Ο ΕΡΧΟΜΟΣ ΤΩΝ ΦΡΑΓΚΩΝ (Αφήγημα εποχής)

Του Σταμάτη Μ. Καμπάνη

Το παρακάτω αφήγμα εποχής του λογοτέχνη Σταμάτη Μ. Καμπάνη περιγράφει την Άνδρο κατά την εποχή του ερχομού των Φράγκων και των Βενετών στο νησί το 1205. Τα ονόματα, τα τοπονύμια, οι περιγραφές έχουν ιστορικό υπόβαθρο. Αποτελεί ένα αυτοτελές κεφάλαιο από το δεύτερο ιστορικό λογοτεχνικό βιβλίο του Ο Σ.Μ. Καμπάνη. Το κείμενο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο αφιέρωμα "δέκατα/εν Άνδρω" το καλοκαίρι του 2014. 

1. ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΟΥ ΑΛΑΔΙΝΟΥ

   Αναστάτωση επικρατούσε στο αρχοντικό του Μανουήλ Αλαδινού με τον ίδιο να βηματίζει ασταμάτητα και νευρικά στο δώμα του υψηλότερου πύργου, ενώ τον ακλουθούσαν φοβισμένοι κι ανήσυχοι τέσσερις πλουσιοντυμένοι άνδρες. Σε κάποια στιγμή σταμάτησε τις βόλτες κι’ απευθυνόμενος στους άλλους είπε:

   - Τελικά αυτό που φοβόμαστε τα τελευταία τρία χρόνια κι’ ελπίζαμε ανόητα ότι δεν θα γίνει, έγινε και οι φράγκικες γαλέρες προσορμίστηκαν εκεί κάτω στο Νειμπόριο και μια ακόμα, η μεγαλύτερη έχει δέσει πίσω από το νησάκι και μπροστά στον μύτυκα. Δυστυχώς δεν φυσάει αυτές τις μέρες αλλιώς θα είχε κομματιαστεί στα βράχια. Για πες μου Βαράγκη, μίλησε μαζί τους ο Βραχνός;

   - Ναι τους μίλησε και του ανακοίνωσαν ότι η Άνδρος ανήκει τώρα σ’ αυτούς και καλά θα κάνουμε να υποταθούμε αν θέλουμε την ζωή μας και το βιος μας. Βεβαία έχουν διάθεση να συζητήσουν με τους προύχοντες και να του ζήτησαν να τους ονοματίσει. Τους δήλωσε ότι συ είσαι ο άρχοντας της περιοχής κι’ ότι θα οδηγούσε τον αρχηγό τους στον πύργο σου. Δεν νομίζω ότι μπορούσε να κάνει κι’ αλλιώς.
   - Ποιος είναι ο αρχηγός τους;
   - Ο Μαρίνος Δάνδολος ο όποιος σε μια δυο μέρες θα μας επισκεφτεί.
   - Δάνδολος! Με τον Ερρίκο Δάνδολο, τον Δόγη της Βενετίας, τι σχέση έχει;
   - Λένε ότι είναι ανιψιός του.
   - Αν είναι έτσι, ο θεός να μας βοηθήσει, αναστέναξε ο Νικήτας Χωνιάτης κι’ απαντώντας στα ερωτηματικά βλέμματα των άλλων συμπλήρωσε:
   - Ο Ερρίκος Δάνδολος αν και τυφλός, μηχανεύτηκε, οργάνωσε και κατεύθυνε την ανόσια σταυροφορία που πάτησε την Βασιλεύουσα Πόλη πνίγοντας στο αίμα τους ορθόδοξους Χριστιανούς κατοίκους της αφήνοντας την Αυτοκρατορία ακέφαλη και κατακερματισμένη. Η Σταυροφορία αυτή είχε προορισμό τους Άγιους Τόπους όμως φρόντισε αυτός με την ανόητη βοήθεια του Αλέξιου Αγγέλου να την εκτρέψει προς την Κωνσταντινούπολη για το συμφέρον της Βενετίας και μόνο.

 Όπως πια ξέρετε οι Φράγκοι μοίρασαν την Αυτοκρατορία μεταξύ τους και οι διάφοροι αρχηγοί τους προσπάθησαν να κατακτήσουν το μερίδιο τους. Έτσι ο Μπονιφάς Μονφεράτος μαζί με τον Όθωνα Ντελαρός κατέβηκαν και πήραν την Αθήνα όπου ο αδελφός μου Μιχαήλ ήταν Μητροπολίτης. Τώρα αυτός κι’ εγώ βρισκόμαστε στην Άνδρο εξόριστοι ευγνωμονώντας για την φιλοξενία σας άρχοντες μου. Μας προσφέρατε άσυλο και τόπο να ζήσουμε μαζί με τους ανθρώπους μου. Τον τόπο αυτό Χώνες τον ονομάσαμε για να θυμόμαστε την πόλη της καταγωγής μας στην Φρυγία. Όμως οι Φράγκοι μας κυνηγάνε ακόμα κι’ εδώ και μάλιστα ο ανιψιός του Ερρίκου , Μαρίνος Δάνδολος. Δύσκολα θ’ αποφύγουμε νέα εξορία κι εσείς άρχοντες μου κινδυνεύετε να χάσετε τον βιο σας.

  Ο Βασίλης Δαρδανός, άνδρας μεγαλόσωμος και θυμώδης καθώς ήταν, ταρακούνησε τους άλλους με την οργισμένη βροντώδη του φωνή:

   - Δηλαδή τι είμαστε εμείς, αρνιά για σφάξιμο; Να ξεσηκώσουμε τους χωρικούς και να τους κτυπήσουμε πριν μας κτυπήσουν αυτοί. Έχουμε και μισθοφόρους σπαθαρίους και τοξότες για να τους σταματήσουμε εδώ σ’ αυτό τον πύργο που είναι σκαρφαλωμένος στην πλαγιά του Πετάλου. Θα πάρουν παράδειγμα από μας κι’ οι άλλοι άρχοντες και θα οχυρωθούν κι’ αυτοί στους πύργους τους από του Υψηλού μέχρι την Μελίδα. Ακόμα και το Μοναστήρι της Παναχράντου απέναντι μας και τ’ αλλά μοναστήρια στα δυτικά μπορούν να αμυνθούν αποτελεσματικά αν θέλουν. Πίσω από τους Γερακώνες στον νότο, κυρ’ Αλαδινέ έχεις δικά σου κτήματα κι’ ανθρώπους που μπορούν να μας συνδράμουν. Κι εγώ στην βόρεια Άνδρο έχω συγγενείς και φίλους ψυχωμένους που μπορούν να πολεμήσουν κι’ αυτοί εναντία σ’ αυτούς τους ξένους.

   Συνεπαρμένος από τα πύρινα λόγια του Δαρδανού πετάχτηκε κι’ ο Κωνσταντίνος Λογοθέτης για να προσθέσει:
   - Ξεχνάμε τους Γενοβέζους που τριγυρνάνε στο Αιγαίο για να κτυπηθούν με τους Βενετσιάνους. Θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν αν τους καλούσαμε.
   - Και μετά θα διώχναμε τους Βενετσιάνους για να φορτωθούμε τους Γενοβέζους, που ίσως μας κάνουμε χειρότερα. Ξεχάσατε τις λεηλασίες του Γενοβέζου αρχιπειρατή Γκαφόρι; Παρατήρησε σιγανά ο Νικήτας Χωνιάτης.   Όσο μιλάγανε οι άλλοι ο Μανώλης Αλαδινός τους είχε γυρίσει την πλάτη του και αγνάντευε μελαγχολικά το καταπράσινο και γελαστό τοπίο που ανοιγόταν κάτω του και ανατολικά προς την θάλασσα. Οι αμασιές ήταν γεμάτες μουριές , που συντηρούσαν τον πλούτο του νησιού, την μεταξουργία. Όμως υπήρχε και πλήθος άλλα οπωροφόρα δένδρα όπως κιτριές, ροδιές, μπουρνελιές, πορτοκαλιές, λεμονιές, αμυγδαλιές και κάτω στον κάμπο ξεχώριζαν λάινα, αμπέλια και σπαρτά. Τα νερά ήταν πηγαία και άφθονα για να δίνουν ζωή σ’ ένα παράδεισο που είχε τα πάντα για τις ανάγκες των ανθρώπων του νησιού. Όμως το μετάξι έφερνε τα χρυσά νομίσματα που αποθηκεύονταν στους πύργους των αρχόντων και τους έκαναν να ξεχωρίζουν από τους χωρικούς που είχαν μόνο τα αναγκαία.

Το αρχοντικό του κυρ’ Αλαδινού ήταν κτισμένο στην πλαγιά του βουνού στην βορειοδυτική κόχη της κοιλάδας και φάνταζε επιβλητικό με τους τέσσερις τετράγωνους πύργους που τους συνέδεαν ψηλά τείχη, όλα κτισμένα με τον γυαλιστερό σχιστόλιθο του νησιού. Στον νοτιοανατολικό πύργο κατοικούσε ο Αλαδινός και η οικογένεια του που ήταν η γυναίκα του Αλαμάντα και η δεκαπεντάχρονη κόρη του Φελίζα. Στους άλλους τρεις πύργους έμεναν συγγενικά πρόσωπα και το προσωπικό. Επίσης εκεί στεγάζονταν τα εργαστήρια μεταξουργίας. Στα εργαστήρια αυτά παράγονταν μεταξωτές κλωστές καθώς και τα περίφημα ξάμιτα, ζεντάτα και σκινδάλια. Τα εργαστήρια μεταξουργίας προστατεύονταν πάντα μέσα στους πύργους των αρχόντων για τον φόβο των πειρατών και άλλων ξένων αρπάγων.

     Πριν εξήντα χρόνια όταν βασίλευε ο μεγάλος Ιωάννης Κομνηνός, οι Νορμανδοί του Ρογήρου Β΄ της Σικελίας είχαν λεηλατήσει την Στερεά Ελλάδα και τα νησιά και είχαν κυριολεκτικά σηκώσει τον εξοπλισμό κι’ είχαν απαγάγει τους εργάτες της μεταξουργίας από την Θήβα και από άλλου και τους είχαν πάει στα μέρη τους για ν’ απολαμβάνουν αυτοί τα μεγάλα κέρδη του μεταξιού. Στην Άνδρο δεν πρόλαβαν να κάνουν το ίδιο κακό γιατί ο τότε Τουρμάρχης Μανουήλ Αλαδινός, πάππος του σημερινού, μπόρεσε να συνεννοηθεί με τον Ρισάρ ντε Λιγέβ, που ο Ρουγγέρης β΄ είχε χρήσει κόμητα της Άνδρου για να μη βλαφτεί η μεταξοβιομηχανία με αντάλλαγμα ένα σημαντικό χρηματικό ποσό και μια εμπορική συμφωνία μεταξύ των δυο ανδρών.

Ο Ρισάρ καταγόταν από την δραστήρια μεσογειακή πόλη Ναρμπόν που ανήκε στην κομιτεία της Τουλούζης και ελέγχετο από την λαμπρή υποκόμισα Έρμενγκαρντ. Με τις γαλέρες τον Ρισάρ και των απογόνων του συντηρήθηκε ένα κερδοφόρο εμπόριο μεταξιού από την Άνδρο στην Ναρμπόν. Εκεί έζησε για ένα διάστημα πριν είκοσι χρόνια ο σημερινός Μανουήλ Αλαδινός που με την ανδρική του ομορφιά σαγήνεψε την εγγονή της  Έρμενγκαρντ  Αλαμάντα.

Ο έρωτας τους έφτασε σε τέτοια τρέλα που κλέφτηκαν κι’ έφυγαν για να ζήσουν στην Άνδρο. Εκεί η Αλαμάντα γέννησε την κόρη του Φελίζα. Η Αλαμάντα δεν ήταν απλώς όμορφη μ’ ένα λυγερό κορμί κι’ ένα φωτεινό πρόσωπο, στεφανωμένο με πλούσια βαθύξανθα μαλλιά, αλλά απέπνεε μια ακαταμάχητη ερωτική σαγήνη που μόνο οι γυναίκες της Τουλούζης και Προβηγκίας ήταν προικισμένες. Γι’ αυτό τις υμνούσαν με κρυφό η φανερό ερωτικό πάθος οι τροβαδούροι που βρίσκονταν μόνο στον τόπο εκείνο.

Είναι δύσκολο να πει κάνεις αν η ερωτική ποιητική ατμόσφαιρα δημιουργούσε την ιδιαίτερη αυτή γυναικεία ομορφιά η  ο απελευθερωμένος ίμερος των ωραίων γυναικών των μεσημβρινών εκείνων τόπων ενέπνεε τους τροβαδούρους. Μάλλον και τα δυο. Πάντως στο παλάτι της Ερμενγκάρντ στην Ναρμπόν παιζόταν ένα εξαίσιο παιχνίδι ερωτικής σαγήνης που εκφράζονταν με τα τραγούδια των τροβαδούρων και τη έμπρακτη ανταπόκριση παθιασμένων νεραϊδόμορφων γυναικών.

Η Αλαμάντα, η εγγονή της  Έρμενγκαρντ ήταν η ιδία ποιήτρια και τραγουδίστρια, μια σωστή Τρουμπάριτσα που όταν συνάντησε τον Αλαδινό, τραγούδησε τον ερώτα της γι’ αυτόν. Μια τέτοια σχέση δεν μπορούσε ποτέ να γίνει αποδεκτή από την οικογένεια της και γι’ αυτό έφυγε κλεφτά μαζί του με καράβι του συνέταιρου του Λιγέβ.

Στην Άνδρο γέννησε τον καρπό του ερώτα τους την Φελίζα που εξελίχτηκε σε μια πεντάμορφη νεράιδα αφού κληρονόμησε την ομορφιά και από τους δυο γονείς της. Όμως με τα χρόνια ένιωσε να της λείπει η χαρά της ζωής  που είχε μάθει στον τόπο της όσο κι’ αν η αγάπη του Μανουήλ και της Φελίζας πάσχιζαν να την γεμίσουν. Με κάθε ευκαιρία οργάνωνε φιέστες με δικαιολογία τα τοπικά πανηγύρια αλλά η συντηρητική κοινωνία γύρω της δεν ανταποκρινόταν ολόψυχα.

Ασχολήθηκε με την μεταξουργία και κυρίως με τα ασημοχρυσοποίκιλτα σκινδάλια κι’ αυτό τελικά της έδωσε κάποιο σκοπό. Ο Μανουήλ της χάρισε μια έκταση με μουριές στην διπλανή κοιλάδα νότια από τους Γερακώνες κι’ εκεί έκτισε φάμπρικες και γέμιζε τον χρόνο της. Οι χωρικοί την έλεγαν μεταξύ τους Αλαμανιά και γι’ αυτό η περιοχή πήρε την παραφθορά αυτή του ονόματος της. Αυτά σκεπτόταν ο Μανουήλ καθώς αγνάντευε το καταπράσινο βιος του κοιτάζοντας ανατολικά προς την θάλασσα.

Το μετάξι ήταν πάντα η πηγή του πλούτου του κι όσο κρατούσε ο συνεταιρισμός με τους Λιγέβ που είχε αρχίσει ο πάππος του, το χρυσάφι δεν του έλλειπε για να πληρώνει τις υποχρεώσεις του και να ζει πλούσια και καλά.

Όμως τα τελευταία χρόνια τα πράγματα είχαν πάει από το κακό στο χειρότερο από παντού και προς όλες τις κατευθύνσεις. Η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είχε τελείως εξευτελιστεί με τους ανίκανους κ απατεώνες αυτοκράτορες που βασίλευαν μετά τον Μεγάλο Κομνηνό Μανουήλ. Τελικά η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Φράγκων κι Αυτοκρατορία έγινε χίλια κομμάτια. Οι Γερμανοί πήραν την Σικελία από τους Νορμανδούς κι ο συνεταιρισμός με τους Λιγέβ που στηριζόταν σ’ αυτούς δεν μπορούσε να λειτουργήσει με ασφάλεια. Με δυσκολία πουλιόταν το μετάξι με μεγαλύτερα ναύλα και μικρότερα κέρδη.

Οι καταστροφικές αλλαγές είχαν ωφελήσει μόνο τους Βενετσιάνους και σε μικρότερο βαθμό τους Γενοβέζους πειρατές. Με άλλα λόγια οι επιλογές για την Άνδρο είχαν στενέψει ασφυκτικά.
Ο Μανουήλ έβλεπε πια ξεκάθαρα ότι για να επιβιώσει θα ‘πρεπε να βρει κάποια συμβιβαστική λύση και συνεννόηση με τους Βενετσιάνους και συγκεκριμένα με τον Μαρίνο Δάνδολο. Η τεχνογνωσία του μεταξιού θα ’ταν το κύριο διαπραγματευτικό του χαρτί και ίσως η υποστήριξη του να ήταν απαραίτητη στον Δάνδολο που μπορεί να είχε ανταγωνιστές και αντίζηλους μεταξύ των συντρόφων του. Θα τον συναντούσε λοιπόν και βλέποντας και κάνοντας.

Με αυτές τις σκέψεις γύρισε προς τους άλλους που συζητούσαν μεταξύ τους περί του πρακτέου χωρίς όμως και να καταλήγουν σε κάποιο σχέδιο δράσης αφού το σχέδιο του Δαρδανού τους τρόμαζε και δεν είχαν κάτι ν’ αντιπροτείνουν. Με φωνή σταθερή τους είπε:
      -Αγαπητοί μου φίλοι γνωρίζετε πολύ καλά ότι η ένοπλη αντίσταση κατά των Βενετσιάνων είναι καταδικασμένη σε μια αιματηρή αποτυχία. Αυτοί είναι επαγγελματίες πολεμιστές κι έχουν πίσω τους την συμπαγή και συνεχή υποστήριξη της θαλασσοκράτειρας Βενετίας και των Φραγκικών νέων κρατών γύρω μας ενώ εμείς στηριζόμαστε σε μερικούς πληρωμένους σπαθαρίους και τοξότες και χωρίς να ελπίζουμε στην βοήθεια κάποιου οργανωμένου Ρωμαϊκού κράτους. Ας μην ξεχνάμε ότι η Κωνσταντινούπολη είναι στα χέρια τους και το Δεσποτάτο της Νικαίας προσπαθεί να επιβιώσει και δεν μπορεί να έχει καμία σκέψη για μας. Αιωρούμαστε στο κενό και είμαστε οι ίδιοι αδύναμοι. Και όμως μπορούμε να επιβιώσουμε με αξιοπρέπεια και να σώσουμε τουλάχιστον ένα μέρος της περιουσίας μας με το να προσφέρουμε την στήριξη μας στον Μαρίνο Δάνδολο.
      - Και που ξέρουμε ότι χρειάζεται την στήριξη μας ο Μαρίνος Δάνδολος κι απλώς δεν θα πάρει με την βία όλο μας το βιός κι εμάς θα μας κάνει δουλοπάροικους συμφώνα με το φεουδαρχικό τους σύστημα; Διέκοψε ο Δάρδανος και κοίταξε τους άλλους αγριεμένος.
      - Ο Μαρίνος Δάνδολος έχει μαζί του κατάφρακτους πολεμιστές για να μας νικήσει και να μας κατασφάξει αλλά δεν έχει ούτε πρόκειται ποτέ να έχει αρκετούς για να κρατήσει και να μπορέσει να εκμεταλλευτεί τον πλούτο του νησιού μας. Και επίσης δεν ξέρει ούτε μπορεί να μάθει την τέχνη του μεταξιού χωρίς την βοήθειά μας, εμείς θα κρατήσουμε το μυστικό της τέχνης μας για να μας έχει ανάγκη και για να μπορεί να παίρνει ένα μέρος των προσόδων θ’ αναγκαστεί ν’ αφήσει και σε μας ένα σημαντικό μέρος αυτών των προσόδων. Ο Μαρίνος Δάνδολος θα πρέπει να είναι αρκετά έξυπνος για να καταλάβει ότι έχει περισσότερα να κερδίσει συμμαχώντας με μας παρά λεηλατώντας μας.

Ο Δάρδανος έμεινε βλοσυρός, προσηλωμένος πάντοτε στις απόψεις του αν και κατά βάθος γνώριζε ότι η ένοπλη αντίσταση που πρότεινε δεν είχε καμία ελπίδα. Έτσι δεν επέμεινε άλλο. Ο Χωνιάτης που είχε γνωρίσει από κοντά την καταστροφή της Βασιλεύουσας Πόλης και την προέλαση των Φράγκων μέχρι την Αθήνα συμφωνούσε απόλυτα με τον άρχοντα Αλαδινό. Επίσης έβλεπε ότι μια ειρηνική συμφωνία θα εξασφάλιζε σ’ αυτόν , στον αδελφό του Μιχαήλ και στους ανθρώπους του την ασφάλεια και ησυχία που ποθούσαν χωρίς άλλες εξορίες και κατατρεγμούς. Ο άρχοντας Λογοθέτης αν και μισούσε τους Φράγκους έβλεπε ότι με μια συμφωνία μαζί τους θα μπορούσε να ελπίζει ότι δεν θα του πέρνανε τα πλούσια κτήματα του που είχε στου Υψηλού στο Μεσαθώρι και στην Μεσαρέα. Και ίσως η παρουσία των Βενετσιάνων στο νησί θα τους προστάτευε από κάθε είδους πειρατές.

Ο Βαραγκής που είχε τα κτήματα του στην νότια πλευρά των Γερακώνων πάνω από την πλούσια κοιλάδα των Αγριδίων συμφωνούσε απόλυτα με τον άρχοντα Αλαδινό. Επίσης είχε μάθει από τον Βραχνό ότι ο Μαρίνος Δάνδολος σκεφτότανε να χτίσει το κάστρο του στο νησάκι που είχε δέσει την γαλέρα του. Και αυτό σήμαινε ότι δεν ενδιαφερόταν ν’ αρπάξει τα σπίτια τους. Αυτός και οι σύντροφοι του μάλλον θα προτιμούσαν να κτίσουν τους δικούς τους πύργους με τον τρόπο που αυτοί ήξεραν παρά να ξεσπιτώσουν τους Ανδριώτες άρχοντες. Έτσι όλοι τους είχαν σχεδόν συμφωνήσει να περιμένουν τον ερχομό του Μαρίνου Δάνδολου και της συνοδείας του χωρίς να προβάλλουν αντίσταση.

 2. ΜΑΡΙΝΟΣ ΔΑΝΔΟΛΟΣ

      Η καταπράσινη ανατολική κοιλάδα της Άνδρου ανάμεσα στα βουνά Πέταλο και Γερακώνες καταλήγει σ’ έναν όρμο σαν ανοιχτό στόμα με την γλώσσα έξω. Η γλώσσα αυτή, τριγωνική χερσόνησος μ’ απότομες πλευρές, μ’ άγρια δέντρα και θάμνους σχεδόν ακουμπάει σε μια δύσβατη βραχονησίδα. Στον ισθμό ήταν δεμένη μια μεγάλη Βενετσιάνικη γαλέρα που σχεδόν ακουμπούσε στα βράχια κι’ από τις δυο της κουπαστές αφού τα κουπιά είχαν μέσα τραβηχτεί.

 Πέρα στην βόρεια κόχη του όρμου φαινόταν έξι ακόμα γαλέρες δεμένες κι’ αυτές όπως όπως κοντά στην παραλία. Πολύχρωμα ντυμένοι ναύτες και κατάφρακτοι πολεμιστές είχαν σχηματίσει δυο στρατόπεδα για να είναι κοντά στις γαλέρες τους. Αυτοί που βρίσκονταν στην χερσόνησο είχαν μαζευτεί κοντά στην μεγάλη γαλέρα σ’ ένα πλάτωμα απέναντι στο νησάκι και συζητούσαν σοβαρά μεταξύ τους. Ένας ψηλός και ρωμαλέος πολεμιστής απευθυνόμενος σ’ έναν άνδρα ντυμένο με πλούσια ρωμαϊκά ρούχα του έλεγε μιλώντας με σπαστά ελληνικά:
     - Αύριο το πρωί θα μας οδηγήσεις στον πύργο του Αλαδινού που όπως με βεβαιώνεις θα μας δεχθεί ειρηνικά. Εγγύηση μου γι’ αυτό είναι ότι κρατάω τον πύργο σου και την οικογένειά σου πίσω εκεί στην πλαγία στα νοτιοδυτικά. Όπως έχεις καταλάβει κι εγώ προτιμώ ένα ειρηνικό διακανονισμό με τους συμπατριώτες σου.

Ο Δημήτρης Βραχνός πριν μερικές μέρες είχε αιφνιδιαστεί μέσα στον πύργο του από τους Βενετσιάνους και είχε αναγκαστεί να τους οδηγήσει στους άλλους άρχοντες της Άνδρου. Τώρα προσπαθούσε κι αυτός να ξεμπλέξει με την μικρότερη δυνατή ζημία κάνοντας τον ενδιάμεσο μεταξύ των επιδρομέων και των συμπατριωτών του. Τα κτήματα του εκτείνονταν από την πλαγιά του βουνού μέχρι τα Λειβάδια κι ήταν γεμάτα μουριές. Όφειλε να περισώσει ό,τι μπορούσε απ’ αυτά. Είχε στείλει μήνυμα στον Βαράγκη που είχε κτήματα και κατοικούσε κοντά στην παλιά εγκαταλελειμμένη πια Τουρμά που επιτηρούσε το Αιγαίο και την κοιλάδα νότια από του Γερακώνες.Τελικά συναντήθηκε μαζί του με την άδεια των Βενετσιάνων κι έτσι επικοινώνησε με τον Πρωτάρχοντα Αλαδινό.
     - Ευγενέστατε άρχοντα Δάνδολε, ο κυρ Αλαδινός θέλει την ειρήνη και είναι έτοιμος να σε αναγνωρίσει επικυρίαρχό του αρκεί να σεβαστεί και η ευγένεια σου την ζωή, το βιος και τα έθιμα τα δικά του και των υπολοίπων αρχόντων και κατοίκων. Καλό θα είναι στην αυριανή σου επίσκεψη να μην είναι μεγάλη η ένοπλη συνοδεία σου.
      Ο Μαρίνος Δάνδολος χαμογέλασε ειρωνικά ακούγοντας τις αισιόδοξες προσδοκίες του Βραχνού αλλά σ’ αυτή την φάση δεν σκόπευε ν’ αποκαλύψει τα πραγματικά του σχέδια.
     - Μην ανησυχείς Βραχνέ, η συνοδεία μου θα είναι ολιγάριθμη. Αύριο λοιπόν ξεκινάμε. Τώρα μπορείς ν’ αποσυρθείς.
     Μόλις έφυγε ο Βραχνός , ο Δάνδολος γύρισε στους συντρόφους του και είπε:
     -Γενναίοι και πιστοί μου σύντροφοι, όπως ήδη γνωρίζετε η Γαληνότατη Δημοκρατία της Βενετίας μετά την κατάκτηση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έχει λάβει μερίδιο όλα τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου, και την Κρήτη και παράκτια φρούρια στον Μωρία κι αλλού. Σε μένα και τους απογόνους μου έχει παραχωρήσει την Άνδρο να την διοικώ και να την νέμομαι όπως εγώ κρίνω. Σε άλλους ευπατρίδες έχει παραχωρήσει άλλα νησιά μεγάλα ή μικρά ανάλογα με την αξία και δύναμη του καθενός εξ αυτών. Στον Μάρκο Σανούδο παραχώρησε τη Νάξο και την επικυριαρχία  σε όλα τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. Φυσικά και αναγνωρίζω την επικυριαρχία του συμπολεμιστή μου και φίλου Μάρκου Σανούδου . Όμως δεν παύω ν’ αναγνωρίζω και την υψηλή επικυριαρχία του Βασιλέα της Θεσσαλονίκης Μονφεράτου και πέρα από αυτόν την υπαγωγή μου στον Αυτοκράτορα της Κωνσταντινουπόλεως. Αν ποτέ μας ζητήσουν την βοήθεια μας θα την δώσουμε αγόγγυστα γιατί σύμφωνα με τις συνήθειες και τους νόμους μας οφείλουμε ναυτική και στρατιωτική παρουσία για σαράντα μέρες. Λέγοντας αυτά κοίταξε ένα γύρο τους συντρόφους του που χαμογελούσαν με σημασία γιατί καταλάβαιναν ότι με τόσους απόμακρους και πιθανά αλληλοσυγκρουόμενους επικυρίαρχους ο Μαρίνος Δάνδολος ήταν στην πραγματικότητα ανεξάρτητος άλλα συγχρόνως νομικά κατοχυρωμένος.

Η οικογένεια των Δάνδολων ήταν ισχυρή αν και είχε αντίπαλους τους Τιέπολους που καραδοκούσαν για το αξίωμα του Δόγη. Ανάμεσα στους συμπολεμιστές του υπήρχαν στενοί φίλοι όπως ο αδελφός του Μάρκος και ο Τζιάκομο Κουϊρίνι αλλά και επίβουλοι αντίπαλοι όπως  ο Τζερεμία Γκύζι καθώς και δύστροποι κληρικοί όπως ο επίδοξος επίσκοπος Άνδρου Ιωάννης , εκλεκτός του Πάππα Ιννοκέντιου ΙΙΙ. Σίγουρα δεν μπορούσε να στηριχτεί ανεπιφύλακτα σε όλους αυτούς για να κυβερνήσει την Άνδρο και γι’ αυτό θα’ πρεπε να βρει τρόπο να προσεταιριστεί τους τοπικούς άρχοντες χωρίς συγχρόνως απογοητεύσει τους συμπολεμιστές του. Επίσης θα’ πρεπε να πάρει με το μέρος του τον ορθόδοξο πληθυσμό χωρίς να έρθει σε άμεση ρήξη με τον Ιωάννη. Είχε ένα πολύ δύσκολο δρόμο μπροστά του. Με αυτές τις σκέψεις , συνέχισε να λέει :
     - Η κατάκτηση του νησιού φαίνεται ότι θα είναι ειρηνική, αλλά για να εξασφαλίσουμε την διατήρηση των κεκτημένων για εμάς και τους απογόνους μας ,θα πρέπει κατά πρώτον και κύριον να θεμελιώσουμε ένα δυνατό και απόρθητο κάστρο, σ’ αυτό ακριβώς το νησάκι απέναντι μας και μια πυργοπολιτεία σ  αυτήν εδώ την χερσόνησο. Μια τρανή γέφυρα θα ενώσει το κάστρο με την πυργοπολιτεία με θαλασσινά τείχη να προστατεύουν τον ισθμό από τους ανέμους που όπως ξέρω λυσσομανούν στα μέρη αυτά. Στους πύργους της πολιτείας αυτής θα κατοικήσουν οι ευγενείς ιππότες που θα μείνουν μαζί μου στο νησί αυτό. Επίσης , εδώ θα κατοικήσουν άξιοι τεχνίτες και έμποροι για να εξασφαλίσουν την παραγωγή και την διακίνηση του πλούτου που έχει η Άνδρος. Σ΄αυτήν εδώ την χερσόνησο, ο νέος μας επίσκοπος Ιωάννης  θα επιστατήσει στο χτίσιμο της επισκοπικής του εκκλησιάς για να μας προσφέρει την πνευματική του καθοδήγηση. Έτσι η κοσμική και πνευματική εξουσία θα μπορούν από ασφαλή και ισχυρή θέση να επιβάλλουν την θέληση τους. Έχω ήδη λάβει τα μέτρα μου για ν’ αρχίσουνε οι εργασίες αμέσως .Η Άνδρος διαθέτει έμπειρους χτίστες και άφθονα οικοδομικά υλικά .Όλο το νησί είναι γεμάτο γυαλιστερές πλάκες με τις οποίες πανεύκολα μπορεί να υλοποιηθεί το σχέδιο μου και πριν καλά καλά το καταλάβουμε το κάστρο και η πυργοπολιτεία θα ξεπεταχτούν μπροστά μας.

    Μαγεμένο έμεινε το πλήθος των πολεμιστών και των άλλων που άκουγαν τον Μαρίνο Δάνδολο , ακόμα και οι εχθροί του δεν έβρισκαν κάτι για να εναντιωθούν. Κάποιος μάλιστα πετάχτηκε και  φώναξε:

     - Τ’ όνομα του κάστρου και της νέας πολιτείας αξίζει να είναι το κάστρο και η πολιτεία του Δάνδολου .
    Όλοι οι παρευρισκόμενοι ζητωκραύγασαν και ο Δάνδολος δεν είπε ούτε ναι αλλά ούτε και όχι στην τόσο κολακευτική επιθυμία του πλήθους . Μέσα του όμως ένιωθε μια μεγάλη ικανοποίηση γιατί είχε καταφέρει να εγκλωβίσει όλους τους φεουδάρχες και τον κλήρο σε μια νέα πολιτεία που θα μπορούσε τόσο εύκολα να ελέγχει .Σίγουρα ήταν αντάξιος ανιψιός του δαιμόνιου Ερρίκου Δάνδολου. Μόνο ο Τζερεμία Γκύζι και ο επίδοξος επίσκοπος Άνδρου Ιωάννης φάνηκαν να κρατούν επιφυλάξεις χωρίς να ξέρουν και αυτοί ακόμα το γιατί.

   Ο Γκύζι  πήρε από μονός του τον λόγο και είπε φωναχτά :
    - Αντί να τρως τον χρόνο σου με το να χτίζεις κάστρα και πόλεις θα ήταν προτιμότερο ν’ αρπάξεις από τους σχιζματικούς όλο τους το βιος για να τον μοιράσεις σ’ εμάς ,τους συντρόφους σου.
   Τα λόγια αυτά ξεσήκωσαν μια υπόκωφη μουρμούρα επιδοκιμασίας που ενθάρρυνε τον Ιωάννη να φωνάξει κι αυτός τις μύχιες σκέψεις του:
   -
Kαι να μην ξεχνάμε ότι ήρθαμε στην Ρωμανία για να διορθώσουμε τα λάθη των σχισματικών αρχίζοντας με τα μοναστήρια και τις εκκλησίες που θα πρέπει αμέσως ν’ ακολουθήσουν το δικό μας δόγμα. Και αν αρνηθούν, να τιμωρηθούν παραδειγματικά με φωτιά και σίδερο.
   Τότε μέσα από το πλήθος ένας νεαρός ιππότης που είχε στον ώμο του σπαθί και βιόλα ζήτησε να μιλήσει και όταν ο Δάνδολος του έδωσε τον λόγο είπε με κελαηδιστή προφορά:
   -
Eίμαι ο Πειρέ Καρντινάλ ντε Καμπανιάκ και κύριος μου είναι ο κόμης της Τουλούζης Ρειμόντ ο έκτος. Έλαβα μέρος στην σταυροφορία κάτω από τις διαταγές του Μπονιφά μαρκησίου του Μονφερά και έχοντας στο πλευρό μου τον φίλο και συντεχνίτη μου τον διάσημο Ρειμπώ ντε Βακειράς.  

  Πριν τρία χρόνια πήραμε την Βασιλεύουσα Πόλη και αφού σφάξαμε, κάψαμε και λεηλατήσαμε αδιακρίτως ,αφήσαμε πίσω μας στάχτες ,ερείπια και φτώχεια που πνίγει ακόμα τους Φράγκους αυτοκράτορες που αγωνίζονται εναντία σ’ Έλληνες και Βούλγαρους σχισματικούς για την επιβίωση τους. Απ’ ότι μαθαίνω ο Μπονιφάς Μονφερά και φίλος μου Βακειράς χτυπιόνται στα βουνά της Ροδόπης με τον Κολογιάν τον βασιλιά των Βλαχοβουλγάρων. Τι θέλουμε λοιπόν, να επαναλάβουμε τα ίδια σφάλματα στο μικρό αυτό νησί και να μετατρέψουμε αυτόν τον παράδεισο που θα μπορούσαμε ν’ απολαύσουμε ,σε μια κόλαση που θα κάψει κι εμάς; Αν φανούμε ελεήμονες και αρκεστούμε στα λιγότερα , όσοι από εμάς ζήσουν εδώ θα τα απολαμβάνουν για πάρα πολλά χρόνια αν όχι για πάντα. Αν τα θέλουμε όλα τώρα, σύντομα δεν θα έχουμε τίποτε στο μέλλον παρά την έχθρα αυτών που ληστέψαμε . Ο Μαρίνος Δάνδολος σωστά θέλει να χτίσει κάστρο και πολιτεία σ’ αυτή την χερσαία γλώσσα γης γιατί σκέφτεται ένα φωτεινό μέλλον κι όχι μια στιγμή κραιπάλης που θα την ακολουθήσει το σκοτάδι .Εγώ, αν και έχω ερωτευτεί το νησί αυτό, είμαι απλά ένας περαστικός που γυρνώ στα μέρη της Τουλούζης. Αφού δεν  πρόκειται να μείνω εδώ, θα είχα να ωφεληθώ από μια γρήγορη λεηλασία. Όμως η ψυχή μου δεν μπορεί να δεχτεί άλλη μια καταστροφή σαν κ αυτή που έζησα όταν οι δικοί μας πήραν την Πόλη .Γι αυτό προτρέπω αυτούς που είναι περαστικοί σαν εμένα και ακόμα περισσότερο αυτούς που θα μείνουν , να σεβαστούν και να τιμήσουν την όμορφη αυτή γωνιά της γης που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ ,και θα μεταφέρω την αγάπη μου αυτή στους απογόνους μου.

   Τα λόγια του νεαρού Ιππότη Τροβαδούρου προξένησαν βαθειά εντύπωση στον Μαρίνο Δάνδολο και στους άλλους που ήταν μαζεμένοι εκεί .Όμως ο επίδοξος επίσκοπος Άνδρου Ιωάννης πράσινος από το δηλητήριο που είχε μέσα του απευθυνόμενος στον Πειρέ Καρντινάλ στρίγγλισε :
  - Από ένα κόρακα μόνο κρώξιμο μπορεί ν’ ακουστεί κι από ένα αποστάτη κληρικό που προτίμησε την ελευθεριότητα του τροβαδούρου μόνο ανοησίες και βλαβερές προτροπές , αλλά τι να περιμένει κανείς από έναν άνθρωπο του Ραιμόνδου της Τουλούζης που ανέχεται στην επικράτεια του Μουσουλμάνους, Εβραίους και αιρετικούς καθαρούς. Αυτή η απαράδεκτη ανεκτικότητα έχει φέρει σε τρομερό κίνδυνο την Καθολική Πίστη και την Αληθινή Εκκλησία .Γι’ αυτό μην δώσετε προσοχή στα λόγια του ανθρώπου αυτού.
  Ο Πειρέ Καρντινάλ απάντησε ήρεμα:
  - Σπούδασα στην μητρόπολη του Πουί ντε Βελέγια να γίνω κληρικός , αλλά όταν τελείωσα με τις σπουδές μου κατάλαβα ότι δεν ήμουν πλασμένος γι’ αυτή τη δουλεία αν και πιστεύω βαθειά στον χριστιανισμό. Όμως η φύση μου με οδήγησε στην ποίηση και την μουσική και έτσι ακλούθησα την ωραία τέχνη του τροβαδούρου, που στα μέρη μου είναι τιμημένη γιατί δίνει χαρά και ανεβάζει το πνεύμα. Στα μέρη μου οι άνθρωποι ευημερούν γιατί δεν καταπιέζουμε ο ένας τον άλλον αλλά τους αφήνουμε να εργάζονται δημιουργικά και ν’ ακολουθούν αυτά που πιστεύουν όποια και να είναι αυτά .Ας είναι ευλογημένος ο Ραιμόνδος της Τουλούζης για την μεγαλοψυχία και την ανεκτικότητά του.

  Σ΄ αυτό το σημείο ο Μαρίνος Δάνδολος όρθωσε το ανάστημα του και είπε τελεσίδικα:
  - Αυτά που άκουσα από τον ιππότη-τροβαδούρο μας Πειρέ είναι λογικά και ταιριάζουν στα σχέδια μου που είμαι αποφασισμένος να εφαρμόσω .Εσύ πάτερ Ιωάννη θα πρέπει να περιορίσεις κάπως τον θρησκευτικό ζήλο και να προσπαθήσεις να θεμελιώσεις την εκκλησία μας ειρηνικά. Όσο για σένα Τζερεμία Γκύζι , εύχομαι να έχεις μετριάσει τις άγριες διαθέσεις σου μετά από αυτά που άκουσες. Αλλά όπως και να έχει το πράγμα η Βενετία και ο Σανούδος έχουν αναθέσει στον αδελφό σου Ανδρέα και εσένα να διαφεντέψεις την Τήνο , Μύκονο ,Σκύρο και αλλά νησιά. Έτσι , εμείς εδώ φαίνεται ότι θα γλιτώσουμε από τις μεθόδους σου. Η  Άνδρος θα χωριστεί σε φέουδα που θα κυβερνηθούν από το Κάστρο και την Πολιτεία του Δάνδολου όπως κάποιος πολύ σωστά αποκάλεσε. Η Βόρεια Άνδρος με το ασφαλές λιμάνι του Γαυρίου θα είναι το φέουδο του αδελφού μου Μάρκου ο όποιος θ’ αναλάβει να χτιστεί ένα δυνατό κάστρο για την προστασία του.
  Την κοιλάδα από την νότια πλευρά των Γερακώνων θα την έδινα στον φίλο μου Τζιάκομο Κουίρινι αν ο Σανούδος δεν του είχε υποσχεθεί την Σταμπαλία που θα πρέπει σύντομα να κατακτήσει. Γι’ αυτό θα την πάρει ο Ανδρέας Νταπόντε που θ’ αναλάβει να κτίσει το πάνω κάστρο στην θέση της εγκαταλελειμμένης Τούρμας .Οι τοπικοί άρχοντες θα υπαχθούν στους φεουδάρχες μου και θα έχουν υποχρέωση ν’ αποδίδουν σ’ αυτούς ένα λογικό μέρος των προσόδων τους. Η  μεταξουργία θα συνεχιστεί και θα ενισχυθεί με κάθε θυσία γιατί αυτή αποτελεί τον πραγματικό μας πλούτο. Τώρα που ορίζουμε τις θάλασσες , το μετάξι της Άνδρου θα μας φέρει την ευημερία και την δύναμη.

3. ΦΕΛΙΖΑ

   Ανάμεσα στις κατάφυτες αμασιές ανέβαιναν καβάλα στ’ άλογα τους τριάντα περίπου Λατίνοι πολεμιστές ακλουθώντας τον πλακόστρωτο κλιμακωτό δρόμο που σκαρφάλωνε προς το τετράπυργο αρχοντικό του Αλαδινού .Οι πανοπλίες και τα κράνη τους σπινθήριζαν στον πρωινό ήλιο του Ιουνίου που τους χτυπούσε πότε  στην πλάτη και πότε από το πλάι ανάλογα με τις στροφές του δρόμου. Μόνο ο πρώτος που τους οδηγούσε δεν ήταν οπλισμένος κ αυτός ήταν ο Βραχνός , τον ακλουθούσε ο Κουιρίνι και μετά από όλους τους άλλους φύλαγε τα νώτα ο Μαρίνος Δάνδολος έχοντας μπροστά του τον ιππότη Τροβαδούρο Πείρε, που είχε δίπλα του τον ζογκλέρ του, ένα νεαρό καβαλάρη χωρίς πανοπλία αλλά με βιόλα και ταμπουρίνι. Κάτι πολύ παράξενο υπήρχε σ’ αυτό το όμορφο κι’ αμούστακο παλικάρι που έμοιαζε με άγγελο.
     Τελικά η συνοδεία πέρασε την ανοιχτή πύλη του τετράπυργου αρχοντικού και ξεπέζεψε στην εσωτερική αυλή όπου τους περίμενε ο ίδιος ο άρχοντας Αλαδινός για να τους υποδεχτεί. Ο Μαρίνος Δάνδολος και οι δέκα ιππότες του ακλούθησαν τον Αλαδινό στην αίθουσα υποδοχής αφήνοντας στην αυλή τους ιπποκόμους τους που μαζί με τους υπηρέτες του αρχοντικού οδήγησαν τα άλογα στους στάβλους.
     Απουσίαζαν από την συνοδεία ο Τζερεμία Γκύζι και ο επίδοξος επίσκοπος Ιωάννης γιατί ο Μαρίνος Δάνδολος φοβόταν ότι οι πιθανές παρεμβάσεις τους θα έβαζαν σε κίνδυνο τις διαπραγματεύσεις του με τους τοπικούς άρχοντες. Γι’ αυτό, στον Γκύζι είχε αναθέσει την αναχαίτιση δυο Γενοβέζικων γαλέρων που είχαν φάνει στ’ ανοιχτά του νοτίου όρμου και στον Ιωάννη τον άμεσο σχεδιασμό του Καθολικού Μητροπολιτικού Ναού στην νέα του πολιτεία. Βεβαία τους είχε υποσχεθεί το μερίδιο τους απ’ ότι κατάφερνε να μαζέψει από τους Ανδριώτες, και είχε σκοπό να τηρήσει την υπόσχεση του αυτή.
     Στην ευρύχωρη αίθουσα υποδοχής με τις βαρύτιμες κουρτίνες που κάλυπταν τους πέτρινους τοίχους αλλά αφήναν τα παράθυρα ανοιχτά για το φως του ηλίου να φωτίζει την πλούσια επίπλωση, τις αρματωσιές των Βενετσιάνων επισκεπτών και τις ποδήρεις κεντημένες φορεσιές των αρχόντων της Άνδρου. Σύντομα είχαν όλοι καθίσει γύρω από ένα μακρόστενο τραπέζι με τον Αλαδινό στην μια άκρη, τους ανθρώπους του κοντά του και τον Δάνδολο στην άλλη άκρη με τους δικούς του δεξιά και αριστερά του. Οι υπηρέτες σέρβιραν αρωματικό κρασί κι’ εξαίσιες λιχουδιές από διάφορα χοιρινά εδέσματα και περίτεχνα ευωδιαστά μαγειρέματα. Η διάθεση όλων είχε γίνει τόσο καλή και φιλική που ο Δάνδολος θεώρησε καλό ν ‘ αρχίσει την συζήτηση για την νέα τάξη που είχε έρθει να επιβάλει.
     - Άρχοντα Αλαδινέ, σ’ ευχαριστώ για την εξαίσια φιλοξενία σου αλλά συγχρόνως δεν θα πρέπει να ξεχνιόμαστε για τους λόγους που εγώ και οι σύντροφοι μου βρισκόμαστε εδώ. Όπως ξέρεις  τα νησιά του Αιγαίου άνηκαν πια στην Βενετία η όποια μου έχει παραχωρήσει την Άνδρο. Σύμφωνα με τα έθιμα μας το νησί αυτό θα χωριστεί σε φέουδα που θα διοικούν δικοί μου φεουδάρχες. Εσείς, τους φόρους που πληρώνατε στους άχρηστους Αυτοκράτορες σας , τους Αγγέλους, τώρα θα τους πληρώνετε σε ‘μας. Μόνο που εμείς θα είμαστε συνέταιροι σας γιατί μπορούμε να διακινούμε το μετάξι σας πράγμα που εσείς δεν έχετε πια την δυνατότητα να κάνετε. Επομένως κέρδος μόνο θα έχετε από την παρουσία μας στο νησί σας.
     - Εξοχότατε Μαρίνο Δάνδολε, σ’ ευχαριστώ που με τόση ευθύτητα εξήγησες την νέα κατάσταση μας. Όμως θα ‘θελα να ζητήσω κάποιες διευκρινίσεις. Θα μπορούμε να πληρώνουμε τους φόρους μας σε είδος όπως μετάξι; Γιατί αρκετό απ’ αυτό έχει μείνει απούλητο και δεν υπάρχει διαθέσιμο χρυσάφι.
     - Σίγουρα θα χρειαστούμε χρυσάφι αλλά θα δεχτούμε να συμπληρώσετε με μετάξι. Μόνο που θα πρέπει να με πληρώσετε άμεσα γιατί εκεί κάτω στον όρμο έχω ήδη αρχίσει να κτίζω κάστρο και πολιτεία όπου σκοπεύω να στεγάσω τους φεουδάρχες μου εκτός βεβαία αν επιθυμείτε να τους φιλοξενήσετε εσείς επ’ αόριστον.
     Όσα περισσότερα μου δώσετε, τόσο γρηγορότερα θα τελειώσω το έργο μου κι’ εσείς θ’ απαλλαγείτε από την παρουσία μας μέσα από το σπίτι σας.
    Οι Ανδριώτες ακούγοντας ότι θα ήταν υποχρεωμένοι να φιλοξενήσουν τους Βενετσιάνους χλόμιασαν γιατί φαντάστηκαν ότι θα γινόταν έτσι υπηρέτες μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Ο Μαρίνος Δάνδολος που κατάλαβε τον φόβο τους αυτό προσπάθησε να τους καθησυχάσει βεβαιώνοντας τους ότι η αναγκαστική αυτή φιλοξενία όπου χρειαζόταν να γίνει θα ήταν πολύ σύντομη. Πάνω σ’ αυτή την δυσάρεστη συζήτηση έλαμψε ο τόπος από τον ερχομό δυο γυναικών  εκτυφλωτικής ομορφιάς, τη Αλαμάντας και της Φελίζας. Ο Μανουήλ Αλαδινός μόλις τις είδε σηκώθηκε κάπως ταραγμένος και αμήχανος γιατί δεν ήθελε να εκτίθενται στα αδηφάγα βλέμματα των ξένων και παίρνοντας τες με τα δυο του χέρια τις σύστησε στους συνδαιτημόνες του:
     - Η γυναίκα μου η Αλαμάντα και η μοναχοκόρη μου Φελίζα, είχαν την περιέργεια να σας δουν και να σας γνωρίσουν.

     Η Αλαμάντα είχε περάσει τα σαράντα αλλά διατηρούσε ακόμα την παλιά της ομορφιά και γυναικεία ζωντάνια. Η Φελίζα είχε λυγερό κορμί με θεσπέσιες καμπυλότητες κι’ ένα πρόσωπο που μάγευε με τα μεγάλα μενεξεδένια μάτια και το τριανταφυλλένιο στόμα της. Το όλο της είναι απέπνεε κρυφό λάγνο ερωτισμό που καραδοκούσε την ευκαιρία για να ξεσπάσει. Ήταν μόλις δεκαπέντε χρονών αλλά η γυναίκα που είχε ξυπνήσει μέσα της την έκανε να δείχνει μεγαλύτερη κι’ ότι ήξερε τι ήθελε… Όλοι είχαν σηκωθεί και υποκλίνονταν με θαυμασμό. Όμως ο Μαρίνος Δάνδολος και ο Τζάκομο Κουιρίνι προχώρησαν θαρρετά προς τον Αλαδινό και τις δυο γυναίκες και γονάτισαν μπροστά τους για να υποβάλουν τα σέβη τους συμφώνα με τις Φράγκικες συνήθειες αλλά παρακινούμενοι περισσότερο από ένα ακαταμάχητο πόθο που είχε γεννηθεί μέσα τους ξαφνικά και ταυτόχρονα. Οι δυο παλιοί φίλοι αντάλλαξαν ένα γρήγορο ανταγωνιστικό βλέμμα κι’ ο Μαρίνος Δάνδολος για πρώτη φορά αισθάνθηκε κρυφή ανακούφιση που ο Τζάκομο θα’ φεύγε γρήγορα από την Άνδρο για την Σταμπάλια. Στην Φελίζα άρεσαν και οι δυο άνδρες όμως προτιμούσε τον νεώτερο ξανθό γαλανομάτη Κουιρίνι από τον μελαχρινό ρωμαλέο Δάνδολο. Αν και την προτίμηση της αυτή δεν την έδειξε, οι γονατιστοί άνδρες την ένιωσαν και η παλιά τους φιλία διαταράχτηκε. Ο Μαρίνος Δάνδολος πλημμυρισμένος από ένα ξαφνικό ερωτικό πυρετό κι’ από φόβο μην του πάρει την Φελίζα ο Κουιρίνι πήρε την βιαστική απόφαση να την ζητήσει σε γάμο από τον Αλαδινό. Εξ’ άλλου ένας τέτοιος γάμος θα στέριωνε και την εξουσία του κι’ από την άλλη μεριά θα συνέφερε και τον Αλαδινό που ξαφνικά θα είχε για γαμπρό του τον νέο δυνάστη της Άνδρου… Για συνεταιρισμό δεν μιλάγανε πριν λίγο; Καλύτερος συνεταιρισμός από ένα τέτοιο γάμο δεν υπήρχε.
    Όταν σηκώθηκαν από την γονυκλισία κάτι πήγε να πει ο Κουιρίνι αλλά τον αντέκοψε ο Δάνδολος που απευθυνόμενος στην Φελίζα, στην Αλαμάντα και στον Αλαδινό είπε:
   - Είμαι γοητευμένος κυρίες μου κι’ εσύ άρχοντα Αλαδινέ είσαι τυχερός που έχεις γυναίκα σου την Αλαμάντα και κόρη σου την νεραϊδόμορφη Φελίζα.Μετά τον ερχομό των ωραίων αυτών γυναικών έχω κι εγώ ξεχάσει τι λέγαμε και τι διαπραγματεύσεις κάναμε. Ένα μόνο πράγμα έχω να σου ζητήσω που θ’ αλλάξει τα πάντα προς το καλύτερο αν το δεχτείς. Ζητώ την κόρη σου Φελίζα για γυναίκα μου.

Εμβρόντητοι και σιωπηλοί έμειναν Έλληνες και ξένοι αιφνιδιασμένοι από αυτή την αναπάντεχη πρόταση γάμου που έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Ο Αλαδινός κοιτούσε την γυναίκα του σαν να ζητούσε βοήθεια. Ο Κουιρίνι είχε χλομιάσει και χουφτιάσει νευρικά την λαβή του σπαθιού του αλλά αμήχανος αδράνευσε. Οι υπόλοιποι είχαν αρχίσει να συνειδητοποιούν τα τεραστία οφέλη από μια τέτοια ένωση κι’ είχαν αρχίσει να χαλαρώνουν. Ο τροβαδούρος Πειρέ ψιθύριζε στον ζογκλέρ Εσκλαμόντ:
     - Να λοιπόν που για μια φορά έγινε κι’ αυτό το ασυνήθιστο: Ο έρωτας να περπατάει μαζί με την λογική. Άραγε είναι ο Δάνδολος τόσο μεγαλοφυής η όλοι τους είχαν την τύχη βουνό με εξαίρεση τον Κουιρίνι φυσικά, που αυτή την στιγμή αναρωτιέται αν θα πρέπει κι’ αυτός να κάνει πρόταση γάμου η να διαπεράσει τον Δάνδολο με το σπαθί του η και τα δυο. Ελπίζω να μην κάνει τίποτε απ’ αυτά και να περιμένει την αντίδραση της Φελίζας και του πατέρα της.
    - Η Φελίζα μοιάζει με τις γυναίκες της πατρίδας μας, άλλους παντρεύονται κι’ άλλους ποθούν. Θα παντρευτεί τον Δάνδολο και θα ποθεί μυστικά τον Κουιρίνι για να έχει πάντα κάτι ερωτικό να προσδοκά.
     Η Φελίζα μετά την πρώτη της έκπληξη, φανερά κολακευμένη περιέφερε το βλέμμα πότε με θαυμασμό στον Δάνδολο, πότε με θλίψη στον Κουιρίνι και πότε ερωτηματικά στους γονείς της. Ο Αλαδινός τελικά υποκλίθηκε στον Δάνδολο και είπε:
    - Εξοχότατε, η πρόταση σου με τιμά εμένα και την οικογένεια μου και με μεγάλη μου χαρά θα ήθελα να την δεχτώ αν η γυναίκα μου και κυρίως η κόρη μου δεν θα είχαν αντίρρηση. Η Αλαμάντα δεν μπορούσε να κρύψει την χαρά της καθώς έλεγε:
    - Στην πατρίδα μου την Ναρμπόν, πάντα μας συνεπαίρνει το ξαφνικό ερωτικό πάθος κι’ ένα τέτοιο δείχνεις εξοχότατε με την πρόταση σου γι’ αυτό με χαρά μου την δέχομαι. Τότε όλοι έστρεψαν τα βλέμματα τους στην Φελίζα περιμένοντας απ’ αυτή την τελευταία λέξη. Κι’ αυτή πλησίασε τον Δάνδολο, πήρε τα χέρια του στα χέρια της και κοιτώντας τον στα μάτια του είπε χωρίς περιστροφές ότι δέχεται να τον παντρευτεί. Με την ομορφιά, την τόλμη και την ακαταμάχητη μαγική της δύναμη είχε γίνει κυρίαρχος πάνω στον Δάνδολο και στους πάντες και τα πάντα. Είχε κατακτήσει τον κατακτητή ο όποιος βεβαίωνε την υποταγή του σ’ αυτή ψιθυρίζοντας πάλι και πάλι με καυτή ανάσα:
    - Δεν υπάρχει τίποτε άλλο στον κόσμο από σένα Φελίζα μου. Σ’ αγαπώ και σε θέλω σαν κολασμένος.

     Ο γάμος ορίστηκε μετά από μερικές μέρες για τις 21 Ιουνίου 1207 στην Μονή της Παναχράντου που ήταν από την αποχή του Φωκά το πνευματικό κέντρο της Άνδρου. Θα γινόταν με το Ορθόδοξο τελετουργικό από τον Ορθόδοξο Ηγούμενο και Προκαθήμενο Αθανάσιο και με κουμπάρο με επιτακτική απαίτηση της νύφης, τον Τζάκομο Κουιρίνι. Ο επίδοξος Καθολικός Επίσκοπος Ιωάννης είχε φρενιάσει κι’ απειλούσε τον Δάνδολο με κατάρες και αφορισμό αλλά τελικά παραμέρισε την ιερή οργή του με ακριβά δώρα και με την διαβεβαίωση ότι ο γάμος θα επαναλαμβανόταν στην Καθολική Εκκλησία που θα κτιζόταν στην νέα πολιτεία. Ο Μαρίνος Δάνδολος του είχε μηνύσει ότι υπήρχε μεγάλη πολιτική σκοπιμότητα να γίνει ο Ορθόδοξος γάμος για να εδραιωθεί η εξουσία των Λατίνων στην Άνδρο. Έτσι όλοι Ορθόδοξοι και Καθολικοί έκαναν τα στραβά μάτια στις σοβαρότατες θρησκευτικές παρατυπίες που χαρακτήριζαν τον μεικτό τους γάμο.
     Μάλιστα ο Νικήτας Χωνιάτης, λόγιος καθώς ήταν, επικαλέσθηκε το παράδειγμα του Μεγάλου Αλέξανδρου που μαζί με τους συντρόφους του τελέσαν μεικτούς γάμους με Περσίδες αριστοκράτισσες. Βεβαία όπως παρατήρησε κι’ ο αδελφός του πρώην επίσκοπος Μιχαήλ Χωνιάτης, ήταν κραυγαλέα δυσανάλογο με την περίπτωση του Δάνδολου και της Φελίζας. Όμως προξένησε βαθύτατη  εντύπωση και έπιασε τόπο αφού αρκετοί από τους Βενετσιάνους ιππότες αναζήτησαν και βρήκαν νύφες στις οικογένειες των τοπικών αρχόντων. Αυτά όμως έγιναν αργότερα. Μετά την τελετή έγινε μεγάλο γαμήλιο συμπόσιο στο τετράπυργο αρχοντικό του Αλαδινού στο όποιο παρέστησαν όλοι, Λατίνοι και Έλληνες, άρχοντες και χωρικοί. Γαμπρός και νύφη κάθονταν σε θρόνους λαμπροντυμένοι και γελούσαν με την ψυχή τους από την χαρά που θα ήταν μαζί. Ο κουμπάρος ο Κουιρίνι μεθυσμένος τραγουδούσε πεταχτούς Βενετσιάνικους σκοπούς κι  ο Δαρδανός είχε ξεχάσει για λίγο την οργή του και χόρευε τραγουδώντας με την παρέα του νησιώτικους χορούς που θύμιζαν το κύλισμα και τους κυματισμούς της θάλασσας. Λαμπερές και απλές ενδυμασίες αναδύονταν σε πολύχρωμους ιριδισμούς. Ο επίσκοπος Ιωάννης και ο Γκύζι είχαν κι’ αυτοί ξεχάσει την αναποδιά τους και είχαν πέσει με τα μούτρα στο φαγοπότι μαζί με όλους τους άλλους Λατίνους και Έλληνες. Ο Αλαδινός που είχε κοπιάσει τόσο πολύ για να περισώσει τις περιούσιες και τον τρόπο ζωής των συμπατριωτών του δεν πίστευε στα μάτια του που τα πράγματα είχαν εξελιχτεί τόσο ευνοϊκά χωρίς καμία δυσκολία. Τελικά το μετάξι μπορεί να ήταν η αίτια που οι Βενετσιάνοι είχαν καταδεχτεί να διαπραγματευτούν αλλά η κόρη του η Φελίζα ήταν αυτή που πρόσφερε την χρυσή λύση για την ειρηνική συνύπαρξη Λατίνων και Ελλήνων στην Άνδρο.

     Κάποια στιγμή ο τροβαδούρος, ο ζογκλέρ κι’ η Αλαμάντα θυμήθηκαν μαζί την όμορφη και γελαστή πατρίδα τους κι’ άρχισαν να παίζουν τις βιόλες και το ταμπουρίνι τους τραγουδώντας με καθαρές και μελωδικές φωνές στην κελαηδιστή γλώσσα τους. Ο ζογκλέρ μάλιστα χόρεψε ακλουθώντας τον σκοπό με γρήγορα χτυπήματα των ποδιών και με απρόσμενες στροφές και λυγίσματα του κορμιού του.
     Κάποιος αναρωτήθηκε φωναχτά για την καταγωγή των τραγουδιστών κι ο λόγιος Νικήτας Χωνιάτης τον ενημέρωσε ότι κατάγονταν από την Γη των Βησιγότθων στην Μεσημβρινή Γαλατία.
     Έτσι με τα φαγοπότια, τραγούδια και χορούς, η Άνδρος πέρασε γλυκά, ειρηνικά κι’ ανεπαίσχυντα στην νέα εποχή των Φράγκων.

 

Σημειώσεις:

Απρίλιος 1204 Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους.

Σεπτέμβριος 1207 δηλαδή σε τρεις μήνες από τα συμβαίνοντα στην Άνδρο, ο Μπόνιφας ντε Μονφεράτ έπεσε σε ενέδρα του Κολογιάν στην Ροδόπη και σκοτώθηκε εκεί με άγριο τρόπο μαζί με τον τροβαδούρο φίλο του Ραιμπώ ντε Βακιέρας.

Οι τοιχογραφίες με τις θαλασσογραφίες είναι από το Βατικανό αναπαριστούν πλοία της εποχής της Βενετικής εξάπλωσης (φωτο¨Εν Άνδρω). Οι φωτογραφίες της Άνδρου είναι του "Εν Άνδρω" και έχουν παρθεί γύρω από το Πάνω Κάστρο που έχτισαν οι Βενετοί και οι Φράγκοι τις πρώτες δεκαετίες του 13ου αιώνα.

ΑΦΗΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

ΑΦΗΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

  1. Σχολιάζετε ως επισκέπτης.
Attachments (0 / 3)
Share Your Location
There are no comments posted here yet
This comment was minimized by the moderator on the site

Υπάρχει και βίντεο από το γάμο αλλά είναι δυστυχώς ασπρόμαυρο.