Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

 

Νόμιζα πως ήξερα την Τήνο! Νόμιζα… Όμως με οδηγό τον τηνιακό φίλο τα νομίσματα μου αποδείχθηκαν …κάλπικα! Τα ίδια μέρη είδα. Τους ίδιους δρόμους ανέβηκα και κατέβηκα. Τα ίδια χωριά επισκέφθηκα. Το ίδιο κάστρο αντίκρισα. Κι όμως όλα αυτή την φορά ήταν διαφορετικά. Την διαφορά την έκανε ο ενθουσιώδης και ακούραστος τηνιακός φίλος, που μέσα σε ΔΥΟ ώρες, με πήγε με το τζιπάκι του όπου μπορούσε να με πάει. Και μου έδειξε κάτι  απίθανες γωνιές και στιγμές ενός νησιού που άλλο δείχνει και άλλο είναι. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά…

Πρώτα οι οφειλές: τον τίτλο του χρονογραφήματος τον δανείστηκα από τον τηνιακό φίλο συγγραφέα Ντίνο Σιώτη. Την απίθανη περιήγηση την έκανε ο τηνιακός (εκδότης-ξενοδόχος-ασφαλιστής-συλλέκτης κάκτων κλπ) Γιάννης Βιδάλης. Γιατί μόνο δύο ώρες; Γιατί τόση ήταν η αναμονή μεταξύ του πλοίου που με έφερε Τήνο από Σύρο και του επόμενου που με πέρασε στην Άνδρο.

 

Ο δρόμος προς την θάλασσα και η καλοκαιρινή γοητευτική παραλία... 

Η απίστευτη κούρσα με τον χρόνο με οδηγό τον Γιάννη ξεκίνησε από τα περίχωρα της πόλης. Μια εικόνα στην γειτονική παραλία – ένα χιλιόμετρο αμμουδιά – αποφέρει την πρώτη εξαιρετική εικόνα. Ακολουθεί μια γρήγορη περιήγηση στις ξερικές ποικιλίες που καλλιεργούν στο νησί: φασολάκια και φάβα! Αλλά και αλόη για φαρμακευτικούς σκοπούς.

Καλλιέργειες με ξερικά φασολάκια και φάβα, αλλά και αλόη. 

 Άνυδρες γιατί το νερό περιορισμένο. Αλλά οι Τηνιακοί εξαιρετικά φειδωλοί έχουν προνοήσει και έχουν κατασκευάσει ένα πολύ μεγάλο φράγμα πάνω από την πόλη και στη συνέχεια, εν σειρά μέσα στην ρεματιά που ανεβαίνουμε, πέντε πέτρινα φράγματα και φραγματάκια!!! Στάλα νερού δεν πάει στη θάλασσα!!! Το μεγάλο φράγμα έχει υπερχείλιση και όσο νερό φεύγει δεσμεύεται από τα επόμενα.

Το μεγάλο φράγμα πάνω από την πόλη.

Έτσι ποτίζουν όλο τον χρόνο τις άλλες τις μη ξερικές καλλιέργειες!! Έτσι αυξάνουν και ανεβάζουν τον υδροφόρο ορίζοντα! Έτσι τα πηγάδια τους είναι γεμάτα ολοχρονίς και έχουν νερό στα 8 μέτρα βάθος και όχι στα 100 ή στα 200 που ψάχνουμε με τις γεωτρήσεις εμείς!!! Και έτσι δεν έχουν γεωτρήσεις!!! «Δεν γεμίζουμε το έδαφος με τρύπες» σχολιάζει ο Γιάννης!!!

Τα μικρά πέτρινα φράγματα μέσα στις ρεματιές πρασινίζουν τον τόπο και ποτίζουν ολοχρονίς τα γύρω χωράφια.

Κουνώ σκεπτικός το κεφάλι μου! Το να πω πως ζήλεψα την νοικοκυροσύνη τους και την οικολογική συνείδηση τους είναι το λιγότερο. Σκεφτόμουν σιωπηλός: πόσο νερό πάει άδικα στη θάλασσα στις Εβρουσές; Πόσο νερό πάει άδικα στη θάλασσα από τα Αποίκια; Πόσο νερό χάνεται στη θάλασσα στο Παραπόρτι και δεν ενδυναμώνει την γεώτρηση της Αβύσσου;

 

Η ρεματιά που κατεβαίνει καταπράσινη μέσα σε ένα κίτρινο τοπίο. Τα φράγματα δίνουν ζωή....

Στη συνέχεια μια γρήγορη βόλτα στο πάνω μέρος της ρεματιάς. Το τοπίο των πλαγιών και των βουνών γύρω …κατάξερο! Και το τοπίο της ρεματιά …κατάφυτο!! Όλα ποτίζονται από την ρεματιά με τα φράγματα και τα φραγματάκια!!! Πάνω στο βουνό στην αρχή της ρεματιάς μοιάζει σαν να κρέμεται το χωριό Τριάνταρος. Καταπράσινος! Μέσα σε ένα βουνό …κατακίτρινο!! Τήνος 100%...

Η Αγία Πελαγία στο καταμεσήμερο

Μια γρήγορη διαδρομή να δούμε το μεγάλο φράγμα από ψηλά, ανηφορίζοντας για το μοναστήρι της Αγίας Πελαγίας. Και από εκεί με γοργό ρυθμό στο "ελβετικό χωριό" και μετά στον Τριάνταρο. Μερικές λήψεις νέων κτηρίων σε μορφή παραδοσιακή: ένα τριώροφο σε μορφή περιστερώνα, ένα διώροφο σε μορφή ανεμόμυλου!

Κι όμως είναι νεόδμητα σπίτια: ένα τριώροφα και ένα διώροφο.

 Και από εκεί σε ένα χωρίο με έναν φοβερό πλάτανο και πολύ δροσιά!!! «Εδώ έχει 5 βαθμούς κάτω από την Τήνο» εξηγεί ο Γιάννης! Η παρέα τον χαιρετά και προσπερνάμε γρήγορα. Μετά γυρνά σε μια διαφορετική διαδρομή. Το τοπίο κιτρινίζει. Πάμε για Εξωμβούργο. Στην αρχή του δρόμου σταματά. Δίπλα απλώνει ένα χωράφι κατάσπαρτο με ξερικά φασολάκια!!! Η δροσιά της αυγής τα ποτίζει!!!  Μετά δείχνει μια πηγή-υδραγωγείο. Και εξηγεί: "είναι πηγή από τα ρωμαϊκά χρόνια!"

Το Εξωμβούργιο με το καθολικό μοναστήρι της Αγίας Καρδιάς και η ρωμαϊκή κρηνη.

Από εκεί και μετά αρχίζουμε να κατηφορίζουμε, ενώ το τοπίο αγριεύει. Μακριά διακρίνεται ο σχεδόν σεληνιακός Βόλακας. Στρίβουμε και μπαίνουμε ξαφνικά σε μια διαδρομή γεμάτη ανθισμένα σπάρτα. Η μυρωδιά τους σπάει τη μύτη. Πιο κάτω ένα υπέροχο χωριό. «Εδώ», εξηγεί ο Γιάννης, «ένας κάτοικος μαζεύει τα ανθισμένα σπάρτα την αυγή και από αυτά φτιάχνει αιθέρια έλαια»!

Συνεχίζουμε επιστρέφοντας στην πόλη. Μια ακόμα στάση για να βγάλουμε μερικές φωτογραφίες το φράγμα από μακριά. Το τοπίο κατάξερο, η ρεματιά καταπράσινη! Το πράσινο δημιουργούν μια σειρά φράγματα και φραγματάκια! Μερικές τελευταίες φωτογραφίες. Γυρνάμε προς το αυτοκίνητο και βλέπουμε ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ! Δύο άλογα μας κοιτάνε από ψηλά. Προλαβαίνουμε και βγάζουμε δύο τελευταίες φωτογραφίες πριν εξαφανιστούν…

Δύο από τους φημισμένους περιστερώνες της Τήνου.

Φτάνουμε στην πόλη και πάμε στην άκρη του λιμανιού της Τήνου βλέποντας το SuperferryII να φτάνει από Μύκονο. Μόλις που το προλαβαίνουμε. Ο Πέτρος στην είσοδο του πλοίου ξαφνιάζετε: «πως από εδώ;»… Αλλά και ο καπετάν Τάσος στη γέφυρα ξαφνιάζεται το ίδιο: «μήπως κατέβηκες σε λάθος νησί;»…Δίνονται οι απαραίτητες εξηγήσεις...

Ο χρόνος πέρασε γρήγορα ακόμα και με το ηλιακό ρολόι της Αγίας Τριάδας.

Κάποια στιγμή, στο Στενό, βγαίνω στο κατάστρωμα. Μια ιδιότυπη συγκίνηση, αλλά και πολλές σκέψεις με πλημμυρίζουν. Εμείς το λέμε το Στενό της Τήνου. Αυτοί το λένε το Στενό της Άνδρου. Απέχουμε λιγότερο από ένα μίλι. Όμως οι άλλες αποστάσεις είναι πολύ μεγάλες.

Ο υπέροχος φάρος στο νησάκι σηματοδοτεί το πέρασμα του Στενού Άνδρου-Τήνου.

Εμείς την φυσική ομορφιά που δίνει το νερό την βρίσκουμε παντού. Εκείνοι την δημιουργούν παντού. Εμείς θεωρούμε δεδομένα πολλά για το νησί μας. Εκείνοι πολύ λίγα. Και εμείς και εκείνοι δουλέψαμε πολύ. Εμείς παλαιότερα στη στεριά και στη θάλασσα. Εκείνοι μόνο στην στεριά. Εμείς ελάχιστα απασχολούμαστε σήμερα με τον αγροτικό τομέα. Εκείνοι πολύ περισσότερο. Εμείς αναζητάμε ένα νέο ρόλο ανάμεσα στις διαδρομές της ναυτιλίας και του τουρισμού. Εκείνοι αναζητάνε ένα ρόλο ανάμεσα στη γη που ακόμα καλλιεργούν όσο μπορούν και στον τουρισμό που πλέον εκεί έχει γίνει ολόκληρος οικονομικός κλάδος. Έχουν διπλάσιες αφίξεις ετησίως από εμάς!!! Αλλά έχουμε και ομοιότητες. Κι εμείς και εκείνοι ΔΕΝ έχουμε ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ!!! Και εκεί φτιάχνουν τον βιολογικό τους στο... βουνό! Στην θέση της παλιάς χωματερής! Δυσκολεύονται κι αυτοί να χωροθετήσουν!!! Κι εμείς κι εκείνοι μοιάζουμε σε αρκετά και διαφέρουμε σε περισσότερα. Άνδρος και Τήνος δυο νησιά τόσο κοντινά και τόσο μακρινά συνάμα… 

 

Φωτογραφίες: "εν Άνδρω"