Εν Άνδρω

Γράφει ο ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ

Παραμονή του Άη Σπυρίδωνα. Άνδρος. Ώρα 6:59. Γλυκοχαράζει στο πέλαγος. Η μέρα γαλήνια και συννεφιασμένη. Η διάθεση πρωινή και διεγερτική. Το κρύο ήπιο. Ο ήλιος χρυσίζει στο ροζ της αυγής. Ο ορίζοντας σαν πίνακας του Γιώργου Σταθόπουλου. Πως μπορεί να μην είσαι ευδιάθετος ένα τέτοιο πρωινό. Βγαίνεις στην αυλή και τραβάς μια φωτογραφία της στιγμής αποθανατίζοντας "την τελειότητα της εναλλαγής", όπως έγραφες μικρός σ΄ εκείνο το νεανικό ποιητικό ημερολόγιο. Έχουν περάσει από τότε δεκαετίες κι ακόμα δεν χόρτασες αυτή την αιώνια πρωινή στιγμή, που σε εξιτάρει πιο πολύ από οτιδήποτε. Πόσο μάλλον όταν την απολαμβάνεις στην χειμερινή Άνδρο... 

Βγαίνεις στην βεράντα. Μπροστά σου η χειμερινή Χώρα. Το τοπίο σε μια από τις 50 αποχρώσεις του γκρι. Κάποτε εδώ κυριαρχούσε ο Μαρίνος Δάνδολος της Βενετίας. Αυτός την δημιούργησε. Αυτός την όρισε. Έκτοτε πέρασαν πολλοί διοικητές. Βενετοί και άλλοι. Πέρασαν πολλοί κατακτητές, καπεταναίοι και τόσοι άλλοι. Πέρασαν πλούσιοι και φτωχοί, δημαρχαίοι, παρατρεχάμενοι και χειροκροτητές, γνώστες, μελετητές και ερευνητές, συγγραφείς κι απογραφείς. "Είμαστε εδώ για να σωρεύσουμε γνώσεις για τις επόμενες γενιές" έλεγε ο διάσημος αστροφυσικός της ΝΑΣΑ Σωτήρης Κριμιζής. Είμαστε εδώ σωρεύοντας γνώση κι εμπειρίες, εικόνες, αισθήσεις κι αισθήματα, θα προσέθετα, σε αυτό το υπέροχο πρωινό μιας Άνδρου μακρινής και μόνης... 

Διαδρομές στις απότομες στροφές του βίου. Με φίλους καλούς. Όταν μάς χρειάστηκαν είμαστε δίπλα τους. Όταν τους χρειαστήκαμε ήτανε δίπλα μας. Και οι στροφές έμοιαζαν ευθείες. Και οι δυσκολίες γίνονταν ευκαιρίες. Πέρασα βιαστικός από την έρημη Χώρα. Έφτασα περαστικός στο άδειο και μοναχικό Μπατσί. Η Άνδρος του χειμώνα μπορεί να αδειάζει από κόσμο, αλλά είναι γεμάτη από αισθήματα. Όσοι δεν το έχετε ζήσει αξίζει να αφήσετε την θαμπή πόλη και να εκδράμετε μέχρι εδώ...

Κάποια στιγμή χτυπά το τηλέφωνο. Φίλος καλός ρωτά: "έρχονται δύο φίλοι για Σαββατοκύριακο στην Άνδρο. Έχουν σπίτι στο Μπατσί. Λένε να πάνε μέχρι Χώρα μια βόλτα. Θα βρουν τίποτα ανοικτά;" Απαντώ: "η βόλτα υπέροχη. Η διαδρομή μοναχική, αλλά ξεχωριστή και μοναδική. Όλα τα άλλα ας τα προσπαθήσουν. Κι αν δεν βρουν κάπου να καταλύσουν υπάρχει πάντα ο "Σταμάτης" όταν γυρίσουν στο Μπατσί. Αυτή είναι η Άνδρος του Δεκέμβρη: σκέψεις, εικόνες, ιστορίες, φιλίες κι αισθήματα. Κι ένα αίσθημα αλληλεγγύης και οικουμενικότητας...

Συνεχίζω για Γαύριο. Η παραλία στον Τόπο, του Πέτρου και του Αυγουστίνου, υπέροχη με τους καταπράσινους - από τις βροχές του φθινοπώρου - φοίνικες. Φυτεύτηκαν κι επέζησαν στο σκονισμένο κι άνυδρο καλοκαίρι. Ξεπέρασαν το ανάθεμα κάποιων ανθρώπων και τις δυσκολίες της ξηρασίας. Και σήμερα δείχνουν παραδεισένιοι. Στο ραδιόφωνο του αυτοκινήτου ο Πορτοκάλογλου τραγουδά: "Γιατί ό, τι δε σε σκοτώνει/ σε κάνει πιο δυνατό./ Ό, τι δε σε σκοτώνει/ σε κάνει πιο ζωντανό..." Φτάνω στο λιμάνι, ο Θεολόγος μπαίνει σφυρίζοντας δοξαστικά. Η σύντομη χειμερινή εξόρμηση στην Άνδρο τελειώνει με τους σημαδιακούς στίχους του τραγουδιού: "Έξω εκεί στην ερημιά/ έμαθες χίλια μυστικά/ να τα φυλάξεις..."