Το ταξίδι...
Γράφει ο ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ
Οn the road…
"Διαμαντής εν πλω…”
Ταξιδεύω/ ταξιδεύεις/ ταξιδιώκτης…
Απροσπέλαστο ίχνος/ Το μοναδικό μας ταξίδι/ Αλέ και ρετούρ.
Στέφανος Κατής - «Ιχθύων Λαγνεία» 1983
Το ταξίδι, μια αέναη αναχώρηση για μέρη που δεν έφτασες. Ή, ένας γυρισμός εκεί που κάποτε έζησες. Μια διαδρομή εικόνων και λεπτομερειών σε ένα χάρτη που συνθέτει μια ζωή. Κάθε ταξίδι, μια διαφορετική εμπειρία. Το πέρασμα ενός άλλου ποταμού. Κάθε ποτάμι και μια άλλη ηλικία. Ο Μάιν απλωμένος στο καλοκαίρι της νιότης. Ο Τάμεσης αργόσυρτος στα χρόνια της αναζήτησης. Ο Μισισιπής στις όχθες της ώριμης ηλικίας. Ο Κίτρινος Ποταμός στο μέσο μιας μισοτελειωμένης διαδρομής. Κι ο Αλφειός σε κάποιες μακρινές διάσπαρτες παιδικές μνήμες…
Το ταξίδι, ένα ξετύλιγμα εικόνων από το γνωστό μέχρι το άγνωστο. Ένας μετεωρισμός ανάμεσα στην αδράνεια και στην αδημονία. Χαρτογραφήσεις φευγάτων πόλεων, άγνωστων περιοχών, μοναχικών σταθμών, νυχτερινών λιμανιών. Το ταξίδι, τυχαίες συναντήσεις στα όρια του χώρου και στα περιθώρια του χρόνου. Μια διαδρομή πέρα από όσα μας όρισαν και μας καθόρισαν. Μια διαδρομή ανάμεσα σε χρόνια και σε φορτία αναμνήσεων που σωρευτήκαν μέσα μας.
Από όλα τα ταξίδια πιο έντονα ήταν τα πρώτα. Τότε είχαμε περισσότερο χώρο μέσα μας. Κι όλα φάνταζαν μεγαλύτερα γύρω μας. Γι’ αυτό και οι διαδρομές εκείνες φαίνονταν να διαρκούν περισσότερο. Ήταν η εποχή που διατρέχαμε ανέμελοι τις αποστάσεις μιας απέραντης νιότης.
Με τα χρόνια τα φορτία σωρεύτηκαν μέσα μας. Οι διαδρομές έχασαν την ορμή τους. Έχασαν την έκπληξη του αγνώστου. Έχασαν το μαγικό ξεπέταγμα της πρώτης φοράς. Κι όλα άρχισαν σιγά-σιγά να μοιάζουν μεταξύ τους. Με τα χρόνια κάθε αναχώρηση εμπεριέχει πια και το εισιτήριο της επιστροφής. Με τα χρόνια τα ταξίδια μικραίνουν, οι διαδρομές ξεφτίζουν, οι απολογισμοί σκορπίζουν.
Ψάχνεις ανάμεσα σε μισοσβησμένα τοπωνύμια, σε ονόματα άτακτα ριγμένα στη μνήμη. Ψάχνεις μαζεύοντας σκέψεις και εικόνες ακουμπισμένος στη ράδα. Και σκοντάφτεις σ’ ένα βροχερό απομεσήμερο στο Εδιμβούργο, σε μια μεταμεσονύκτια διαδρομή τρένων στο Χάμερσμιθ, σε ένα τζαζ απόβραδο με τον Θύμιο στη Νέα Ορλεάνη και στη Ρώμη τόσων διαδρομών: με τον Μάνο, τον Αλεσάντρο, την Αλεξάνδρα. Και τέλος ακουμπάς γαλήνια σε μια ακόμη επιστροφή στην Άνδρο…
Ανεβαίνοντας πια τις μεγάλες δεκαετίες επιχειρείς να διασώσεις κάτι από τις διαδρομές σου μαζί με τα παιδιά. Μαζεύεις τις δικές τους εκπλήξεις. Θυμάσαι την πρώτη φορά της Δανάης στο Λονδίνο. Την βραδινή έκπληξη της Μυρτώς μπροστά στο υγρό Κολοσσιαίο. Και το μπέρδεμα του τετράχρονου Οδυσσέα μπροστά στο καινούριο σπίτι καθώς έλεγε: «Εγώ σε κάποιον άλλο δρόμο ήμουνα…»!
Ανεβαίνοντας τις μεγάλες δεκαετίες διασώζεις και κάποιες διαδρομές με αλλοτινούς φίλους. Ένα χρυσαφένιο απομεσήμερο με τον Αλεξάνδρα στην Αριζόνα. Ένα ξέφρενο μεσημέρι με τον Σπύρο σε μια πόλη του Βορρά. Ένα υγρό απόβραδο στη λίμνη Μπλάγκτον με τον Μπέρνι. Μια δεξίωση, απρόσκλητοι με την Όρσα, στο μουσείο αυτοκινήτων στις Βρυξέλες. Κι εκείνο το βράδυ με τον Θύμιο, όταν συναντήσαμε απροσδόκητα την Ελλάδα στο Κάνσας!...
Ξεφεύγεις από το προσωπικό κι αναζητάς στο συλλογικό. Αναζητάς τα χνάρια μιας γενιάς που γύρεψε κάποτε να 'βρει τον εαυτό της στη μεγάλη φυγή. Ξεκινήσαμε όλοι μαζί. Και στο τέλος καταλήξαμε καθένας στις προσωπικές διαδρομές του. Αυτές πια διασώζουν πια κάτι από εμάς. Οι κοινές μνήμες μας σκόρπισαν μέσα στον χρόνο. Με τα χρόνια χάθηκαν και οι παλιές αφετηρίες. Με τα χρόνια οι νίκες της γενιάς μας σκόρπισαν μακριά. Απόμειναν ξεφτισμένες στην άκρη κάποιες συλλογικές ήττες. Αυτές δεν τις διεκδίκησε ποτέ κανένας.
Μερικές φορές κάποια βράδια τις μοιραζόμαστε με σπάνιους φίλους αλλοτινών εποχών. Συνοψίζουν κάτι από την αλλοτινή αναζήτηση. Τις απόπειρες μιας νιότης, που πέρασε ανεπιστρεπτί. Γι' αυτές τις απόπειρες έγραψε ο Βάρναλης: «Να φύγω στον αγύριστο ολοζώης δεν μπόρεσα...» Ή, όπως τις συνόψισε θυμόσοφα κάποτε ο Στέφανος: «Απροσπέλαστο ίχνος/ Το μοναδικό μας ταξίδι/ Αλέ και ρετούρ.»
Κι όμως ακόμα ταξιδεύω σ' εκείνη την ίδια θάλασσα, που συνέχεια αλλάζει...