Τα εμβληματικά αρχοντικά της Άνδρου, εκεί που η ιστορία του νησιού άφησε το αποτύπωμα της, αλλάζουν το ένα μετά το άλλο ιδιοκτήτες! Ένα από τα πιο όμορφα και ιστορικά νεοκλασικά της Χώρας, που δεσπόζει στην αρχή του κεντρικού πεζόδρομου σχεδόν απέναντι από την Alpha Bank, όπου έζησε ο σημαντικός ιστορικός, λόγιος, ακαδημαϊκός και πολιτικός Δημήτριος Πασχάλης, διατίθεται προς πώληση από τους σημερινούς ιδιοκτήτες του.

Πρόκειται για μια εξαιρετικής αρχιτεκτονικής διώροφη κατοικία, άριστα διατηρημένη και υπέροχα διακοσμημένη-πραγματικό στολίδι της πόλης, που αντικατοπτρίζει το γούστο, το μεράκι και την καλαισθησία του Αντώνη Δ. Αμωρατη, ιδρυτή του ομώνυμου παλαιού ζαχαροπλαστείου, το οποίο άφησε εποχή στην Άνδρο για τα μοναδικά γλυκίσματα του.

Το αρχοντόσπιτο κατασκευάστηκε το 1870 από ξακουστούς μάστορες, είναι πετρόχτιστο και στο εσωτερικό του, ο επισκέπτης αντικρίζει την Άνδρο μιας άλλης εποχής με μοναδικά και σπάνια έπιπλα, κειμήλια και αντικείμενα ιστορικής αξίας. Η θέα που έχει είναι μαγευτική, αφού από τα παράθυρα του ανοίγεται όλος ο κόλπος του Νειμποριού και ο φάρος Τουρλιτης. το σαλόνι υπάρχει ακόμα η φωτογραφία του Δ. Πασχάλη και το γραφείο του όπου έγραψε την περίφημη Ιστορία της Άνδρου και ένα πλήθος βιβλίων.

Ο Δημήτριος Πασχάλης (Άνδρος 1864 - 1944) ήταν Έλληνας ιστοριογράφος και Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Σπούδασε στη Νομική Σχολή, του πανεπιστημίου Αθηνών και έπειτα ασχολήθηκε με αρχαιολογικές και ιστορικές μελέτες. Με δικά του έξοδα ίδρυσε το Αρχαιολογικό Μουσείο της Άνδρου, το οποίο συγκέντρωσε τις αρχαιότητες που βρέθηκαν στο νησί. Επίσης διατέλεσε νομάρχης, σε διάφορους νομούς, για μια εικοσαετία (μέχρι το 1924).

Έγραψε πολλά έργα, μεταξύ άλλων και σημαντικότερων είναι τα εξής: Ανδριών αποικίαι (1898), Άνδρου ανέκδοτοι επιγραφαί (1899), Εποικισμός εν Άνδρω Πελοποννήσιων κατά το 18ο αιώνα (1924), Ιστορία της νήσου Άνδρου (1925 και 1927, 2 τόμοι), Λαογραφία της νήσου Άνδρου (1926), Θεόφιλος Καΐρης (1928), Ανδριακά Σύμμεικτα (1928), Ευανθία Καΐρη (1928) κ.ά.

Το σπίτι αυτό αντί να αγορασθεί από κάποιο ιδιώτη θα μπορούσε να αποκτηθεί από κάποιο φορέα (π.χ. τον Δήμο της Άνδρου, κάποιο ίδρυμα της Άνδρου κλπ) και να μεταβληθεί σε ένα μουσείο ή πνευματικό κέντρο στο όνομα του πρώτου ιδιόκτητη του και ευεργέτη του νησιού. 

Πωλείται και το οίκημα του Μιχάλη Στρατή 

Σημεία των καιρών οι πωλήσεις στην κεντρική αγορά στον πεζόδρομο της Χώρας αρχοντικών και εμπορικών δίνουν μια εικόνα της σημερινής μεταβατικής κατάστασης της Άνδρου. Ενδεικτικό της οικονομικής κρίσης που διέρχεται η κοινωνία του νησιού είναι πως λίγα μέτρα πιο κάτω στον πεζόδρομο πωλείται και το γνωστό κατάστημα νεωτερισμών του Μιχάλη Στρατή μαζί με ολόκληρη  την τριώροφη κατοικία. Το κατάστημα διαθέτει υπόγειο και πατάρι. Το σημείο που βρίσκεται, περίπου στο κέντρο της αγοράς, αποτελεί μέρος συνάντησης των κατοίκων και των επισκεπτών της Χώρας και θεωρείται μια προνομιούχος εμπορική θέση.

Σ.Δ.