Της Δέσποινας Πολίτου

Τη πασίγνωστη διεθνώς καλλιτέχνιδα Σοφία Βάρη μας καλεί να γνωρίσουμε μέσα από ένα μεγάλο αφιέρωμα στο έργο της, το οποίο επιμελήθηκε η ίδια, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Η έκθεση θα γίνει στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο και θα διαρκέσει όλο το καλοκαίρι (29 Ιουνίου – 28 Σεπτεμβρίου).

Με πολύπλευρη καλλιτεχνική δημιουργία, η Σοφία Βάρη είναι διεθνώς γνωστή, από την Ευρώπη και Αμερική έως και το Πεκίνο, για τα πολύχρωμα γλυπτά και τη ζωγραφική της. Μεγάλων διαστάσεων γλυπτά της κοσμούν πλατείες μεγαλουπόλεων. Στην Αθήνα βρίσκεται το έργο της  «Θησέας» στην πλατεία Κοτζιά.

Για την έκθεση έχουν επιλεγεί κυρίως μινιμαλιστικά γλυπτά της, ενώ θα υπάρχει μόνο ένα μεγάλων διαστάσεων, τοποθετημένο στο εσωτερικό του Μουσείου, και όχι εξωτερικά, για να μην «επιβάλλεται» στο φυσικό τοπίο. Μαζί θα παρουσιαστούν σχέδια, ακουαρέλες, ελαιογραφίες, ανάγλυφα, κολάζ και αντικείμενα μικρογλυπτικής. Σκοπός του αφιερώματος, η ανάδειξη των διαφορετικών πτυχών του έργου της Βάρη.

«Χωρίς να ενταχθεί σε σχολές σκέψεις και κινήματα καλλιτεχνικά, απεξαρτημένη από παγιωμένες αντιλήψεις, αναζήτησε με τόλμη και πάθος τα δικά της πρότυπα αναφορών, που συνέβαλαν στη διάπλαση του δικού της μορφικού και εικονογραφικού κόσμου». Επίσης, «ότι το έργο της Βάρη εμπίπτει σε αυτό που αποκαλούσε ο Μπρακ συνδυασμό του κανόνα, δηλαδή της τεχνοτροπίας, και της συγκίνησης, δηλαδή του συναισθήματος», τονίζει ο διευθυντής του μουσείου της Άνδρου, Κυριάκος Κουτσομάλης..

Για την παρουσίαση της έκθεσης το Ίδρυμα Γουλανδρή διοργάνωσε συνέντεξη κατά την οποία η Σοφία Βάρη γοήτευσε τους πάντες με την όμορφη παρουσία της, αλλά και με την ειλικρίνεια και την έκφραση ανυπόκριτης αγάπης για την Ελλάδα και Άνδρο.

Ανάμεσα σε άλλα δήλωσε: «είναι Ελληνίδα από την κορυφή μέχρι τα νύχια. Ίσως και περισσότερο απ’ τους Έλληνες που ζουν εδώ, λόγω της απουσίας. Είναι, όμως, ο τόπος μου, το αίμα μου». Και ομολόγησε πως: «Χρόνια ήλπιζα σε αυτήν την έκθεση, γιατί είναι τόσο διαφορετικό όταν δείχνεις τη δουλειά σου στον τόπο σου. Μου δίνει την αρμονία και την ισορροπία που θέλω να εκφράζω στα γλυπτά μου». 

Κάποια στιγμή μάλιστα ευχήθηκε αυθόρμητα για τα εγκαίνια της έκθεσης: «Παναγία μου, ας μην βρέχει. Θέλω όλοι οι καλεσμένοι που θα έρθουν από το εξωτερικό να θεωρήσουν ότι η Άνδρος είναι το ομορφότερο μέρος στον κόσμο και να φύγουν από την Ελλάδα με την αίσθηση του καταπληκτικού τοπίου μας». Για την ιστορία στα εγκαίνια της έκθεσης δεν έβρεχε, απλώς φύσαγε. Παραβρέθηκαν γκαλερίστες, τεχνοκριτικοί, συλλέκτες και φίλοι της απ' όλον τον κόσμο και φυσικά ο σύζυγός της και μεγαλύτερος εν ζωή ζωγράφος και γλύπτης της Λατινικής Αμερικής, ο Κολομβιανός Φερνάντο Μποτέρο.

Η Σοφία Βάρη γεννήθηκε στην Αττική το 1940 και το πατρικό της όνομα είναι Κανελλοπούλου.  Το καλλιτεχνικό της όνομα προέρχεται από την περιοχή Βάρη όπου υπήρχε κτήμα της μητέρας της, Ιλεάνας Φραγκοπούλου. Σπούδασε στην Ελβετία, την Αθήνα και το Λονδίνο.

Από το 1958, φοιτώντας στην Ecole des Beaux - Arts του Παρισιού, ασχολήθηκε με την τέχνη. Μετά το γάμο της, το 1960, και την γέννηση της κόρης της Ιλεάνας, το 1962, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, ενώ έκανε την πρώτη της έκθεση ζωγραφικής το 1968 στη Woodstock Gallery, στο Λονδίνο. Το 1970 οργάνωσε το πρώτο δικό της εργαστήριο, ενώ από το 1978 με τη μεταφορά του εργαστήριό της στη συνοικία των καλλιτεχνών, άρχισε να ασχολείται με τη γλυπτική. Συνεργάστηκε  με τον Αλέξανδρο Ιόλα, στην πρώτη της ελληνική έκθεση στην Γκαλερί Δεσμός.

Γνώρισε τον Φερνάντο Μποτέρο το 1978 και από τότε έως και το 1990 πειραματίστηκε με διάφορες τεχνικές και παρέδιδε μαθήματα ζωγραφικής. Το 1988, δημιουργεί για πρώτη φορά κοσμήματα -έργα μικρογλυπτικής.  Από την αρχή της δεκαετίας '90 ασχολείται συστηματικά με γλυπτική μεγάλων διαστάσεων. Ένα από αυτά τοποθετήθηκε, το 2000 στην είσοδο του Hilton της Νέας Υόρκης

Από το 1993 ταξιδεύει πολύ συχνά στο Μεξικό, μελετώντας τη γλυπτική των Μάγια και των Ολμέκων. Το 1999 εκδίδεται μονογραφία της, από τον εκδοτικό οίκο Ritsoli, η οποία κυκλοφόρησε στην Αμερική, την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία. Το 2004 έκανε αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη.

 Το έργο της Σοφίας Βάρη έχει ταξιδέψει, με πολλές εκθέσεις, σε όλο τον κόσμο. Μοιράζει τη ζωή της μεταξύ Κολομβίας, Γαλλίας, Μονακό και Νέας Υόρκης, αλλά συχνά ταξιδεύει σε πόλεις, όπου διοργανώνονται οι εκθέσεις της, όπως πέρσι, στην Κωνσταντινούπολη στο Μουσείο του Πέρα.

 Έχει πει χαρακτηριστικά συνεντεύξεις της πως για τον καλλιτέχνη είναι σημαντικό να ταξιδεύει γιατί τον βοηθάει να αναγνωριστεί, αλλά κυρίως του παρέχει τη δυνατότητα να βλέπει και να αντιλαμβάνεται με τα δικά του μάτια. Μπορεί κανείς να μάθει θεωρίες από τα βιβλία αλλά η θέαση της τέχνης είναι ότι μπορεί να περάσει μέσα στο σώμα και να μεταλλαχθεί μέσα από αυτό. 

  Το πιο σημαντικό πράγμα για τη Βάρη, είναι η ικανότητα του καλλιτέχνη να γίνεται ένας μεταφυσικός μάστορας: «Η κοινωνία περνάει ανάμεσα από το μυαλό και τα χέρια του καλλιτέχνη» είπε λέγοντας ότι δεν νοείται να ασχολείσαι με την τέχνη και να μην είσαι έτοιμος να συγκεράσεις τη χειροτεχνία και τον στοχασμό για να εκφράσεις αυτό που συμβαίνει γύρω σου ή μέσα σου.

Διάρκεια έκθεσης: 29 Ιουνίου – 28 Σεπτεμβρίου 2014
Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά 11.00-15.00 και 18.00-21.00, Δευτέρα 11.00-15.00,
Δευτέρα απόγευμα και Τρίτη κλειστά

Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, Τηλ.: 210 7252895 – 6
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Άνδρος, Τηλ. 22820 22444, Fax: 22820 22490
E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., Site: www.goulandris.gr / www.moca-andros.gr