Εν Άνδρω

Αγαπητό Εν Άνδρω,

Λίγο κρασάκι από μια νταμιζάνα βοηθά την καλοκαιρινή σκέψη και αναστοχασμό. Περί την Νταμιζάνα, το γυάλινο δοχείο, που οι καθαρευουσιάνοι παλαιότερα την έλεγαν «φυρμοπυτίνη»! Αξίζει λίγο, νομίζω, μετά από κατανάλωση κρασιού από την νταμιζάνα, να περιδιαβούμε την ιστορία της γαλλικής ονομασίας, εκδοχής, που έχουμε υιοθετήσει και στον τόπο μας.

Τον καιρό του Μ. Ναπολέοντα υπήρχε στην Γαλλία, στο Παρίσι, μια «Κυρά-Ιωάννα» ή «Dam Jeanne» στα γαλλικά, που διατηρούσε ένα είδος κινητής τραβέρνας και ακολουθούσε τα μαχόμενα στρατεύματα και πουλούσε στους στρατιώτες του Ναπολέντα τρόφιμα, αλλά κυρίως ποτά (κρασί). Ταυτόχρονα διατηρούσε και μια ομάδα «πεταλουδίτσες» (κοπέλες) για την διασκέδαση των στρατιωτών.

Το κύριο εξάρτημα της κινητής καντίνας της ήταν μια πολύ μεγάλη γυάλινη μποτίλια επενδεδυμένη με πλέγμα που φτιάχνουν τα καλάθια ώστε να μην σπάει. Με αυτή γέμιζε με κρασί τις κούπες των στρατιωτών. Η ομοιότητα στο σχήμα μεταξύ της μεγάλε επενδεδυμένης μποτίλιας και της χοντρής Ντα-Ζαν έδωσε στους στρατιώτες την ιδέα να βαφτίσουν το δοχείο με το όνομα της ιδιοκτήτριας. Η Ντα-Ζαν ήταν γνωστή για τον χαμογελαστό τρόπο της, την φιλοχρηματία της και το πάχος της.

Έτσι φτάσαμε στην «νταμιζάνα». Το θηλυκό γυάλινο δοχείο, σε διάφορες παραλλαγές και σχέδια, με ή χωρίς χερούλια, που περιβάλλεται από ψάθα για την προστασία της.

Ο ανδριώτης αναγνώστης σας,

Α.Σ. ο… Μενητεύς ή Μενητιανός