Τέλος εποχής. Ή, άλλως τέλειωσε η σεζόν των 60 ημερών. Και η Χώρα αποσύρεται στη σιωπή της. Η Άνδρος αποσύρεται στην ησυχία της. Έφυγαν οι καλοκαιρινοί "ενοχλητικοί" κι έμειναν οι τελευταίοι τουρίστες. Για τους φωνασκούντες πως "η Άνδρος δεν θα γίνει Μύκονος" τους έχουμε νέα: η Άνδρος φυσικά και δεν θα γίνει Μύκονος. Δεν το μπορεί. Κι έτσι άδικα φωνάζουν τις 20 μέρες του Αυγούστου, που έρχονται και βλέπουν κόσμο και παθαίνουν... ταραχή! Ήδη από τις 20 Σεπτέμβρη έχουν πια μείνει λίγοι ηλικιωμένοι ξένοι τουρίστες, μερικοί Έλληνες επισκέπτες μοναστηριακού τουρισμού και κάποιοι ξεχασμένοι καλοκαιρινοί, που θα κάτσουν ακόμα λίγες μέρες. 

Η Χώρα της Άνδρου περνά σε απόσυρση για 7-8 μήνες. Δεν θα γίνει ούτε Μύκονος, ούτε Τήνος, ούτε Σίφνος, ούτε Κύθνος. Η παραπάνω εικόνα τα λέει όλα. Όπως όλα τα έλεγε η χτεσινοβραδινή μας βόλτα στα κατασκότεινα Γυάλια ή Γιάλια ή Περιγιάλια ή Ματογιάλια ή ότι θέλετε πείτε για μια κατασκότεινη παραλία, χωρίς αυτοκίνητα, χωρίς κόσμο, με κατασκότεινες τις Στενιές. Πλήρης συσκότιση σε όλα τα σπίτια. Αν δεν υπήρχε το εστιατόριο της Λίλας - με μια παρέα μέχρι τις 10 το βράδυ - θα νόμιζες πως ήσουν σε άλλη εποχή. 

Κρίμα που έφυγαν εδώ και καιρό αυτοί που φώναζαν για τον κόσμο των 40 ημερών. Αυτοί που έρχονται για 15 μέρες τον Αύγουστο κι απαιτούν - μέσα στον Αύγουστο - μια ερημική παραλία! Κι όταν δουν κόσμο ενοχλούνται και διαμαρτύρονται... για το πάρκινγκ! Ας έρθουν μέσα Σεπτέμβρη στις κατασκότεινες Στενιές και στα έρημα Γυάλια ή Γιάλια ή Περιγιάλια ή Ματογιάλια ή ότι άλλο θέλετε πέστε τα για να παρκάρουν όπου θέλουν. Α, ναι μάς φταίει για όλα και... το αεροδρόμιο! Λες και η Κύθνος ή η Τήνος ή η Τζιά που πάνε καλύτερα έχουν αεροδρόμιο;

Σας έχουμε νέα: δεν θα έχουμε αεροδρόμιο, όπως δεν θα έχουν η Τήνος, η Κύθνος, η Τζιά. Έχουμε όμως καθημερινά τέσσερα πλοία κι ένα ταχύπλοο για 7 μήνες! Κάτι που ελάχιστα νησιά έχουν! Έχουμε μόλις δύο ή μια ώρα και 15 λεπτά απόσταση από την Αττική. Κάτι που σχεδόν κανένα άλλο νησί στις Κυκλάδες δεν έχει! Έχουμε και το φτηνότερο εισιτήριο από σχεδόν όλα τα νησιά των Κυκλάδων.

Έχουμε. Και τι δεν έχουμε; Νοοτροπία όμως ΔΕΝ έχουμε. Και γι' αυτό ούτε τοπικό πολεοδομικό έχουμε. Και δεν ενδιαφερόμαστε να έχουμε. Γιατί η ανάπτυξη φοβίζει. Ενώ η υπανάπτυξη εκλαμβάνεται σαν... παράδοση! Πράγματι έχουμε παραδοθεί εντελώς - χωρίς πολεοδομικά σχέδια - στην άναρχη ανάπτυξη, που εκλαμβάνεται σαν αντίσταση στον μαζικό τουρισμό. Και στον υπερ-τουρισμό, που δεν έχουμε...

Και διαβάζουμε κάθε Αύγουστο περισπούδαστες πομφόλυγες για "μαζικό τουρισμό"! Όταν η μόνη μαζική περίοδος της Άνδρου είναι αυτές οι 30-45 μέρες στο κατακαλόκαιρο που επιστρέφουν οι "βέροι" ανδριώτες για 15-20 μέρες. Κι ανησυχούν για τον "μαζικό τουρισμό", που δεν έχουμε! Και μετά από αυτές τις 30-45 μέρες ακολουθεί η σιωπή, η απόσυρση, η συσκότιση. Που στην ευχή είναι οι περισπούδαστοι "αναλυτές" του καλοκαιριού, μετά τις 15 Σεπτεμβρίου;

Κι όμως αρκετοί επιμένουν. Κι ακόμα γίνονται γάμοι και βαφτίσια στο νησί. Ευτυχώς. Όμως πέρα από τα μυστήρια κάτι μυστήριο συμβαίνει κι είμαστε άδειοι κι έρημοι; Τις πταίει; "- Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!/ - Φταίει ο Θεός που μας μισεί!/ - Φταίει το κεφάλι το κακό μας!/ - Φταίει πρώτ' απ' όλα το κρασί!/ Ποιος φταίει; ποιος φταίει;/ Κανένα στόμα δεν το 'βρε και δεν το 'πε ακόμα."

Και κάπως έτσι η Άνδρος και οι Στενιές δεν έγιναν Μύκονος, αλλά δεν έγιναν ούτε Τήνος, ούτε Σίφνος. ούτε Κύθνος. Έγιναν ένα σιωπηλό νησί για 7-8 μήνες τον χρόνο. Μέχρι τον ερχόμενο Μάϊο, που θα ανοίξει πάλι. Και από τον Ιούνιο θα έρθουν οι πρώτοι επισκέπτες. Τον Ιούλιο περισσότεροι. Τον Αύγουστο πολλοί. Και θα φρίττουν οι "βέροι" ανδριώτες που έρχονται ακριβώς αυτές τις 15-20 μέρες τον Αύγουστο και θέλουν την Άνδρο... "βέρα στο δεξί" τους για 20 μέρες. Και βλέποντας κόσμο φρικαρισμένοι θα επαναλαμβάνουν: "δεν θα γίνουμε Μύκονος". Για τις 20 μέρες που θα κάτσουν, μέχρι να φύγουν...

Κι έτσι μαραζώνει η οικονομία και η κοινωνία της Άνδρου. Και περνούν τα χρόνια. Περνούν οι δεκαετίες. Και ο πληθυσμός του νησιού γερνά, περνά και χάνεται. Και εδώ και 30 χρόνια ο πληθυσμός από 10.500 έφτασε στους 6.800 (συν άλλες 2.000 ετεροδημότες εγγραφόμενοι και ερχόμενοι εξ Αττικής για να ψηφίσουν τον εκλεκτό τους). Και παρά τις τόσες ψηφοφορίες, τόσες διαφωνίες, τόσες δημαρχίες, τόσες αντιδράσεις καταλήγουμε σε μηδέν δράσεις! Και κάπως έτσι καταφέραμε και γίναμε αυτό που βλέπετε στις παραπάνω φωτογραφίες βγαλμένες στις 20 και 21 Σεπτεμβρίου του σωτηρίου έτους 2025!

Αγάντα! Κι άντε και καλό χειμώνα...

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"