Του Ηλία Νόκα

Υδρογεωλόγου Νοτίου Αιγαίου

Ανήμερα των Θεοφανείων: χιόνια στο καμπαναριό, χιόνια και στον Πιτροφό!!! (φωτ. Χαρίδημος).

(Μετά τις συνεχείς βροχές των τελευταίων ημερών του 2018 και των πρώτων ημερών του 2019 και του πρώτου χιονιού στην Κουβάρα και τώρα και στο Πέταλο, το Εν Άνδρω απευθύνθηκε στον εξαιρετικό επιστήμονα και μοναδικό εξειδιεκευμένο υδρογεωλόγο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, που ξέρει με λεπτομέρειες την Άνδρο εδώ και 30 χρόνια. Τον ρωτήσαμε πως εκτιμά την μέχρι τώρα κατάσταση και κατά πόσο οι βροχές και το πρώτο χιόνι στην Άνδρο θα βοηθήσουν να ξεφύγει το νησί από την παγίδα της ξηρασίας που ήταν εγκλωβισμένο τα δύο τελευταία χρόνια. Ο κ. Νόκας έγραψε ολόκληρη αναφορά την οποία και δημοσιεύουμε μαζί με το σημερινό φωτορεπορτάζ μας για τα χιόνια στο Πέταλο - Εν Άνδρω). 

Χιόνισε και στο Πέταλο. Ήδη το πρώτο χιόνι έκανε την εμφάνιση του πάνω από τον Πιτροφό. Το χιόνι, η ευργεσία της φύσης, όπως λένε οι υδρογεωλόγοι... (φωτ. Χαρίδημος).

Η υδρολογική περίοδος 2018-2019, σε όλη την Ελλάδα και ιδίως στο Αιγαίο, δεν ξεκίνησε καθόλου καλά, γιατί αν εξαιρέσει κανείς μία παροδική και πάντως όχι γενικευμένη βροχή στο τέλος Σεπτεμβρίου, μετά ακολούθησε ο Οκτώβριος με μηδενική βροχόπτωση, φαινόμενο που συνεχίστηκε σχεδόν μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Όμως, από τότε μέχρι και σήμερα, τα δεδομένα έχουν αλλάξει σημαντικά, αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα νησιά.

Υδρολογικός χάρτης Αιγαίου. Περίοδος Νοέμβριος 2018 - Ιανουάριος 2019.

Ενδεικτικές παρατηρήσεις:

(α) Στην Άνδρο

• Οι βροχές έχουν πέσει με ομαλό ρυθμό, παντού. Έτσι, έχουν αποφευχθεί οι πλημμύρες, ενώ ταυτόχρονα έχει ευνοηθεί  η κατείσδυση, άρα και η επανατροφοδοσία των υδροφόρων, γεγονός πολύ σημαντικό αν λάβουμε υπόψη μας ότι είχε προηγηθεί μία πολύ ''κακή'' (με ελάχιστες βροχές) υδρολογική περίοδος. Λιγοστές οι εξαιρέσεις, όπως η προχτεσινή βροχή στην κεντρική Άνδρο,που δημιούργησε σημαντική απορροή.
• Στην Άνδρο, ο ιδιωτικός μετεωρολογικός σταθμός που είναι εγκατεστημένος στο Γαύριο, παρέχει μεν αξιόλογες πληροφορίες (και) για τις βροχές στην περιοχή, οι οποίες όμως - ατυχώς - δεν είναι αντιπροσωπευτικές για όλο το νησί. Άλλος μετεωρολογικός σταθμός, δεν υπάρχει στην Άνδρο.
• Έτσι λοιπόν, το διήμερο 31/12 - 1/1 η βροχή που καταγράφηκε στο σταθμό Γαυρίου  ήταν 31 χιλιοστά. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η βροχή που έπεσε  στην κεντρική και ανατολική Άνδρο, ήταν τουλάχιστον 80 -100 χιλιοστά.
• Η αύξηση της  βροχόπτωσης σε σχέση με το υψόμετρο, αλλά και το ορεινό ανάγλυφο ενός νησιού (όπως είναι και η Ικαρία) είναι φαινόμενα γνωστά σε όλους και σε αυτά προφανώς οφείλεται η προχτεσινή αξιόλογη βροχή.
• Είναι πραγματικά ατυχές το γεγονός ότι στα ορεινά του νησιού δεν υπάρχει μέχρι σήμερα εγκατεστημένος ένας μετεωρολογικός σταθμός (που έχει κόστος της τάξης των 1.500 €) για να καταγράφει βροχομετρικά, αλλά και άλλα μετεωρολογικά   δεδομένα. 
• Τέλος το χιόνι λειτουργεί πάντα ευεργετικά, ως προς την τροφοδοσία του υπόγειου νερού. Αρκεί η χιονόπτωση να είναι σημαντική. Η χτεσινή χιονόπτωση στα ορεινά της Άνδρου ήταν καλοδεχούμενη, αλλά όχι τόσο αξιόλογη για να συνεισφέρει αποτελεσματικά στην τροφοδοσία των πηγών. Πάντως, ''φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι'' !

Η Άνδρος στα ορεινά ντυμένη στα λευκά της. Τα χιόνια όλο και κατεβαίνουν χαμηλότερα. Για να γεμίσουν όμως οι πηγές χρειάζονται περισσότερα χιόνια λένε οι επιστήμονες (φωτ. Χαρίδημος).

(β) Στο Αιγαίο

• Σημαντικές βροχές (πάντα σε σχέση με τα δεδομένα κάθε νησιού ξεχωριστά) έχουν πέσει στη Ικαρία, στο Ανατολικό και Νότιο Αιγαίο (Κως, Ρόδος), ακόμα και στο Νότιο Αιγαίο (Σαντορίνη, Ανάφη, Αμοργός).
• Αντίθετα, η εικόνα στις υπόλοιπες Κυκλάδες, δεν είναι και τόσο καλή, θα έλεγα ότι είναι μέτρια. Ακόμα και στη Νάξο, οι βροχές στα πεδινά είναι λιγοστές (μόλις 130 χιλιοστά στη Χώρα και μόλις 250 χιλιοστά στην Κόρωνο, αν και  ο σταθμός βρίσκεται σε υψόμετρο 550 μέτρα).

(γ) Συμπερασματικά

Η χρονιά δεν ξεκίνησε καλά, εξελίσσεται πολύ καλύτερα,  ο χειμώνας όμως δεν έχει τελειώσει ακόμα (μάλλον τώρα αρχίζει), συνεπώς, ας είμαστε αισιόδοξοι !