Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Τα φέουδα της Άνδρου το 1537 (σκίτσο Τάσου Χαλά από Μπατσί).

Όλοι ξέρουμε πως το τείχος του Βερολίνου διήρκεσε μόνο 40 χρόνια. Και έπεσε πριν 25 χρόνια. Έκτοτε μόνο δύο τείχη έχουν απομείνει στην Ευρώπη: το ορατό τείχος της Λευκωσίας στην Κύπρο και το αόρατο τείχος της Υδρούσας στην Άνδρο!!! Της Λευκωσίας χωρίζει τους Τούρκους από τους Έλληνες και της Υδρούσας χωρίζει τους ανδριώτες …από τους άλλους ανδριώτες!!! Ή, για να το πούμε καλύτερα χωρίζει τους κατοίκους του Γαυρίου και του Μπατσίου από τους Χωραΐτες (ενίοτε και από τους Κορθιανούς)!

Βεβαίως στην Άνδρο υπάρχουν και μερικά ακόμα τείχη. Για παράδειγμα ένα που χωρίζει τους Χωραΐτες από τους Κορθιανούς. Άλλο που χωρίζει τους κατοίκους της Βόρειας Άνδρου από αυτούς της άλλης Άνδρου. Και ακόμα υπάρχει ένα μεγάλο τοιχίο που χωρίζει αμετάκλητα τους κατοίκους της Υδρούσας σε Γαυριώτες και Μπατσιώτες. Ακόμα υπάρχει και ένας τοίχος που χωρίζει οριστικά την Χώρα από όλους τους άλλους. Αλλά και μερικές ακόμα μικρότερες μάντρες που χωρίζουν οριζοντίως και καθέτως την ίδια την Χώρα στο εσωτερικό της.

Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνούμε πως εκτός των πολυποίκιλων κατοίκων της νήσου Άνδρου, που έτυχε και ζουν εδώ και να διαχωρίζονται συνεχώς μεταξύ τους, υπάρχουν πάντα και οι Στενιώτες. Αυτοί έχουν σηκώσει μεγάλα τείχη για όλους τους αλλους. Αποτελούν μια συνομοταξία κατοίκων από μόνη της, που ΔΕΝ υπάγονται στην Άνδρο, αλλά στις …Στενιές!

Οι Στενιές για τους μη γνωρίζοντες την πλούσια γεωγραφία και την φτωχή γεωπολιτική της Άνδρου είναι οικισμός: αυτόνομος, ανεξάρτητος, μοναδικός και μεγαλειώδης! Κατοικείται ΜΟΝΟ από Στενιώτες! Μια φυλή μοναδικών γνωρισμάτων (έχουν όλοι δύο πόδια, δύο χέρια, δύο μάτια, αλλά μια μύτη και ένα στόμα)!!! Κατά ορισμένους ιστορικούς ερευνητές υπάρχουν και επιμιξίες (πχ πατέρας ή μητέρα μη Στενιώτες) αλλά αυτές με την πάροδο των αιώνων προβλέπεται να ξεπεραστούν!!!

Οι Στενιές έτυχε, όλως τυχαίως και εντελώς κατά τύχη, να γειτονεύουν κατά τρόπο απροσδόκητο σε ορισμένα μόνο ακραία όρια τους με …την Άνδρο!  Τα βόρεια σύνορα των Στενιών φτάνουν (από τον μεσαίωνα) μέχρι τον ‘Αγιο Ιωάννη του Σχίνου, τα νότια (από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ) μέχρι της Αγία Τριάδα στις Τρύπες, τα δυτικά (από την απελευθέρωση της Ελλάδας) μέχρι τα ηρωικά Απατούρια. Τέλος, ανατολικά οι Στενιές βρέχονται και πλατσουρίζουν στην δική τους θάλασσα: των Γιαλίων και των Πίσω Γιαλίων!

Στην Άνδρο βεβαίως τυχαίνει να υπάρχουν και άλλοι αυτόνομοι, ημιανεξάρτητοι, μοναδικοί και μεγαλειώδεις οικισμοί που αξίζει να αναφερθούν γιατί οι φυλές που κατοικούν εκεί παρουσιάζουν και αυτές ιδιαίτερα γνωρίσματα (έχουν και αυτές δύο πόδια, δύο χέρια, δύο μάτια, ένα στόμα και μια μύτη)! Ενδεικτικά πρέπει να αναφέρουμε εδώ τον Άγιο Πέτρο, που αποκαλύφθηκε στον κόσμο από τον φίλο Γιώργο Δαρδανό, ο οποίος έφερε μαζί του και ομάδα εποίκων για παρέα!

Το παράδοξο και απροσδόκητο της ιστορίας είναι πως αν και βέρος Γαυριώτης ο Δαρδανός πολύ συχνά δηλώνει και  …Ανδριώτης!!! Πράγμα εξωφρενικό για τους κατοίκους της γύρω περιοχής που ορίζονται μόνο είτε ως Αγιοπετρίτες είτε ως Γαυριώτες είτε ως βορειοανδριώτες και ενίοτε ορισμένοι σκληροπυρηνικοί ως …Μπατσιώτες!!! Αυτές είναι μερικές από τις γεωγραφικές διαιρέσεις, αλλά και τις φυλετικές διακρίσεις, ενός κατά τα άλλα ενιαίου γεωγραφικά νησιού και ενός πλήθους κστοίκων του που επιμένουν να μένουν ή να επιστρέφουν για μικρά ή μεγάλα διαστήματα στην Άνδρο!

Στοιχεία για τις γεωγραφικές διαιρέσεις και τις φυλετικές διακρίσεις θα βρείτε πολλά στα 1042 σχόλια, που έχουν δημοσιευθεί κάτω από δεκάδες κείμενα του «εν Άνδρω» εδώ και 4 μήνες: από τότε που άρχισαν να γράφουν μαζικά οι κάτοικοι του νησιού στις στήλες μας.

(Τότε τα σχόλια - 2015 - ήταν μόνο 1042. Τώρα - 2018 - έχουν φτάσει 14.004!!! Όμως και τότε και τώρα αποδεικνύουν πως οι γεωγραφικός διαχωρισμός των φέουδων και των φυλών καλά κρατεί και εξακολουθεί... Έχω περιέργεια να δω που θα φτάσει και τι μέλλον μάς επιφυλάσσει...)

Τώρα βέβαια υπάρχουν και ορισμένοι παράξενοι κάτοικοι του νησιού που επιμένουν να αυτοαποκαλούνται μόνο …ανδριώτες!!! Το χειρότερο με αυτούς είναι πως δηλώνουν με έμφαση και σε όλους του τόνους πως: ΑΝΔΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΜΙΑ!!! Αλλά μάλλον το εννοούν όπως το γνωστό ανέκδοτο με τον Τοτό που σε έκθεση με θέμα «μάνα είναι μόνο μια» έγραψε όταν τον έστειλε η μάνα του να φέρει δύο πορτοκαλάδες από το ψυγείο: μάνα είναι μόνο μια!!! 

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο ο Γιάννης, εκ Γαυρίου ορμώμενος (βέρος Ανδριώτης από μάνα και πατέρα όπως δηλώνει συνεχώς λες και απειλείται) αφού μιλά και λέει ότι λέει ασταματητα μονίμως κατά της Χώρας επί τουλάχιστον 20λεπτο (έχει ταρίφα) καταλήγει στο υπέροχο συμπέρασμα: Η ΑΝΔΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ!!! Μάλιστα μια μέρα αποστόμωσε τον επιφανή ανδριώτη Σπύρο Π. από την Χώρα όταν τόλμησε και του είπε πως η Άνδρος είναι μια:

-       --- Εμείς στο Γαύριο το ξέρουμε!!! Εσείς στην Χώρα το έχετε μάθει;;;

(Εκτός από αφαίρεση και διαίρεση αμφιβάλω αν ξέρει κάτι από πρόσθεση και πολλαπλασιασμό ο άνθρωπος!!!)

Μετά από όλη αυτή την ανάλυση και μετά από εμβριθείς και πολλές στατιστικές μετρήσεις, πλήθος επιστημονικές αναλύσεις, σειρά κοινωνιολογικές καταγραφές και εμβάθυνση στις πολιτικές διαφορές, καταλήξαμε κι εμείς στο ασφαλές συμπέρασμα πως: η Άνδρος είναι ΜΙΑ! Ήτοι, ΜΙΑ για τους Χωραΐτες, που κοιτούν τους άλλους από ψηλά, ΜΙΑ για τους Γαυριώτες, που κοιτούν τους πάντες από κοντά, ΜΙΑ για τους Μπατσιώτες, που κοιτούν όλους από χαμηλα. ΜΙΑ για τους Κορθιανούς, που κοιτούν άπαντες από μακριά και ΜΙΑ για τους Στενιώτες που δεν κοιτούν τους άλλους. Βάλτε ακόμα ΜΙΑ για τους Υδρουσαίους και ΜΙΑ για τους Κορθιανούς. Και  μην ξεχάστε ΜΙΑ Άνδρο για την Πίσω Μεριά! Και άλλη ΜΙΑ για του Κοχείλου! Τέλος βάλτε ακόμα ΜΙΑ για τους Πιτροφιανούς!!! Σε αυτούς μπορείτε αν θέλετε να προσθέσετε και του Ζαγανιαραίους!!!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Σε αυτό το μοναδικό, αρχοντικό, πλούσιο και μεγαλειώδες νησί παντού και πάντα υπάρχει ΜΙΑ Άνδρος για τον καθένα μας! Όλοι έχουμε ΜΙΑ Άνδρο στην καρδιά μας. Το κακό είναι πως καθενός η Άνδρος μέχρι σήμερα δεν έχει τίποτα το κοινό με την Άνδρο του διπλανού μας! Το χειρότερο είναι πως όλοι έχουμε και έναν Ανδριώτη στην ψυχή μας! Όμως ο Ανδριώτης που κρύβουμε μέσα μας συχνά δεν έχει τίποτα το κοινό με τον Ανδριώτη του διπλανού μας! Το τρισχειρότερο είναι πως εμείς οι ξεχωριστοί Ανδριώτες βρισκόμαστε όλοι μαζί αναντάμ-μπαμπαντάμ  …στην Άνδρο!!!

Αυτό δεν αντέχεται μερικές φορές. Φτάνει στα όρια της ανθρώπινης τραγωδίας. Ή, όπως θα έλεγαν στα ανδριώτικα την εποχή της Μικράς Αγγλίας: human tragedy! Αλλά ας είμαστε και λίγο αισιόδοξοι. Όπως και να ‘χει ο θεός της Άνδρου ειναι μεγαλος και θα μας συντρέξει να το αντέξουμε κι αυτό…