Εν Άνδρω

(α) Από το αρχείο του Εν Άνδρω. Πρώτη δημοσίευση 20/6/2014.

Το τέλος του ταξιδιού

Του Διαμ. Μπασαντή

Η φωτογραφία δείχνει το πλοίο “Πηνελόπη Α.” να φεύγει με ρυμουλκό από το λιμάνι της Ραφήνας. Ήταν δεμένο και ξεχασμένο εννέα ολόκληρους μήνες στην άκρη του. Κάθε φορά που έφτανα εκεί και το έβλεπα με κυρίευε θλίψη. Πόσα ταξίδια έκαναν μαζί του για Άνδρο; Πόσα χρόνια με πήγε και με έφερε στο πατρικό νησί; Πόσες μνήμες δεν έχω πάνω του; Πόσες ώρες πέρασα στην γέφυρα όλα αυτά τα χρόνια με τον καπετάν Κώστα Βελαλόπουλο συζητώντας για τόσα και τόσα πράγματα;

Για έξι ολόκληρα χρόνια (ξεκίνησα όταν πρώτο έδωσε «μπόνους» δωρεάν το εισιτήριο του οδηγού) ήταν το πλοίο με το οποίο πηγαινοερχόμουν αποκλειστικά στην Άνδρο. Θυμάμαι τους ανθρώπους του. Από τον καταπέλτη μέχρι τη γέφυρα. Κι έμελε να το δω ξέμπαρκο στο λιμάνι. Και μετά να δω να το σέρνουν στον κόλπο της Ελευσίνας εκεί που τα παροπλισμένα καράβια: «Δεμένα το ένα δίπλα στο άλλο. Δίχως πληρώματα. Δίχως προορισμό. Αφημένα στη φθορά του χρόνου και της θάλασσας. Περιμένοντας σιωπηλά ένα ακόμα ναύλο ή μια τελευταία διαδρομή για το διαλυτήριο» (Η ψυχή των καραβιών).

Κάθομαι στη γέφυρα του Superferry II. Ένα ακόμα πρωινό πριν από μια αναχώρηση και γράφω αυτές τις γραμμές αποχαιρετισμού κοιτώντας την άδεια προβλήτα. Αποχαιρετισμός στα ταξίδια που έκαναν μαζί του. Στα χρόνια που πέρασα μαζί του. Και μετά ψάχνω ένα κείμενο καρδιάς που είχα γράψει γι΄αυτό και για τους ανθρώπους των πλοίων με τους οποίους συνταξιδεύσαμε και συνταξιδεύουμε τόσα χρόνια....

(β) Γράφτηκε Ιανουάριο 2012. Αναδημοσίευση από το αρχείο του Εν Άνδρω 20/6/2014

Οι δικοί μας άνθρωποι…

Του Διαμ. Μπασαντή

2012 - Με αυγουστιάτικη πανσέληνο το Πηνελόπη φεύγει άδειο για ένα νυχτερινό τοπικό στην Άνδρο (φωτ. Εν Άνδρω).

Κάθε πλοίο έχει τη δική του προσωπικότητα. Του την προσδίδουν αυτοί που το κατασκεύασαν, αλλά και αυτοί που το ταξιδεύουν. Με τα χρόνια εξοικειωνόμαστε με τα πλοία και την προσωπικότητα τους. Συνάμα αποκτούμε και μια ιδιαίτερη σχέση με τους ανθρώπους τους. Με τα χρόνια καράβια, άνθρωποι και λιμάνια δένονται περίεργα.

Το παλαιότερο πλοίο της γραμμής μας είναι το «Πηνελόπη Α.». Παλιό αλλά αξιόπιστο. Πάει κι έρχεται επί 20ετία. Σταθερό κι ακούραστο. Με φουρτούνες και μπουνάτσες. Με κρύο, βροχή και ζέστη. Ξεκίνησε πριν χρόνια στη Μάγχη. Και κατέληξε στο Αιγαίο. Στη γραμμή Άνδρο-Τήνο-Μύκονο.

Πριν μερικά χρόνια γνώρισα στον καταπέλτη του τον ήρεμο χιώτη ύπαρχο: Τον καπετάν-Αργύρη. Λίγο αργότερα γνώρισα στη γέφυρα τον κεφάτο τηνιακό καπετάνιο του: Τον καπετάν-Κώστα. Με τον καπετάν-Κώστα βγάλαμε κάποτε ένα ταξίδι μέχρι την Άνδρο διαπληκτιζόμενοι με το λιμεναρχείο, που ζητούσε επιστροφή στη Ραφήνα και αναλυτική καταμέτρηση. Τελικά το πλοίο συνέχισε. Αλλά καταμετρούσε επιβάτες σε κάθε λιμάνι. Στην επιστροφή έμαθα πως βρέθηκε με τρεις επιβάτες λιγότερους από το θερινό πρωτόκολλο.

Έκτοτε συχνά κάνουμε παρέα με τον καπετάν-Κώστα. Κυρίως τα πρωινά όταν φρέσκος ξεκινά την κουβέντα και την τραβά σε μάκρος. Εμφανίζεται στη γέφυρα μερικά λεπτά πριν την αναχώρηση. Γελαστός. Επιθεωρεί τα πάντα αστειευόμενος. Καμιά φορά όμως ξεκινά νωρίτερα επιθεωρώντας ακόμα και τα πρακτορεία στην ακτή. Σοβαρεύει στις μανούβρες του απόπλου. Αλλά μόλις το πλοίο βγει από το λιμάνι χαλαρώνει με ένα πείραγμα. Η συζήτηση μαζί του κυλά εύκολα από την πολιτική μέχρι τα ναυτικά. Τα ναυτικά είναι το φόρτε του. Ιστορίες από ταξίδια, μπάρκα, καιρούς, πλοία, ρότες, ρεμέτζα.

Κάπως έτσι έμαθα για τα μικρά και μεγάλα της ακτοπλοΐας. Αστεία περιστατικά, τραγικά γεγονότα, μνήμες παλιών πλοίων και παλιών καπεταναίων. Αλλά και στιγμιότυπα από το νησί του όταν νεαρός φανταζόταν τον εαυτό του πλοίαρχο. Κάπως έτσι έμαθα για λιμάνια έρμαια του καιρού και για πορείες έρμαια της τύχης. Κι άρχισα να καταλαβαίνω καλύτερα εποχές, πλοία και πληρώματα.

Τον θυμάμαι ένα δύσκολο χειμωνιάτικο πρωινό στον Κάβο Ντόρο. Βοριάς. Γεμάτο οκτάρι. Το «Πηνελόπη» με ανοικτά τα σταμπιλάϊζερ, ελαφρά γερμένο, έσπαγε το ένα κύμα μετά το άλλο. Ο καπετάν-Κώστας στη γέφυρα παρακολουθούσε ένα φορτηγό με κοντέινερ που σκαμπανέβαζε κόντρα στον καιρό. Κάθε φορά που η πλώρη του βούταγε στη θάλασσα αστειευόταν: «Που πας καραβάκι με τέτοιο καιρό»!  Ήταν μια νότα σταθερότητας σε ένα ανταριασμένο σύμπαν…

*****

Μέσα από αυτές τις μικρές καθημερινές ιστορίες πλοία και πληρώματα μας έγιναν οικεία. Μέσα από μια τέτοια ιστορία γνώρισα και τον πολύπειρο καπετάν Κώστα Τζώρτζη. Ο καπετάν-Τζώρτζης ήταν για χρόνια καπετάνιος του άλλου μακρόχρονου πλοίου της γραμμής μας: Του «Σούπερ-Φέρυ II». Το Σούπερ-Φέρυ μας ήρθε κι αυτό από βόρειες θάλασσες. Αλλα δέθηκε μαζί μας. Έγινε κάτι από εμάς με τα χρόνια. Όπως και οι άνθρωποί του.

Θυμάμαι τον καπετάν Κώστα Τζώρτζη ένα δύσκολο πρωινό του 2007. Το νησί ήταν αποκλεισμένο για 7 μέρες. Βγήκε στον καταπέλτη μόλις έδεσε το πλοίο στο Γαύριο και επέβλεπε την φόρτωση φωνάζοντας να βιαστούμε. Στο λιμάνι της Άνδρου τον περιμέναμε μερικοί τολμηροί στις 8 το πρωί για να γυρίσουμε πίσω μαζί του. Είχε αψηφήσει το απαγορευτικό περνώντας χαράματα τον Κάβο Ντόρο σπάζοντας τον πολυήμερο αποκλεισμό της Άνδρου: «Γιατί δεν ήθελε να αφήσει το νησί χωρίς προμήθειες». Ήταν ένας βαρύς Φλεβάρης. Το αστείο ήταν πως στα άδεια σαλόνια του βρεθήκαμε λίγοι τολμηροί και τα λέγαμε. Ανάμεσα τους κι ο εκδότης Γιώργος Δαρδανός να λέει γελαστός: «Μπα ήρθες και ξέμεινες, κι εσύ, χειμώνα καιρό;»

*****

Κάθε πλοίο έχει τη δική του προσωπικότητα. Του τη δίνουν οι άνθρωποι του. Με τα χρόνια πλοία, πληρώματα και νησιά δένονται μεταξύ τους και αποκτούν μια παράξενη οικειότητα. Και με τον καιρό νοιώθουμε πια τους ανθρώπους των καραβιών δικούς μας ανθρώπους…