Γράφει ο Διαμαντής Μπασαντής

 

Ο Διονύσης Σαββόπουλος το 2017 στην Άνδρο (φωτ. Εν Άνδρω)

(Απόψε το βράδυ, Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2025, ανακοινώθηκε ο θάνατος του σπουδαίου τραγουδοποιού (σπουδαίου μουσικού & στιχουργού) Διονύση Σαββόπουλου. Ο τραγουδοποιός της νιότης μας, ο μουσικός που χάραξε με την παρουσία του, τους στίχους του και τις παρεμβάσεις του τα φοιτητικά και κατοπινά χρόνια μας δεν υπάρχει. Το 'Εν 'Ανδρω" που τον είχε παρουσιάσει στη συναυλία του στην Άνδρο (για λογαριασμό του Ιδρύματος Κυδωνιέα) στις 23 Ιυουλίου 2017 αναδημοσιεύει στη μνήμη του εκείνο το κείμενο με τις φωτογραφίες και τα βίντεο που είχαμε δημοσιεύσει. Μαζί με την εξαιρετική συγκίνηση του τότε και την βαθιά θλίψη του σήμερα για την μεγάλη απώλεια ενός ξεχωριστού ανθρώπου, που χάραξε την εποχή μας - ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ) 

Γέμισε κόσμο το ανοιχτό θέατρο της Άνδρου... (φωτ. Εν Άνδρω).

Ήταν το 1976 όταν κυκλοφόρησε το LP του Διονύση Σαββόπουλου «10 χρόνια κομμάτια». Και χτες στην Άνδρο ακούσαμε τον Σαββόπουλο να τραγουδά τα "50 χρόνια κομμάτια". Ο δίσκος του 1976 αποτέλεσε τον «μεγάλο αντίλογο» στην κυρίαρχη κουλτούρα της εποχής μας. Η χτεσινή συναυλία ήταν αναφορά στο "Φορτηγό" ήταν λόγος για την μουσικά γενέθλια πράξη του τροβαδούρου Διονύση Σαββόπουλου…

Ο Σαββόπουλος στο Ανοιχτό Θέατρο Άνδρου... (φωτ. Εν Άνδρω)

Πάνε πολλά χρόνια. Όπως κάποτε ο Σαββόπουλος άφησε - στην δεκαετία του 1960 την Θεσσαλονίκη για να κατέβει στην Αθήνα - για "να συναντήσει τον Μίκη Θεοδωράκη" έτσι κι εμείς αφήσαμε - την δεκαετία του 1970 την Ελλάδα - ανηφορίζοντας με ένα πούλμαν όλη την Ευρώπη για να συναντήσουμε την τύχη μας κάτω από άλλους ουρανούς. Από αυτή την άποψη καταλαβαίνουμε κάτι από τις διαδρομές του Σαββόπουλου...

 

Κάποτε επιστρέψαμε. Και ξαναπιάσαμε από την αρχή το νήμα της ελληνικής κοινωνίας, κουλτούρας  και γλώσσας. Οι δύο μυθικοί γεννήτορες μας, ο Θεοδωράκης και ο Χατζιδάκις, είχαν χαράξει ανεξίτηλα την κουλτούρα μας, την κουλτούρα της γενιάς μας, την κουλτούρα του τόπου μας. 

Ο Σαββόπουλος με την Φιλαρμονική της Άνδρου στο κλείσιμο της χτεσινής συναυλίας... (φωτ. Εν Άνδρω).

Απέναντι τους, λίγο διαγώνια, μας περίμενε ο Διονύσης Σαββόπουλος. Οι δύο πρώτοι (Θεοδωράκης και Χατζιδάκις) μας βοήθησαν να ξανοιχτούμε στον κόσμο. Ο Σαββόπουλος ήταν αυτός που μας περίμενε στον τόπο μας... Χτες, λοιπόν, πηγαίνοντας στη συναυλία του Σαββόπουλου στην Άνδρο είχαμε και δύο σιωπηλά ερωτήματα:

• -  Υπάρχει άραγε ο Σαββόπουλος της νιότης μας;
• -  Υπάρχει άραγε μέσα μας κάτι από τη δική μας νιότη;

Τα παραπάνω ερωτήματα δεν απαντήθηκαν χτες. Όμως η συγκίνηση κάποιες στιγμές είχε πολλά από τη συγκίνηση της νιότης μας. Ιδίως όταν άρχισε να τραγουδά ο τροβαδούρος την «συγκέντρωση της ΕΦΕΕ» - τον εθνικό ύμνο της νιότης μας.

Πόσες και πόσες φορές δεν πήγαμε σε συγκεντρώσεις της ΕΦΕΕ στα νιάτα μας; Πόσες και πόσες φορές δεν τραγουδήσαμε το τραγούδι αυτό στη ζωή μας; Και πράγμα παράξενο όπως μας συγκινούσε τότε μας συγκίνησε και χτες.

Ο Σαββόπουλος με τους τέσσερις εξαίρετους νέους μουσικούς της χτεσινής συναυλίας (φωτ. Εν Άνδρω). 

Ακόμα μια φορά ο τροβαδούρος Σαββόπουλος μας πήρε από το χέρι και μας ταξίδεψε σε εποχές αλλοτινές που δεν ζήσαμε ή που ζήσαμε. Με εκείνο το μοναδικό χάρισμα αφήγησης και μπαλάντας, που έχει και πηγαίνει πίσω στις απαρχές του τραγουδιού.

Ο Σαββόπουλος με την Φιλαρμονική του Μουσικού Συλλόγου Άνδρου

Ότι και να πει κανείς ο Σαββόπουλος είναι μια παράδοση μόνος του. Και φρόντισε όλα αυτά τα χρόνια να επεκτείνει αυτή την παράδοση υιοθετώντας και αναδεικνύοντας ο ίδιος μια ολόκληρη γενιά τροβαδούρων εδώ και 30 χρόνια. Ίσως γιατί κατάλαβε εγκαίρως πως χωρίς συγχρόνους, αλλά και χωρίς επιγόνους, οι παραδόσεις σβήνουν και χάνονται. Και μαζί τους χάνονται και οι γεννήτορες ή οι προηγούμενοι συνεχιστές.

Η Κατερίνα Πολέμη πιο ώριμη και πιο μεστή από κάθε άλλη φορά (φωτ. Εν Άνδρω).

Φινάλε της συναυλίας...  (φωτ΄Εν Άνδρω).

Για να υπάρχει αύριο πρέπει να φροντίσουμε από σήμερα. Και ο Σαββόπουλος χτες παρουσίασε στην Άνδρο μια σειρά εξαιρετικών νέων τροβαδούρων που έπαιξαν και τραγούδησαν  μαζί του δίνοντας άλλους τόνους και άλλο χρώμα στα παλιά του τραγούδια με δικά τους τραγούδια. Ανάμεσα σε όλους να ξεχωρίσουμε ειδικά την Κατερίνα Πολέμη, που χτες ήταν πιο ώριμη κα μεστή από κάθε άλλη φορά.