Γράφει ο Κυριάκος Αθ. Θωμάς

Οικονομολόγος (ΒΑ Οικονομικό Πανεπιστήμιο), π. Δήμαρχος Υδρούσας

 

Η σημερινή κατάσταση του Ξενία είναι θλιβερή και αδιέξοδη. Με ποιες μελέτες και με τι χρηματοδότηση θα αναστυλωθεί. Άγνωστο. Κι όμως ήρθε εισήγηση με στόχο το άγνωστο! 

Καταθέτω με ένα εμπεριστατωμένο κείμενο στην κοινωνία της Άνδρου της τεχνοκρατικές και πολιτικές αντιρρήσεις μου για την σύμβαση μίσθωσης του ΞΕΝΙΑ από την ΕΤΑΔ Α.Ε. (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.), για χρονικό διάστημα 40 ετών. Κι αυτό γιατί ο δήμαρχος και η πρόεδρος του συμβουλίου εγκλώβισαν την συζήτηση με στόχο να αποφύγουν την αναφορά με στοιχεία σε μια αδιέξοδη σύμβαση για 40 ολόκληρα χρόνια.

Μια σύμβαση ενοικίασης 40 ετών από τον Δήμο Άνδρου τι στόχους έχει και πως θα υλοποιηθεί; Άγνωστο. Κι όμως κάποιοι ψήφισαν το άγνωστο!

Το ΞΕΝΙΑ αποτελεί κομμάτι της ιστορίας της Άνδρου και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Χώρας. Ένα κτίριο που υπήρξε το πρώτο της γνωστής σειράς ΞΕΝΙΑ, του Άρη Κωνσταντινίδη, που κρίθηκε διατηρητέο με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και το οποίο εδώ και δεκαετίες παραμένει εγκαταλελειμμένο και ετοιμόρροπο.

Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί. Όμως η λύση δεν μπορεί να είναι μια σύμβαση με την ΕΤΑΔ, που μεταβιβάζει όλες τις ευθύνες και όλα τα βάρη στους δημότες — γιατί οι δημότες είναι εκείνοι που χρηματοδοτούν τον Δήμο και φέρουν το πραγματικό βάρος των αποφάσεων. Ο Δήμος, ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, λειτουργεί εντός συγκεκριμένου θεσμικού πλαισίου. Βασική του αποστολή είναι η προστασία και βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων – όχι η υπογραφή συμβάσεων χωρίς σχέδιο, χωρίς οικονομοτεχνική τεκμηρίωση και χωρίς εξασφάλιση χρηματοδότησης.

Για να κριθεί οποιαδήποτε πρόταση αξιοποίησης του ΞΕΝΙΑ από τον Δήμο, απαιτείται πλήρης φάκελος. Μια οικονομοτεχνική μελέτη που θα αναφέρει διαδικασίες, κόστη, χρήση του αποκατεστημένου κτιρίου (ξενοδοχείο, εντευκτήριο, μουσείο, πολιτιστικό κέντρο κλπ). Αυτό δεν συνέβη. Ακόμη περισσότερο, δεν παρουσιάστηκε ούτε μία – ούτε καν σε προφορικό επίπεδο – σαφής πρόταση για το πώς ο Δήμος σκοπεύει να αξιοποιήσει το ακίνητο, ποιο θα είναι το είδος της χρήσης του, πώς θα λειτουργήσει, ποιος φορέας θα το διαχειρίζεται και με ποιο οικονομικό μοντέλο βιωσιμότητας.

Η Δημοτική Αρχή έφερε προς ψήφιση μια μίσθωση 40 ετών, χωρίς να προσκομίσει:

• Οικονομοτεχνική μελέτη. Δεν παρουσιάστηκαν χρονοδιαγράμματα, τεχνικά βήματα, αναλυτικό κόστος, ούτε οι πιθανές πηγές χρηματοδότησης.
• Μελέτη κόστους–οφέλους Πώς θα ωφεληθεί ο Δήμος; Ποια θα είναι τα έξοδα λειτουργίας; Ποιο το αποτέλεσμα για την κοινωνία; Καμία απάντηση.
• Βασικά έγγραφα της ΕΤΑΔ και της Υπηρεσίας Νεότερων Μνημείων ΔΕΝ κατατέθηκαν, ούτε καν η απόφαση της ΕΤΑΔ για την έγκριση της μίσθωσης, ούτε το έγγραφο της Υπηρεσίας Νεότερων Μνημείων που – κατά τη σύμβαση – ο Δήμος «έχει λάβει γνώση». Εύλογο ερώτημα: ποιος το έχει δει και τι γράφει;
• Ο κανονισμός της ΕΤΑΔ για μισθώσεις αναφέρεται στη σύμβαση αλλά δεν προσκομίστηκε – δηλαδή ζητείται από τον Δήμο να δεσμευτεί σε κανόνες που δεν γνωρίζει. Οι οικονομικές δεσμεύσεις που επιβαρύνουν αποκλειστικά τον Δήμο! Στην πραγματικότητα, την κοινωνία της Άνδρου!

Με ποιες μελέτες, ποιους χρηματοδότες, τι κόστος κατασκευής, θα γίνει το έργο; Και αν κάποτε φτάσει στο τέλος τι χρήση θα έχει και πως θα συντηρηθεί το Ξενία; Όλα άγνωστα από την αρχή μέχρι το τέλος! Κι όμως κάποιοι ψήφισαν για μια 40ετή πορεία στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα...

Η προτεινόμενη σύμβαση προβλέπει:

• Ετήσιο μίσθωμα 5.000 € για 38 χρόνια, με αύξηση πληθωρισμού +1%. Με μέσο πληθωρισμό 3%, το συνολικό ποσό στην 40ετία αγγίζει τα 450.000,00€. Εάν μεταβληθεί ο πληθωρισμός, τότε ανάλογα αλλάζει και το ποσό. Συνεπώς πρόβλεψη για βάθος 38ετίας δεν υπάρχει.
• Υποχρεωτική ετήσια ασφάλιση του κτιρίου επί 40 χρόνια. Ποιο θα είναι το κόστος της ασφάλισης ούτε καν αναφέρθηκε.   
• Ανάληψη όλων των μελετών, όλων των εργασιών, όλων των έργων αποκατάστασης και της φύλαξης από τον Δήμο. Το κτίριο είναι 2.740 τ.μ. Με κόστος αποκατάστασης 2.500 €/τ.μ. (χαμηλή εκτίμηση), απαιτούνται τουλάχιστον 7 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς τις μελέτες που ξεπερνούν τις εκατοντάδες χιλιάδες. Και όλα αυτά θα τα πληρώσει ο Δήμος. Που θα βρει αυτά τα χρήματα ο Δήμος δεν αναφέρθηκε. Ο Δήμος όμως λειτουργεί ως διαχειριστική αρχή: κάθε έξοδο μετατρέπεται τελικά σε επιβάρυνση της κοινωνίας μέσω φόρων, τελών και απώλειας πόρων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αλλού. Με ποια χρήματα θα γίνει αυτό; Ποιες οι πηγές χρηματοδότησης; Καμία απάντηση.

Το ΞΕΝΙΑ:

• Είναι διατηρητέο και ανήκει στην ΕΤΑΔ ΑΕ – η κατεδάφιση του δεν είναι αδύνατη, αλλά νομικά και διαδικαστικά ιδιαίτερα περίπλοκη,
• Έχει ανεγερθεί χωρίς τυπική πολεοδομική άδεια μετά το 1955,
• Βρίσκεται εντός αιγιαλού, πάνω σε δρόμο του ρυμοτομικού σχεδίου,
• Διαθέτει αδιευκρίνιστο οικόπεδο. Η έκδοση οικοδομικής άδειας είναι νομικά και τεχνικά εξαιρετικά δύσκολη – σε ορισμένα σημεία ίσως αδύνατη χωρίς παρέμβαση της κεντρικής διοίκησης. Κι όμως, η Δημοτική Αρχή ζητά έγκριση μίσθωσης χωρίς να έχει εξετάσει τα στοιχειώδη πολεοδομικά δεδομένα.

Η κοινωνία της Άνδρου απαιτεί:

• Λύση του ζητήματος του ΞΕΝΙΑ,
• Πιθανή αξιοποίησή του με τρόπο όμως που θα ωφελήσει τον τόπο,
• Σεβασμό στην ιστορία του κτιρίου, αλλά και στα οικονομικά του Δήμου και εν τέλει της τοπικής κοινωνίας. Αυτό απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό, διαφάνεια και ίση κατανομή ευθυνών. Η ΕΤΑΔ, ως ιδιοκτήτης, φέρει ευθύνη για την εγκατάλειψη δεκαετιών. Δεν μπορεί σήμερα, μέσω ενός μισθωτηρίου, να απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση και να μεταφέρει τα πάντα στον Δήμο — δηλαδή, στους δημότες της Άνδρου.

Εν κατακλείδι ως αντιπολίτευση γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω κενά της εισήγησης δεν είχε κανένα νόημα να λάβουμε μέρος στη συγκεκριμένη εντελώς αδιέξοδη ψηφοφορία. Άλλωστε και τρεις από την πλειοψηφία του κ. Σουσούδη ψήφισαν υπό τον όρο να αναιρέσουν την ψήφο τους σε επόμενο στάδιο αν κριθεί πως η σύμβαση είναι ασύμφορη. Τότε τι στην ευχή ψήφισαν; Άγνωστο. 

Με βάση τα παραπάνω οικονομικά, τεχνικά, νομικά κενά δεν υπερψηφίσαμε μια σύμβαση έωλη γιατί δεν είχαμε το δικαίωμα να νομιμοποιήσουμε μια διαδικασία χωρίς στοιχεία, με άγνωστα δεδομένα και απροσδιόριστη κατάληξη. Δεν θα συναινέσουμε σε μια σύμβαση που υποθηκεύει οικονομικά τον Δήμο και την κοινωνία για 40 χρόνια χωρίς σχέδιο. Θέλουμε:

- Πρώτα σχέδιο και μετά σύμβαση.

- Πρώτα μελέτες και μετά δεσμεύσεις.

- Πρώτα διαφάνεια στη διαδικασία και μετά αποφάσεις.

Γιατί το ΞΕΝΙΑ δεν είναι ένα ερείπιο προς ενοικίαση. Είναι κομμάτι της Άνδρου. Και η Άνδρος αξίζει σοβαρότητα και όχι προχειρότητα.