Εν Άνδρω

Κάποτε η Άνδρος ήταν ένας τόπος μεγάλης παραγωγής λεμονιών. Τα λεμόνια της Άνδρου ήταν ξακουστά για το μέγεθος και την ποιότητα τους. Είχαν μια κάπως άγρια μορφή με μεγάλη φλούδα και λόγω κλίματος και εδάφους μια εξαιρετική γεύση. Τώρα η Άνδρος έχει ακόμα λεμόνια και λεμονιές, αλλά δεν τα διακινεί. Τα χρησιμοποιούν όσοι τα χρησιμοποιούν. Και τα υπόλοιπα απλώς πέφτουν στο χώμα και σβήνουν. Η γιορτή λεμονιού που γίνεται αυτό το Σαββατοκύριακο έχει νόημα μόνο αν στρέψει πάλι την προσοχή και το ενδιαφέρον μας σε αυτά. Διαφορετικά μάλλον είναι μια αναφορά στη μνήμη τους και στη μνήμη ενός αγροτικού παρελθόντος του νησιού. Από εμάς εξαρτάται...

Αναδημοσιέψουμε εδώ σήμερα άρθρο μας για το λεμόνι του 2019 με αφορμή την αυριανή γιορτή λεμονιού στη Χώρα της Άνδρου και με την ελπίδα πως ίσως σας παρακινήσουμε να πάτε. 

Μέχρι το 1970 - πριν ανοίξουν οι διεθνείς αγορές - το λεμόνι της Άνδρου έφευγε με φορτηγά για Αθήνα. Από τα Λειβάδια και τη Μεσαριά μέχρι τα Λάμυρα και το Αλαδινού ήταν ένα μεγάλο κέντρο παραγωγής. Από κοντά περιοχές όπως το Κόρθι, το Υψηλού, οι Στραπουριές, η Παλαιόπολη, το Απροβάτου.

Την δεκαετία του 1970 όμως ανοίγουν οι εσωτερικές και κυρίως οι διεθνείς αγορές και το φτηνό λεμόνι αρχίζει να έρχεται στην Αθήνα από παντού. Τα λεμονοδάση της Πελοποννήσου κρατάνε λόγω μεγάλης παραγωγής και εύκολης μεταφοράς. Όμως δέχονται και αυτά πίεση από το εισαγόμενο λεμόνι από το εξωτερικό.

 

Η Άνδρος είναι γνωστή για τα πολύ μεγάλα λεμόνια της, τα οποία σήμερα είναι αντιεμπορικά γιατί έχουν χοντρή φλούδα. Αλλά είναι εντυπωσιακά.

Η Άνδρος υπέκυψε πρώτη στην πίεση. Η τιμή του λεμονιού της Άνδρου παύει να είναι ανταγωνιστική. Μπορεί η ποιότητα του να είναι από τις καλύτερες στον κόσμο όμως η τιμή και ο σχετικά μικρός αγροτικός κλήρος άρα και το σχετικά περιορισμένο της ποσότητας κάνουν την παραγωγή ασύμφορη. Οι πολυμήχανοι στη θάλασσα ανδριώτες δεν εμφανίζονται πολυμήχανοι στη στεριά και το λεμόνι αντί να αξιοποιηθεί με κάποιο άλλο τρόπο εγκαταλείπεται...

Σήμερα τα σε πολλές περιπτώσεις εγκαταλειμμένα λεμονόδεντρα ή ξεραίνονται ή απλώς παράγουν λεμόνια, που στις περισσότερες των περιπτώσεων πέφτουν στη γη. Ο αγροτικός κόσμος της Άνδρου τείνει να γίνει μνήμη...

Λίγοι ασχολούνται πια με τους μπαξέδες στα εύφορα και ποτιστικά μέρη της Άνδρου. Και αυτοί οι λίγοι από χόμπι. Όπως θα σου εξηγήσουν στην καλύτερη περίπτωση να τους δίνει ένα εισόδημα 2.000 ευρώ τον χρόνο. Όμως η ενασχόληση με την παραγωγή λεμονιού κοστίζει άλλο τόσο σε χρήμα και σε κόπο.

Όμως ακόμα στα σπίτια της Άνδρου έχουν στους κήπους λεμονιές. Και τα μοναδικά λεμόνια τους τα χρησιμοποιούν στο σπίτι ή φτιάχνουν γλυκά του κουταλιού και αυτοσχέδιους τοπικούς χυμούς. Κι εδώ και αρκετά χρόνια μια μικρή γιορτή διοργανώνεται... στη μνήμη των λεμονιών της Άνδρου!!! Μια γιορτή στη Χώρα και μια στο Μπατσί. 

Ευχόμαστε ειλικρινά κάτι να γίνει με τις χιλιάδες λεμονιές που υπάρχουν ακόμα από μόνες τους πια στο νησί...

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"