Του Δημήτρη  Σταυρόπουλου   O καπετάν Τάσος ποζάρει με τις μαθήτριες για μια φωτογραφία (φωτ. Δ. Σταυρόπουλος) Και ξαφνικά η γέφυρα του Super Ferry, έγινε μια ζωντανή αίθουσα διδασκαλίας. Τα άψυχα μηχανήματα, τα στροφόμετρα, το πηδάλιο, τα συστήματα επικοινωνίας, τα κουμπιά και η οθόνη του ραντάρ, οι ενδείξεις ταχύτητας, τα stabilizer, το αυτόματο σύστημα πλοήγησης, το ημερολόγιο, το βαρόμετρο, οι μετρητές κατανάλωσης καύσιμων, το κοντρόλ της μηχανής, τα φώτα πορείας η ναυτική ορολογία και οι παραλλάξεις.  Εδώ μαθαίνουν για τις μηχανές του πλοίου (φωτ. Δ. Σταυρόπουλος). Όλα έγιναν μια ζωντανή και πολύτιμη πηγή γνώσης για την επόμενη γενιά πλοιάρχων, μηχανικών και οικονομικών αξιωματικών του Εμπορικού Ναυτικού. Μάθημα εν πλω την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου για τους μαθητές και τις μαθήτριες που ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στο ΕΠΑΛ Γαλατά Τροιζινιας. Μαθήματα πλεύσης με τους αξιωματικούς του πλοίου (φωτ. Δ. Σταυρόπουλος)  Περίπου 30 νέα παιδιά που έχουν όνειρο να γίνουν αξιωματικοί του Ε.Ν, παρακολούθησαν με τους καθηγητές τους όλο το δρομολόγιο του πλοίου, Ραφήνα-Μύκονο-Ραφήνα. Εξηγώντας τα όργανα (φωτ. Δ. Σταυρόπουλος).  «Κατέλαβαν» την γέφυρα και σε όλο το ταξίδι άκουγαν με προσοχή τον ύπαρχο Κώστα Παπανικολάου και τους υποπλοιάρχους Αντώνη Βιδάλη και Παναγιώτη Τολια που τους έκαναν μάθημα πορείας, πρόσδεσης, αποφυγής συγκρούσεως, πυρασφαλείας, εγκατάλειψης, περισυλλογής ναυαγού και χίλια δυο ακόμη. Άλλη μια φωτογραφία με τα παιδιά (φωτ. Δ. Σταυρόπουλος)  Ο καπεταν Τάσος Τρεσσος μίλησε στα παιδιά από την καρδιά του και με απλά λόγια τους είπε ότι ο καλός αξιωματικός, πρέπει να είναι πρώτα απ όλα καλός άνθρωπος. Με αγάπη και σεβασμό στο πλήρωμα και τους επιβάτες, με ευγένεια, καλοσύνη και αυταπάρνηση. Για τις δυσκολίες της θάλασσας, δεν μίλησε ο ίδιος ,αλλά η πολύχρονη εμπειρία του. Τα  λόγια του και η ειλικρίνεια του στην αφήγηση κέρδισε τα παιδιά, που στο τέλος τον… τρέλαναν στα selfies! Παρακολουθώντας με προσοχή τις εξηγήσεις (Δ. Σταυρόπουλος). Οι νεαροί και νεαρές σπουδαστές του Εμπορικού Ναυτικού κατάγονται κυρίως από την Πελοπόννησο, από  περιοχές  με ναυτική παράδοση και μόλις ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, θα ξανοιχθούν ως δόκιμοι στα πέλαγα για να δοκιμαστούν στις πραγματικές και σκληρές συνθήκες του ναυτικού. Οι πιο πολλές κοπέλες πάντως, δήλωσαν ότι πρωταρχικά τις ενδιαφέρει το επάγγελμα του οικονομικού αξιωματικού. Καλά ταξίδια και ήρεμες θάλασσες σε όλους…

  Ο Άγιος Φίλιππος σημαιοστολισμένος ανήμερα στην γιορτή του (φωτ. Εν Άνδρω). Χρόνια άκουγα για την γιορτή του Αγίου Φιλίππου στο Μπατσί. Δεν είχε όμως τύχει να πάω. Έτσι όταν με πήρε τηλέφωνο να με καλέσει στην γιορτή ένας δημοτικός σύμβουλος ξαφνιάστηκα. Τον ευχαρίστησα κι είπα «θα προσπαθήσω».

  Οι άνδρες της πυροσβεστικής και των εθελοντών του νησιού μας ρίχνουν νερό σε μεγάλη φωτιά στην Κεντρική Άνδρο Σε περιοχή «υψηλού κινδύνου» για εμπρησμούς, έθεσε το Πυροσβεστικό Σώμα την Άνδρο, ύστερα από τις αλλεπάλληλες πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν σε δασικές ή χορτολιβαδικες εκτάσεις από αγνώστους, το τελευταίο χρόνο. Την ηγεσία του πυροσβεστικού σώματος απασχολεί η συχνή μετακίνηση μονάδων, οχημάτων, αεροπλάνων, ελικοπτέρων κλπ στην Άνδρο για την κατάσβεση πυρκαγιών που οφείλονται στην ασυνειδησία κάποιων. Κι αυτό παρόλο που τα τελευταία τρια χρόνια η πυροσβεστική του νησιού έχει αναβαθμιστεί από κάθε άποψη και έχει εξαιρετική δράση.

Του Διαμαντή Μπασαντή   Το Στενό που χωρίζει Άνδρο και Τήνο (φωτ. Εν Άνδρω). Για κάποιον παράξενο λόγο δεν είχα διαβεί ποτέ τα αόρατα «σύνορα» να φτάσω στην περιοχή της Άνδρου που ονομάζουμε Στενό. Μέχρι χθες το απομεσήμερο ήταν μια περιοχή της Άνδρου, αλλά και της σκέψης μου άγνωστη.

  Στο Θέατρο Χώρας Άνδρου την Τρίτη, 15 Νοεμβρίου 2016, ώρα 17:00, διοργανώνεται μεγάλη ημερίδα με θέμα την μελισσοκομία στην Άνδρο από την Καΐρειο Βιβλιοιθήκη, το Επαρχείο Άνδρου, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου, το τμήμα μελισσοκομίας ΕΛΓΟ Δήμητρα,  τον Μελισσοκομικό Συνεταιρισμό Άνδρου, την APΙGEA - APIVITA. Η Άνδρος έχει και παρελθόν και παρόν και μέλλον στην μελισσοκομία. Μια μεγάλη ημερίδα όπου συμμετέχουν επιστημονικοί φορείς, μελισσοκόμοι, πολιτικοί, ερευνητές και μεγάλες εταιρείες γίνεται στην Χώρα στις 15/11. Και μας δίνει το έναυσμα να τα μάθουμε όλα αυτά και παράλληλα να δούμε το νησί μας με άλλο μάτι....

Του Γιώργου Δαρδανού   Στην Αγιά Σοφιά, 30 Οκτωβρίου του 2016, σε μια από εκείνες τις στιγμές που ο άνθρωπος νιώθει τόσο ελάχιστος μπροστά στο βάρος της ιστορίας, σε μια στιγμή πραγματικού δέους και συγκίνησης, άρχισα να ψάλλω το ‘Τη Υπερμάχω’….

Του Δημήτρη  Σταυρόπουλου Από το μεγάλο γλέντι των Κορθιανών και όλων των ανδριωτών που έγινε πριν λίγες μέρες στο New Jersey με την ευκαιρία της 55ης επετείου της ίδρυσης του (1961-2016). Η Άνδρος υπάρχει παντού… Σε ολόκληρο τον κόσμο οι ξενιτεμένοι συμπατριώτες μας, κρατάνε ζωντανά τα έθιμα, τις παραδόσεις, τις μυρωδιές και τις γεύσεις του νησιού. Δημιουργούν ζωντανές κοινότητες, ζουν μονιασμένα και αποτελούν επίλεκτα και αξιοσέβαστα μέλη, των τοπικών κοινωνιών.    Ένα βίντεο που δείχνει το πνεύμα και τον παλμό από το μεγάλο γλέντι των Κορθιανών και όλων των Ανδριωτών στο New Jersey πριν λίγες μέρες Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, το Λονδίνο, το Παρίσι, την Μασσαλία, την Τεργέστη κυριαρχούν ευημερώντας Ανδριωτες τρίτης γενιάς, με ωραίες οικογένειες και κερδοφόρες επιχειρήσεις. Ζουν μονιασμένα, προκόβουν και δεν λησμονούν την πατρίδα και το νησί τους. Ο πρόεδρος Μπάμπης Παντελούς της Korthion Andros Society μιλά στους καλεσμένους πριν το γλέντι... Παραβρέθηκαν πλήθος άνδριώτες,  κυρίως νέοι, που έδωσαν και τον παλμό στο μεγάλο ετήσιο χορό του συλλόγου. Πριν λίγες μέρες ένας από τους πιο δραστήριους συλλόγους Ανδριωτων στο NewJersey - με καταγωγή κυρίως από το Κορθι - και με προσφορά στον τόπο -  συγκέντρωσε τα μέλη του, αλλά και τους άλλους ανδριώτες της περιοχής μέχρι τη Νέα Υόρκη και έστησαν ένα τρικούβερτο ανδριωτικο γλέντι για τα 55 χρόνια του με κυκλαδίτικα τραγούδια και λιχουδιές από το νησί…

Μια από τις σημερινές εστίες πυρκαγιάς που ευτυχώς δεν πρόλαβε να εξαπλωθεί στο Στενό. Διακρίνονται πλαστικά και μαλί αρνιών που χρησιμοποιήθηκαν για το προσάναμμα (φωτ. Ν. Κιαγιάς). Αμετανόητοι βοσκοί έβαλαν φωτιά από την περιοχή του Αϊ Γιάννη στις Κρεμύδες μέχρι το Στενό καίγοντας μια έκταση 500 στρεμμάτων ξερής βλάστησης με σκοπό μετά την πρώτη βροχή να βγει χορτάρι για τα ελεύθερης βοσκής ζώα τους.

Ο Νίκος και ο Σταύρος μετά μια μέρα δουλειάς στη φάρμα. Σκηνή από μια διαφορετική Άνδρο μακριά από την καλοκαιρινή που ξέρουμε (φωτ. Εν Άνδρω).  Φάρμα Ζαγοραίου. Μια ιστορία που ξεκινά από ένα κρεοπωλείο του προπάππου τους. Πριν 20 χρόνια τα δύο αδέλφια εξέλιξαν το μικρό αγρόκτημα του πατέρα τους που ήταν στο Γιαλό του Κορθίου μεταφέροντας το σε μια μεσαίου μεγέθους φάρμα 50 στρεμμάτων στον κάμπο του Κορθίου. Και σήμερα η 5η γενιά (τα παιδιά τους) έχει αναλάβει ρόλους στο πατροπαράδοτο κρεοπωλείο τους στον Όρμο Κορθίου, αλλά και στην φάρμα. Ο λόγος εδώ για τον Νίκο Ζαγοραίο και τον Σταύρο Ζαγοραίο. Σκηνή σφαγής στο οικογενειακό αγρόκτημα στο Κόρθι στη δεκαετία του 1960. Ο πατέρας του Νίκου και του Σταύρου σφάζει με την βοήθεια των παιδιών του. Ο Σταύρος μπροστά βοηθά τον πατέρα του. Ήταν πάντα πιο ενεργητικός στο σφαγείο όπως λέει ο ανηψιός του Γιώργος Ζαγοραίος. Πριν 20 χρόνια μετεγκαταστάθηκαν από τον Γιαλό που χτιζόταν πια στην περιοχή που είναι τώρα. Μια πεδινή έκταση δίπλα στον ποταμό του Κορθιου. Σήμερα η φάρμα Ζαγοραίου απλώνει γύρω σε 50 στρέμματα γης και περιλαμβάνει εκτροφή αγελάδων και χοίρων για παραγωγή κρέατος για το κρεοπωλείο τους αλλά και για όλη την Άνδρο από το Γαύριο μέχρι την Χώρα. Πανοραμική αεροφωτογραφία της φάρμας Ζαγοραίου από τον Δημήτρη Αντωνέλλο. Τοπίο χειμωνιάτικο με χιόνια. Μια κτηνοτροφική μονάδα που δημιουργεί αξία στο νησί μιας και εκμεταλεύεται με τον καλύτερο τρόπο τις παραγωγικές δυνατότητες της γης της Άνδρου. Απασχολεί τέσσερις οικογένειες που ζουν αποκλειστικά από αυτή την απασχόληση. Στην επιχείρηση εργάζονται 6 άτομα. Πρακτικά η φάρμα δημιουργει υπεραξία στην Άνδρο καθώς χρήματα που θα έφευγαν εκτός νησιού (αγορά κρέατος, λουκάνικων, αυγά κλπ) μενουν εδώ και επανεπενδύονται στο νησίί. Η αγροτική παραγωγή εξακολουθεί σε χαλεπούς οικονομικά καιρούς να δίνει ανάσες στην περιοχή του Κορθίου και στην Άνδρο. Η ώρα του φαγητού στο παχνί (φωτ. Εν Άνδρω). Αγελάδα με το 30 ημερών μοσχάρι της (φωτ. Εν Άνδρω). Αγελάδα με δίδυμα μοσχαράκια. Το ένα μαύρο (σαν την μάνα του), το άλλο άσπρο (σαν τον πατέρα του). Η αγελάδα τρώει και τα μικρά θηλάζουν. Το άσπρο ξαφνιασμένο κοιτά φοβισμένο (φωτ. Έν Άνδρω). Ο νεαρός ταύρος της παρέας κοιτά περίεργος τον φακό (φωτ. Εν Άνδρω). Όμως το αγρόκτημα του Νίκου και του Σταύρου δεν έχει μόνο αγελάδες, ταύρους, μοσχαράκια, χοίρους, χοιρομητέρες και γουρουνάκια. Έχει και άλογα!!! Και τα δύο αδέλφια, αλλά και τα παιδιά τους λατρεύουν τα άλογα. Είναι ιδρυτικά μέλη του Ιππικού Ομίλου Άνδρου ο ποίος που αριθμεί 75 μέλη. Η Άνδρος σήμερα έχει 200 άλογα. Από αυτά οι Ζαγοραίοι έχουν 10!!! Η αγάπη τους για τα άλογα είναι μεγάλη και συνηθίζουν τακτικά να πηγαίνουν μεγάλες βόλτες στα βουνά της Άνδρου. Τους συναντήσαμε 1-2 φορές στη Μονή Παναχράντου. Εκτρέφουν, λοιπόν, και άλογα. Αυτό είναι το χόμπι όλης της οικογένειας. Ή, μάλλον και των τέσσερων οικογενειών και όλων των μελών τους που ζουν γύρω από την φάρμα... Ο Νίκος Ζαγοραίος με ένα εντυπωσιακό επιβήτορα από την Ολλανδία. "Τα άλογα είναι η αγάπη μου. Δεν έχω άλλο χόμπι, δεν πάω καφενείο, αλλά λατρεύω τα άλογα." έλεγε καθώς τους μιλούσε σα να 'τανε παιδιά του ο Νίκος.  (φωτ. Εν Άνδρω) Ο Σταύρος Ζαγοραίος με μια εντυπωσιακή νεαρή φοράδα. "'Αμα δεν τα αγαπάς το καταλαβαίνουν αμέσως" σχολίασε καθώς την κράταγε για φωτογραφία (φωτ. Εν Άνδρω). Όχι δεν είναι σκηνή από γουέστερν. Είναι οι Ζαγοραίοι που βγήκαν βόλτα με τα άλογα στην παραλία του Κορθίου (φωτ. Γ. Ζαγοραίος)   O Μπίλυ, το πόνι των εγγονιών και η μασκώτ της φάρμας. Είναι ράτσα Σετλαντ. Την ώρα που περνάγαμε δίπλα του ο Νίκος τον ρώτησε φιλικά: "τι κάνεις Μπίλυ; " Και ο Μπίλυ χρεμέτισε με εκείνο το υπέροχο τρόπο που μόνο τα άλογα ξέρουν. Ξαφνιάστηκα. Ήταν σαν χρεμέτισμα μεγάλου αλόγου. Το μικρόσωμο μέγεθος σε ξεγελάει. Όμως είναι ένα χαριτωμένο αλογάκι (φωτ. Εν Άνδρω).  Οι κόρες του Γιώργου ποζάρουν με τον Μπίλυ (φωτ. Γ. Ζαγοραίος). Στην φάρμα Ζαγγραίου υπάρχουν 15 αγελάδες και 40 μοσχάρια. Επίσης παίρνουν 20-25 μοσχάρια κάθε χρόνο απ' όλη την Άνδρο για εκτροφή. Με την εντατική αναπαραγωγή που εφαρμόζουν οδηγούνται στο σφαγείο για κρέας περίπου 15 μεγάλα ζώα και 40 μοσχάρια παράγοντας περίπου 10 τόνους μοσχαρίσιο κρέας τον χρόνο. Τα μοσχάρια σφάζονται στο σφαγείο του Γαυρίου και το κρέας τους μένει στην Άνδρο. Υπολογίζεται πως από την ώρα που λειτούργησε κανονικά το σφαγείο στο Γαύριο (κοντά ένα χρόνο) αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για την σφαγή δεν φεύγουν εκτός Άνδρου. Σιλό ζωοτροφών για τους χοίρους και τα μοσχάρια της φάρμας. Ζωοτροφές παράγουν οι ίδιοι μα δεν επαρκούν. Έτσι φέρνουν 30 τόνους καλαμπόκι το μήνα από Σέρρες, Βέροια κλπ. (φωτ. Εν Άνδρω). Δυστυχώς, όμως, λόγω μη ολοκλήρωσης ακόμα με κωδικό του σφαγείου της Άνδρου για την ώρα τα μεγάλα ζώα, οι αγελάδες και οι ταύροι, σφάζονται στο σφαγείο της Βέροιας και το κρέας του πωλείται εκεί. Και επιπλέον βαραίνει το κόστος σφαγής και μεταφοράς των μεγάλων ζώων (μια σταθερή οικονομική αφαίμαξη για τον παραγωγό). Πρίκειται για χρήματα και προϊόντα που τώρα φεύγουν εκτός Άνδρου. Το χοιροτροφείο, πεντακάθαρο και χωρισμένο κατά ηλικία των ζώων. Νεογέννητα, μερικών δεκάδων ημερών, χοιρομητέρες, κάπρους κλπ. Ένα πλήρως οργανωμένο χοιροστάσιο.με βιολογικό καθαρισμό. Με το νερό του ποτίζεται το αγρόκτημα. Εδώ γουρουνάκια μεχρι 30 ημερών (φωτ. Έν Άνδρω). Νεογέννητο δύο ημερών (φωτ. Εν Άνδρω). Το χοιροτροφείο της φάρμας είναι από τα μεγαλύτερα των Κυκλάδων. Υπάρχουν 25 χοιρομητέρες και 2 κάπροι που έρχονται από την Γαλλία. Υπάρχουν σήμερα και 150 γουρουνάκια. Ή παραγωγή αυτή την εποχή αυξάνει και τον άλλο μήνα θα έχει φτάσει τα 300. Συνολικά σφάζονται 800-900 περίπου γουρούνια τον χρόνο, ενώ άλλα 70-80 πωλούνται ζωντανά στην Τήνο και στην Μύκονο. Παράγεται περίπου 28 τόνους χοιρινό κρέας. 300 περίπου κορωνέϊκες ελιές για λάδι. Υπάρχει αυτάρκεια σε αγροτικά προϊόντα και για τις τέσσερις οικογένειες που ζουν από το κτήμα. (φωτ. Εν Άνδρω).  Και όταν λέμε αυτάρκεια εννοούμε αυτάρκεια. Μέχρι και κατσίκες για δική τους χρήση έχουν... (φωτ. Έν Άνδρω). Και 300 κότες!!! Διάσπαρτες ανάμεσα σε λεμονιές και πορτοκαλιές. Με τις κουτσουλιές τους λιπαίνουντα δέντρα που είναι κατάφορτα από καρπούς. Τα αυγά πάνε στο οικογενειακό κρεοπωλείο στο Κόρθι (φωτ. Εν Άνδρω). Και σπαρμένες εκτάσεις στο αγρόκτημα. Τριφύλι, κριθάρι και καλαμπόκι για ζωοτροφή (φωτ. Εν Άνδρω). Παρακολουθήσαμε την λειτουργία της φάρμας και του κρεοπωλείου της επιχείρησης Ζαγοραίου στο Κόρθι ένα φθινοπωρινό απόγευμα. Παρακολουθήσαμε για λίγο τη ζωή μιας Άνδρου πέρα από αυτή που όλοι γνωρίζουν το καλοκαίρι. Ο λόγος για μια παραγωγική Άνδρο που είναι δεμένη με την γη της. Και που ζει τους ανθρώπους που δουλεύουν γι΄αυτή. Ελπίδα μας αυτή η παραγωγική Άνδρος να μεγαλώσει. Να παράγει περισσότερα προϊόντα. Να κερδίζει από αυτά και να επανεπενδύει και πάλι στον τόπο. Η αγροτική παραγωγή, που αιώνες έζησε το νησί, παραμένει και σήμερα μια ελπίδα στους δύσκολους οικονομικά καιρούς μας, που μπορεί να συμπληρώσει με τον καλύτερο τρόπο τον καοκαιρινό τουρισμό.  Ένα από τα πολλά αυτοκίνητα του αγροκτηματος. Εδώ αυτό για την μεταφορά των ζώων (φωτ. Εν Άνδρω). Εδώ ο Σταύρος στο ψυγείο με τα κρέατα στο οικογενειακό κρεοπωλείο στον Όρμο. Όλα τα κρέατα και τα παράγωγά τους (λουκάνικα κλπ) είναι παραγωγή τους (φωτ. Εν Άνδρω). Κλείνοντας να πούμε πως το Εν Άνδρω συνεχίζει το ξεχωριστό οδοιπορικό που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό στην αγροτική Άνδρο. Ένα οδοιπορικό που γίνεται με δική μας πρωτοβουλία και μεσα από το οποίο παρουσιάζουμε τις σύγχρονες παραγωγικές προσπάθειες του πρωτογενή τομέα στο νησί μας. Σήμερα, λοιπόν, με την φάρμα Ζαγοραίου, μια ακόμα σημαντική παρουσία της "εκτός των τειχών" Άνδρου...  "Εν Άνδρω"