Τελικά ποια βροχή συνεισφέρει στην αύξηση των υδρολογικών δεδομένων, ποια πάει στη θάλασσα και ποια απλώς ξεπλένει την σκόνη;

(Φίλος και καλός αναγνώστης μας από το Γαύριο μάς έστειλε μια επιστολή με στοιχεία για τις βροχοπτώσεις στην Άνδρο τα τελευταία χρόνια. Τα κοιτάξαμε κι απορήσαμε. Επειδή σε ότι δεν είμαστε ειδικοί ζητάμε τη γνώμη των ειδικών προωθήσαμε το σημείωμα του για σχολιασμό στον συνεργάτη και υπεύθυνο για τα υδρολογικά των Κυκλάδων στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ν. Αιγαίου Ηλία Νόκα και ζητήσαμε να το σχολιάσει. Η απάντηση του Ηλία Νόκα – λίαν κατατοπιστική – αποτελεί μάθημα για το πως πρέπει να μετράμε τις βροχοπτώσεις και τι σημασία έχει το πόσο και πότε βρέχει σε κάθε περίοδο. Διαβάστε την και θα καταλάβετε πολλά για το ποια βροχή και πότε είναι ευεργετική και ποια και πότε συνεισφέρει ελάχιστα στον ετήσιο υδρολογικό κύκλο – Δ. Μπασαντής)

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Κύριε Μπασαντή,

Προ ημερών βρέθηκα στην Άνδρο. Όλοι γκρίνιαζαν ότι φέτος ''δεν έχουμε βροχές'', τι θα κάνουμε !!! Από περιέργεια κοίταξα τα στοιχεία του ''Μετεωρολογικού Σταθμού Άνδρου. Τα παραθέτω παρακάτω. Βλέπουμε ότι το πρώτο 4μηνο φέτος είχαμε 109,9 % ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ βροχές από πέρσι. Το δεύτερο τετράμηνο πάλι ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ κατά 71,4 % Το τρίτο ΤΡΙΜΗΝΟ πάλι περισσότερες κατά 36,4%. Συνολικά το 11μηνο του 2022 είχε περισσότερες βροχές από το 2021 κατά 38,3 %. 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΗΛΙΑ ΝΟΚΑ

Καλησπέρα Διαμαντή,

(α) Η σύγκριση είναι τελείως λανθασμένη. Συγκρίνει ο αναγνώστης σου, φετινά δεδομένα, με περσινά. Η περσινή χρονιά ήταν πολύ χάλια σε βροχοπτώσεις. Αν ήταν εξαιρετικά καλή, θα έβγαζε τελείως διαφορετικά συμπεράσματα: ότι φέτος θα είχαμε μείωση των βροχών, όχι αύξηση!

Επίσης, έχει σημασία για τα υπόγεια νερά, αν η ετήσια βροχή είναι πολύ κάτω από τον Μ.Ο., ή αν κινείται σε συνηθισμένα επίπεδα. Πχ, αν ο Μ.Ο. είναι 400 χλστ. και η ετήσια βροχή 250 χλστ (τόσα περίπου είχαμε στην περιοδο 9.2021- 8/2022, τότε, πρακτικά δεν έχουμε κατείσδυση, δηλαδή, δεν περισσεύει νερό από το έδαφος για να βυθιστεί πιο βαθιά, και να βγει σε πήγες κλπ

Γι’ αυτό λοιπόν, δεν συγκρίνουμε μία χρονιά με την προηγούμενη, ή την προπροηγούμενη. Δεν βγαίνουν έτσι σωστά συμπεράσματα. 

(β) Έπειτα, συγκρίνει ένα ημερολογιακό έτος, με ένα άλλο (γιατί έτσι θα αποθηκεύει τα δεδομένα το meteo.gr, σε ετήσια βάση). Αυτό είναι λάθος, αν θέλουμε βροχομετρικές συγκρίσεις, θα συγκρίνουμε υδρολογικά έτη, από τον ένα Σεπτέμβριο, ως το τέλος Αυγούστου του επόμενου έτους

(γ) Μετά συγκρίνει το 2ο τετράμηνο (Μάιος- Αύγουστος), για να βγάλει συμπέρασμα ότι φέτος έβρεξε 330 % περισσότερο. Λάθος. Έβρεξε μια φορά τον Αύγουστο, κάτι που είναι πολύ σπάνιο, όπως ξέρουμε όλοι. Επομένως, ναι, υπήρχε αύξηση 330 %. Ε, και; Αν του χρόνου τον Αύγουστο έχουμε 0 βροχή, τότε θα έχουμε 330% μείωση, σε σχέση με φέτος; 

(δ) Έπειτα, οι βροχές από Μάιο και μετά, εκτός του ότι είναι σπάνιες, δεν παίζουν ρόλο στο ετήσιό υδατικό ισοζύγιο. Είναι απλώς ίσα-ίσα για να ξεπλυθεί η σκόνη. Αυτό συμβαίνει, γιατί για να έχουμε κατείσδυση, πρέπει πρώτα να καλυφθεί το έλλειμμα υγρασίας του εδάφους, μέχρι το 1 μέτρο βάθος (περίπου) και μετά το νερό της βροχής είναι σε θέση να εμπλουτίζει πήγες, πηγάδια, υδροφόρους. Για να κάνει λοιπόν κανείς μια σωστή σύγκριση, θα πρέπει να δει μια υδρολογική χρονιά, σε σχέση με τον μέσο όρο μιας δεκαετίας, για να μην πω και παραπάνω.

(ε) Αλλά και ο μέσος όρος, δεν είναι τόσο κατατοπιστικός για να δούμε το ισοζύγιο του υπογείου νερού (παροχή πηγών, κλπ). Αυτό συμβαίνει, γιατί δεν έχει απλά σημασία το ετήσιο ύψος βροχής, αλλά και η κατανομή του στη διάρκεια του χρόνου. Πχ, αν από τον μέσο όρο των 400 χλστ που έχει πχ το Γαύριο, οι βροχές πέσουν σε ποσοστό πχ 70 % μέχρι τα Χριστούγεννα και οι υπόλοιπες 30 % μετά, τότε η επίδραση στα υπόγεια νερά, θα είναι φτωχή. Αν η κατανομή είναι πιο ομαλή και επιπλέον οι βροχές πέσουν κυρίως από τον Γενάρη και μετά, το ισοζύγιο του υπόγειου νερού το καλοκαίρι (αυτό μας ενδιαφέρει), θα είναι πιο καλό, κατά Μ.Ο. Επίσης, αν από τα 400 χλστ του μέσου όρου των βροχών, πχ τα 150 αποτελούν ραγδαία βροχή (πλημμυρική), το νερό θα πάει στη θάλασσα και όχι στις πηγές , κλπ. Άρα, ο Μ.Ο., μόνο μια πρώτη εικόνα μας δίνει, τίποτα παραπάνω.