Χριστουγεννιάτικες ιστορίες
Του Διαμαντή Μπασαντή
Μια αναδρομή, μέρες που είναι, στο χτες. Μια μικρή αποτίμηση. Δρόμοι παλιοί, φίλοι αξέχαστοι, διαδρομές μακρινές, που μας έφεραν μέχρι εδώ. Να αγναντεύουμε το πέλαγος και να θυμόμαστε. Ζω για να θυμάμαι, έγραφε ο Μαρκές. Ζούμε μέσα από τις μνήμες το σήμερα. Μπροστά στο πέλαγος που απλώνει ανάμεσα στα νησιά και στο ξημέρωμα μιας άλλης μέρας. Και ταξιδεύουμε ακόμα...
Χριστούγεννα αύριο. Η μνήμη μακραίνει. Γυρεύει να πάρει πίσω τον καιρό. Να τρέξει για λίγες στιγμές διαδρομές σε άλλους τόπους, να διαγράψει τροχιές σε ηλικίες μακρινές. Στους παιδικούς δρόμους μιας χωματένιας Αθήνας. Στις ενήλικες όχθες ενός μελαγχολικού Τάμεση. Στα μοναχικά γράμματα του Αντρέα από το Βερολίνο σε μια άλλη πόλη του βορρά.
Είναι η μέρα αύριο. Σε κάνει να ξανατρέχεις πίσω σε τόπους και σε πρόσωπα. Σε κάνει να ψάχνεις τις κινήσεις που άπλωσαν πέρα από τη φθορά μας. Χριστούγεννα αύριο. Και γυρνώ πίσω σε προηγούμενες ηλικίες. Μια τέτοια βραδιά που έσβηνε στη σιωπηλή βροχή του Λονδίνου. Ή, σε μια λευκή ανταύγεια στον παγωμένο Νιαγάρα. Γυρνώ στο συννεφιασμένο Μπρίστολ με τον Μπέρνι. Στο χιονόβροχο της Νέας Υόρκης με τον Χρύσανθο. Στο κατάλευκο Μόντρεαλ με τον Έντουαρντ. Διατρέχω δρόμους μεγάλους, παγωμένους, ολόφωτους.
Παραμονή απόψε και σκύβω σε ιστορίες μισοξεχασμένες σε κάποιες γωνιές της μνήμης. Και σταματώ στην άκρη μιας εικόνας: δύο γιατροί εξετάζουν τη Μυρτώ. Το μωρό τους κοιτά σιωπηλό με απορία. «Παράξενο», παρατηρεί ο ένας, «θα είχαμε τελειώσει αν ήταν ενήλικας. Πόσο αμήχανοι νιώθουμε μπροστά στα μωρά». Πόσο αμήχανοι μπροστά σε μια σπίθα ζωής.
Κατηφορίζω με το αυτοκίνητο στο κέντρο της πόλης. Οι υαλοκαθαριστήρες σπρώχνουν στην άκρη το χιονόνερο. Στο βάθος του δρόμου χάνονται οι παλιές διαδρομές. Σταματώ στο φανάρι. Στο τζάμι διαγράφεται ένα κοριτσίστικο πρόσωπο που πουλά χαρτομάντιλα. Γνέψω απόμακρα όχι. Η εναλλαγή του κόκκινου με το πράσινο στον σηματοδότη σα να με ξυπνά. Και φέρνει στο νου την ιστορία του Κρίστιαν Άντερσεν με το κοριτσάκι με τα σπίρτα. Ανοίγω βιαστικά το παράθυρο αναζητώντας μάταια μέσα στο χιονόνερο να αγοράσω χαρτομάντιλα…
(Χειμώνας 1995 - από το βιβλίο "Στις Ράγες του Χρόνου" του Δ. Μπασαντή - Αθήνα 2003)
