Εν Άνδρω

 Του Δημήτρη Αντωνέλλου

Την Πέμπτη 16 Ιουλίου 2015 στην παραλία του Μύλου στον Όρμο Κορθίου, έγινε απελευθέρωση 2 ενηλίκων μαυροπετριτών, οι οποίοι είχαν τραυματιστεί τον προηγούμενο μήνα (ο ένας ήταν από την Άνδρο). Αφού αποκαταστάθηκαν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν, με την πολύτιμη βοήθεια της ΑΝΙΜΑ, έφτασε η στιγμή της επανένταξης στο φυσικό τους περιβάλλον.

Παρόντες ήταν κάτοικοι και φιλοξενούμενοι της περιοχής, καθώς και τα παιδιά από την κατασκήνωση της Μητροπόλεως στα Τρομάρχια. Έγινε ενημέρωση για το πρόγραμμα LIFE ΑΝΔΡΟΥ, το συγκεκριμένο είδος, και αφού όλοι θαύμασαν από κοντά αυτά τα πανέμορφα πουλιά, απελευθερώθηκαν.

Ας γνωρίσουμε περισσότερα πράγματα γι’ αυτά τα υπέροχα αρπακτικά.

Κοινό όνομα: Μαυροπετρίτης
Οικογένεια: Falconidae
Είδος: Falco eleonorae

Ο Μαυροπετρίτης είναι ένα σκουρόχρωμο, μεσαίου μεγέθους μεταναστευτικό γεράκι το οποίο εμφανίζεται στη Μεσόγειο (και ειδικά στην Άνδρο) τον Απρίλιο, επιστρέφοντας από τις περιοχές διαχείμασης του στην Ανατολική Αφρική και ιδιαίτερα τη Μαδαγασκάρη.

Η Ελλάδα θεωρείται ως η πιο σημαντική χώρα για τη διατήρηση και την επιβίωση του Μαυροπετρίτη αφού γνωρίζουμε πλέον ότι φιλοξενεί κατά την περίοδο της αναπαραγωγής πάνω από το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού που εκτιμάται στα 14,700 - 15,400 ζευγάρια. Υπολογίζεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό, επισκέπτεται την Άνδρο.

Στην Ελλάδα ο Μαυροπετρίτης εμφανίζεται από τον Απρίλιο σχηματίζοντας χαλαρές αποικίες ήδη από το Μάη. Εξαιτίας όμως της χαμηλής διαθεσιμότητας τροφής στις περιοχές φωλιάσματος, κυνηγά συνήθως σε μεγάλες αποστάσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας και μόνον μερικά άτομα επιστρέφουν στις αποικίες τη νύχτα. Πράγματι, τη συγκεκριμένη περίοδο θεωρείται ότι η έκταση στην οποία δραστηριοποιούνται τα γεράκια μιας αποικίας μπορεί να ξεπερνά τα 1.000 km2. Έτσι, στην αρχή της αναπαραγωγικής περιόδου Μαυροπετρίτες μπορεί να παρατηρηθούν και στην ηπειρωτική Ελλάδα ακόμη και σε ψηλά βουνά μακριά από τις ακτές διότι, τα νησιά που φιλοξενούν αναπαραγωγικές αποικίες δεν μπορούν να στηρίξουν με τροφή τα άτομα.

Η δίαιτα του Μαυροπετρίτη μέχρι και τα τέλη Ιουλίου οπότε έχει ολοκληρωθεί η ωοτοκία, αποτελείται κυρίως από μεγάλα έντομα όπως πεταλούδες, ιπτάμενα μυρμήγκια, λιβελλούλες, τζιτζίκια και σκαθάρια τα οποία συλλαμβάνει στον αέρα με τα νύχια του, επάνω από τα νησιά ή τη θάλασσα. Κατά τη διάρκεια της επόμενης περιόδου και μέχρι τον Οκτώβριο, τρέφεται αποκλειστικά με μεταναστευτικά πουλιά, μία πηγή τροφής που, θεωρητικά, είναι ανεξάντλητη.

Μετά την αναπαραγωγή του, δηλαδή κατά το τέλος Οκτώβρη με αρχές Νοέμβρη, πετά προς Ανατολική Αφρική και ιδιαίτερα Μαδαγασκάρη όπου διαχειμάζει επιστρέφοντας σε μια κατά βάση εντομοφαγική δίαιτα.

Η αναπαραγωγική του περίοδος αρχίζει πολύ πιο καθυστερημένα (Ιούλιο) εν συγκρίσει με τα άλλα μεταναστευτικά πουλιά με συνέπεια να μπορεί να συμπεριλάβει στη διατροφή του την πληθώρα των μεταναστευτικών ειδών ορνιθοπανίδας που πετούν πάνω από τη λεκάνη της Μεσογείου κατά τα τέλη του καλοκαιριού και με κατεύθυνση προς Νότο.

Το είδος φωλιάζει βασικά σε φυσικές κοιλότητες βράχων που εντοπίζονται σε μικρές νησίδες, σε γκρεμούς νησίδων και μεγαλύτερων νησιών αλλά και σε εσωτερικά βράχια.

Στην Άνδρο εκτός από τα βραχώδη παράκτια μέρη γύρω από το νησί, απαντάται και στις βραχονησίδες τριγύρω από αυτό.

Κάθε ζευγάρι Μαυροπετρίτη γεννά από 1 έως 3 αυγά ενώ οι νεοσσοί εκκολάπτονται τέλη Αυγούστου, οπότε υπάρχει όπως προαναφέρθηκε ένα τεράστιο μεταναστευτικό ρεύμα πουλιών που παρέχουν μία εύκολα προσβάσιμη και άφθονη πηγή τροφής. Οι νεοσσοί πτερώνονται μετά από 35 μέρες και έτσι, από τα μέσα Οκτωβρίου οι πληθυσμοί αρχίζουν να μεταναστεύουν προς την Ανατολική Αφρική και τη Μαδαγασκάρη όπου διαχειμάζουν.

Μετά την δημιουργία του προγράμματος Life Άνδρου, έχει παρατηρηθεί αύξηση του πληθυσμού του συγκεκριμένου είδους! Αυτό έγινε με την δημιουργία τεχνητών φωλιών, τη φύτευση δέντρων στους χώρους επώασης, και στην εξάλειψη των ποντικιών από τις βραχονησίδες, όπου βρίσκονται οι φωλιές.

Ο μεγαλύτερος εχθρός τους, δεν είναι άλλος από τον άνθρωπο. Ας ελπίσουμε ότι με την ύπαρξη αυτών των προγραμμάτων, αλλά και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των κατοίκων θα καταφέρουμε να διατηρήσουμε στο μέλλον μια πιο σωστή ισορροπία, έτσι ώστε στο να συνυπάρχουμε αρμονικά με την πανίδα και την χλωρίδα του τόπου μας.

(οι φωτογραφίες είναι του Δημήτρη Αντωνέλλου)