"Της γης το χρυσάφι..." για την Άνδρο ήταν τα επσεριδοειδή της: λεμόνια και πορτοκάλια. Εκατοντάδες χρόνια η παραγωγή της εύφορης ανδριωτικης γης - μέσα στις βαθειές κοιλάδες με τα τρεχούμενα νερά - ήταν το χρυσάφι αυτού του τόπου. Στην εξαγωγή τους στηρίχτηκε στο ξεκίνημα της η ανδριώτικη ναυτιλία με τα καϊκια - τέλη 18ου μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα - μεταφέροντας τα εσπεριδοειδη της Άνδρου στις αγορές της Μαύρης Θάλασσας... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Της ανδριώτικης γης το χρυσάφι ήταν τα λεμόνια που κυριαρχησαν στις ξένες και ελληνικές αγορές μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Τα πορτοκάλια ήρθαν αργότερα. Και βρήκαν έδαφος κάπου στα μέσα την δεκαετία του 1970 όταν το ανδριώτικό λεμίνι γνωρισε κρίση γιατί άνοιξαν οι διεθνείς αγορές... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Επισκευθήκαμε ένα από τα σημαντικά κτήματα στα Λειβάδια στο οποίο ο ιδιοκτήτης του είναι σε παραγωγική δραστηριότητα για να δούμε τι γίνεται σήμερα με της ανδριώτικής γης το χρυσάφι. Η ιστορία του πηγαίνει πίσω στον 19ο αιώνα. Όπως μαρτυρά η αναθηματική πλάκα στην χαβούζα το κτήμα περνά μετά τον θάνατο του Ν.Γ. Καΐρη το 1900 (όταν όπως λέει τέλειωσαν τα δεινά του στον κόσμο τούτο) στον Γεώργιο Μαρμαρά (φωτ. Εν Άνδρω).

Από τον Γ. Μαρμαρά το κτήμα περνά (μετά από 72 χρόνια) το 1971 στον Δημήτρη Λιοπύρο στα χέρια του οποίου έμεινε μέχρι το 2009 - επί 38 χρόνια - όπως μαρτυρά η επόμενη αναθηματική πλάκα στη χαβούζα του κτήματος. Παρά τις αντιξοότητες που υπήρξαμ στο λεμόνι τα επόμενα χρόνια αυτός έμεινε πίστός στο κτήμα αλλάζοντας την παραγωγή του σε πορτοκάλια. Ποικιλίες Ναυαλίνες, Αφαλοφόρα, Μέρλιν και Βαλένσια  Ο Δημήτρης Λιοπύρος αποσύρθηκε οριστικά από το κτήμα πέρσι στα 90 χρόνια του!  (φωτ. Εν Άνδρω).

Είχε όμως παραδώσει ουσιαστικά την σκυτάλη στον γιό του Αντώνη Λιοπύρο από το 2009. Ο Αντώνης Λιοπύρος συνταξιούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός του ΟΤΕ γύρισε στην πατρική γη και έχει ξεκινήσει με πάθος μια σειρά νέων ποικιλιών και διασταυρώσεων. Άξονας της παραγωγής του πια το ανδριώτικο λεμόνι της ποικιλίας "τσακάλι". Στη φωτογραφία ο Αντώνης Λιοπύρος στη χαβούζα του κτήματος που γεμιζει από το παλιό πηγάδι του κτήματος με ηλεκτροκίνητο μοτέρ πια και όχι με μουλάρι όπως τα παλιά χρόνια. Βγάζει περίπου 40 κυβικά την ώρα. Όμως ποτίζει μια φορά την εβδομάδα με τεχνητό πότισμα κάνοντας έτσι μεγάλη οικονομία στο νερό (φω. Εν Άνδρω).

 Το κτήμα παράγει ετησίως περίπου 10 τόνους λεμονια, πορτοκάλια, μανταρίνια. Τα διαθέτει όλα στην τοπική αγορά (φωτ. Εν Άνδρω).

 Μερικές από τις εξαιρετικές διασταυρώσεις του Αντώνη Λιοπύρου: Εδώ στο ίδιο δέντρο στο ένα κλαδί είναι λεμόνια ανδριώτικα της ποικιλίας "τσακάλι" και στο άλλο πορτοκάλια τύπου "βαλένσια"! (φωτ. Εν Άνδρω).

 Εδώ άλλη διασταύρωση. Στο ένα κλαδί μεγάλα τρομερά ζουμερά μανταρίανια τύπου "ενκόρ" και στο άλλο λεμόνια ανδριώτικα ποικιλία "τσακάλι" ! (φωτ. Εν Άνδρω).

Άλλη μια διασταυρωση στο ίδιο ΄δεντρο. Λεμόνια ανδριώτικα τύπυ "τσακάλι" με πορτοκάλια "βαλένσια"! (φωτ. Εν Άνδρω).

 Ο Αντώνης Λιοπύρος στο "βασίλειο" του.  Σε ένα ακόμα δέντρο/διαστάυρωση. Μπροτά στο κλαδί μανταρίνια τύπου "ενκόρ" και πίσω λεμόνια τύπου "τσάκάλι" (φωτ. Εν Άνδρω).

 Μαζεμένα τα πορτοκάλια "βαλένσια" και τα λεμόνια "τσακάλι" στα καφάσια για να πάνε στην αγορά (φωτ. Εν Άνδρω).

 Φτάνουν στο SuperMarket τα ζουμερά πορτοκάλια "βαλένσια" (φωτ. Εν Άνδρω).

 Mαζί στο SupreMarket τα υπέροχα μεγάλα ανδριωτικα λεμάνια, της λεγόμενης ποικιλίας "τσακάλι" (φωτ. Εν Άνδρω).

 Ο Αντώνης Λιοπύρος παραδίδει το εμπόρευμα στο Express Market του γαμπρού και της κόρης του. Από εκεί θα γίνει διπλή διανομή. Χονδρική προς ξενοδοχεία και εστιατόρια και λιανική από το κατάστημα. Σε ερωτηση μας στον ίδιο αν οικονομικά μπορεί να αντέξει η απάντηση είναι: "τα προϊόντα μας είναι ακριβότερα, αλλά η ποιότητα είναι ασυγκρίτως καλύτερη και επιπλέον είναι και οικολογικά. χωρίς λιπάσματα και ψεκάσματα. Πλέον πολλοί τα προτιμούν, όπως τα προτιμούν και όλα τα μεγάλα ξενοδοεχέια του νησιού. Το καλοκαίρι όλη η παραγωγή μας απορροφάται. Δουλετουμε και το Πάσχα και όταν υπάρχει κίνηση σε τριήμεα και Σαββατοκύριακά. Όμως το πρόβλημα είναι τον χειμώνα γιατί δεν υπάρχει κόσμος στο νησί." (φωτ. Εν Άνδρω).

 Η προοπτική της Άνδρου στα αγροτικά τελικά είναι η συνεργασία των τοπικών παραγωγών, εμπόρων και καταστημάτων με τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια. Η ποιότητα των προϊόντων της ανδριώτικης γης είναι δεδομένη και ασύγκριτη. Αυτό είναι το χρυσάφι αυτής τη γης. Μέσα από ένα διευρυμενο τοπικό δίκτυο, μέσα από συνεργασίες και συνέργειες όλων, θα αυξηθεί η εμπορευσιμότητα των τοπικών προϊόντων. Των λεμονιών, των πορτοκαλιών, των μανταρινιών. Και θα υπάρξει ένα κύκλος εργασιών που θα στηρίξει τελίκά την ντόπια παραγωγή, αλλά και τα τοπικά καταστήματα. Η συνεργασία του Αντώνη Λιοπύρου με το Express Market δείχνει το δρόμο. Το σύνθημα πρέπει να είναι "από την παραγωγή στην κατανάλωση". Και θα γίνει πραγματικότητα αν γίνουν οι σωστές κινήσεις από τους επιχειρηματίες ώστε ξαναβρουν δρόμο προς τις αγορές του νησιού τα επώνυμα προϊόντα της Άνδρου, που αποτελούν και το χρυσάφι της... (φωτ. Εν Άνδρω).

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"