Εν Άνδρω

Της Δανάης Α. Μπασαντή

Ποτέ ξανά, never again, nie wieder...

Το Στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου δημιουργήθηκε στη Ναζιστική Γερμανία το 1933 από τη Γκεστάπο, μετά την άνοδο στην εξουσία του Αδόλφου Χίτλερ. Το Νταχάου λειτούργησε μέχρι τη συντριβή της Ναζιστικής Γερμανίας το 1945. Το στρατόπεδο κατασκευάστηκε στην πόλη Νταχάου που βρίσκεται κοντά στο Μόναχο. Εκεί οι Ναζιστές συγκέντρωναν και βασάνιζαν, αρχικά τους αντιστασιακούς Γερμανούς και αργότερα αιχμαλώτους κάθε ηλικίας και διάφορες άλλες πληθυσμιακές ομάδες ή μειονότητες από τις χώρες που καταλάμβαναν. Κυρίως όμως Εβραίους.

Στην πόρτα του στρατοπέδου χαραγμένο το ναζιστικό σύνθημα: Η εργασία απελευθερώνει, Arbeit macht frei!  

Το στρατόπεδο αυτό είναι πια απομεινάρι ενός απόλυτου και καταστροφικού καθεστώτος. Καθώς μπαίνει μέσα σήμερα ο επισκέπτης θα δει μια επιγραφή που γράφει «Ποτέ ξανά» σε διάφορες γλώσσες. Το μήνυμα αυτό απευθύνεται σε εμάς στο παρόν και στο μέλλον. Ποτέ ξανά να μην φτάσει η ανθρωπότητα σε τόσο βάναυσες και ολέθριες πράξεις. Πράξεις που είχαν για σύμμαχο τους το φασισμό και το ρατσισμό και τρέφονταν από το φόβο και την απελπισία.

Το περιβάλλον σήμερα μοιάζει ειρηνικό. Γαλήνιο. Ήσυχο. Κι όμως στο καταπράσινο και απέραντο στρατόπεδο του Νταχάου έχασαν τη ζωή τους τεκμηριωμένα 32.000 άνθρωποι και πολλές χιλιάδες ακόμα για τους οποίους δεν υπάρχουν στοιχεία. Ανάμεσα σ' εκείνους που πέρασαν από το φριχτό αυτό στρατόπεδο ή βρήκαν το θάνατο εκεί, συγκαταλέγονται και πολλοί Έλληνες.

Ένα γλυπτό που συμβολίζει την φρίκη του Νταχάου...

Και τα κρεματόρια της φρίκης...

Ένας από τους κρατούμενους υπήρξε και ο τότε γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης. Συγκρατούμενος του ήταν ο Δημήτρης Σωτηριάδης, με τις μαρτυρίες του οποίου κυκλοφόρησε το 2003 βιβλίο με τίτλο «Έλληνες κρατούμενοι στο Νταχάου». Συγκλονιστική είναι και η ιστορία του Χαράλαμπου Κουκιά από τη Σμύρνη που είναι από τους ελάχιστους που κατάφερε και απέδρασες από το Νταχάου και γύρισε στην Ελλάδα με τα πόδια!!!

Σημείωση: Οι φωτογραφίες που συνοδέυουν το παραπάνω κείμενο είναι του Σταύρου Αλεξανδρή, καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου.