σταθεί μια επιχείρηση της περιοχής, που ζει 20-25 εργαζόμενους της Άνδρου; 

Μπορεί η επέκταση της σεζόν και η αριθμητική άνοδος των τουριστών να δυσαρεστεί κάποιους; που καταφθάνουν τον Αύγουστο, Να δυσαρεστεί και κάποιους παλιούς Στενιώτες, που πρόκοψαν αλλού και επιστρέφουν αναζητώντας τις ρίζες τους και την "καλοκαιρινή ερημία", την οποία δεν βρίσκουν τον Αύγουστο, που ευκαιρούν! Κι αρχίζουν με την ευκαιρία της καλοκαιρινής έλευσης τους τις θεωρίες περί "τσιμεντοποίησης"!!! Ατυχώς, πολλοί από τους γύρω κατοίκους ποτέ δεν έμαθαν να διαβάζουν αριθμούς. στατιστικές, ζωές, υποδομές κλπ. Απλώς επαναλαμβάνουν τον παλιό τρόπο του εξωραϊσμού του χτες  και της καταστροφολογίας του σήμερα και του αύριο. Μια αντίληψη παλιά όσο και ο κόσμος! Αποτυπώνεται τόσο στις Ινδικές Βέδες (που χρονολογούνται από το 1500 π.Χ.) όσο και την αρχαιοελληνική γραμματεία (του 500 π.Χ). Και φθάνει μέχρι σήμερα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Όπως είπαμε στην αρχή της περιδιάβασης μας η Άνδρος είναι δύο νησιά σε συσκευασία ενός. Άλλα πιστεύουν για την οικονομία, τον τουρισμό, την ανάπτυξη στη Δυτική κι άλλα στην Ανατολική Άνδρο. Ανατολικά ζουν οι περισσότεροι "απομονωτιστές". Δυτικά ζουν οι "τουριστικοί"! Όμως όλοι  σε μια Άνδρο ζούμε. Και στην ίδια Άνδρο αλληλεξαρτώμεθα, δραστηριοποιούμαστε, κάνουμε διακοπές. Αλήθεια, πως και δεν το καταλάβατε;...