Ένα χιλιόμετρο υψόμετρο από την θάλασσα νεφοσκεπής Κουβάρα δεσπόζει πάνω από την Άνδρο. Λίγο πιο κάτω η οροσειρά του Πετάλου. Εφέτος τα χιόνια και οι βροχές πότισαν για τα καλά τον ξεραμένο, από τις προηγούμενες άνυδρες χρονιές, τόπο. Ένα μικρό οδοιπορικό στην Άνδρο, την Υδρούσα. Ένα μικρό οδοιπορικό στην ποίηση ενός νησιού, μερικές αναφορές στην ποιήση μιας χώρας και στην μοναδική μουσική κληρονομιά του αιώνα που πέρασε. Θα ταξιδέψουμε στα νερά της Άνδρου και στο τέλος αφού έχουμε γεμίσει νερό τις αισθήσεις μας ας κοιτάξουμε προς το μέλλον που μπορεί να φέρει κάποια στιγμή ξηρασία στον δύσκολο αυτό τόπο. Κι ας ανακράζουμε μαζί με τον μεγάλο ανδριώτη ποιητή: "Άνδρος Υδρούσα Χαίρε". (φωτ. Εν Άνδρω).

 Τετάρτη πρωί. Η άνοιξη έχει κάνει, έστω και για λίγο, την εμφάνιση της στην Άνδρο. Την ώρα που στο Γαύριο γινόταν η θεαματική άσκηση της πυροσβεστικής στην Χώρα όλα ήταν ράθυμα. Η πλατεία Καΐρη άδεια. Ο πολύβουος Πλάτανος έρημος. Δύο-τρεις πρωινοί πελάτες στο καφενεδάκι στην άκρη. Ωραίος ο νέος πλάτανος. Λαμπερή η μέρα. Αλλά χωρίς κίνηση.Αρκεί να δει κανείς την φωτογραφία μας την 25η Μαρτίου γύρω από τον Πλάτανο και την φωτογραφία μας την 27η Μαρτίου στην ίδια πλατεία και θα καταλάβει πως το νησί δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τουρισμό. Όπως και αν ορίσουμε αυτόν τουρισμό (εναλλακτικό, μαζικό, θρησκευτικό, παραθεριστικό κλπ)... (φωτ. Χαρίδημος).   Στον Ερμή κάτω από τις μουριές κανείς. Στην Αγορά λίγοι άνθρωποι για τις τρέχουσες δουλειές της μέρας. Αυτή είναι η εικόνα της όμορφης Χώρας χωρίς επισκέπτες... (φωτ. Χαρίδημος).  Στην Αγορά ένας σκύλος χαζεύει κάνοντας βόλτα. Ο πεζόδρομος άδειος. Οι λίγοι άνθρωποι κάνουν την ερημιά του χειρότερη γιατί δείχνουν το όριο της Χώρας σε μια τιχαία καθημερινή. Η Χώρα αναζητά από κάπου να βρει λίγη ζωή... (φωτ. Χαρίδημος).  Άλλη μια φωτογραφία από τις καθημερινές μιας άνοιξης που περιμένει με ελπίδα της Θεοσκεπάστου για να δει τον κόσμο. Και περιμένει το Πάσχα για να πάρει μπροστά το νησί...  (φωτ. Χαρίδημος).   Η Παναγιά μόνη κι έρημη. Τόσο έρημη όσο την νύχτα που την παραβίασαν κι έκλεψαν ότι βρήκαν στο παγκάρι και όλα τα τάματα που ήταν στις εικόνες. Που για να τα κλέψουν έσπασαν όλα τα τζάμια των εικονισμάτων. Κάποτε αυτό το έλεγαν ιεροσυλία. Τώρα με την πολιτική ορθότητα πως να το πούμε άραγε; (φωτ. Χαρίδημος).   Αλλά και τη νύχτα τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Μάλλον πολύ πιο δύσκολα καθώς η ερημιά απλώνει παντού. Κλειστά μαγαζιά, κλειστές πόρτες, μόνο δύο άνθρωποι εδώ κατηφορίζουν με τσάντες. Ταξιδιώτες που έφτασαν ή κάτοικοι που ψώνισαν κι επιστρέφουν: (φωτ. Χαρίδημος).  Έρημη Χώρα η Άνδρος για μήνες. Περιμένει τα διάκενα των διακοπών, των αργιών, των τριημέρων, του Πάσχα και του καλοκαιριού για να ζήσει. Και να βγάλει τα σπασμένα της εγκατάλειψης. Αλήθεια όλοι αυτοί που την θέλουν γαλήνια κι αθόρυβη στα διάκενα των δικών τους διακοπών - όταν έρχεται όλος ο κόσμος - έχουν ποτέ συνειδητοποιήσει πως περνάνε όλοι όσοι μένουν εδώ ολοχρονίς; Κάποιοι ειδικά που έρχονται για λίγες καλοκαιρινές μέρες αναζητώντας μνήμες που χάθηκαν γιατί επιχειρούν να επιβάλλουν τις θελήσεις τους αρνούμενοι τον τουρισμό; Έχουν ποτέ αναρωτηθεί πως μπορεί να υπάρξει πια αυτό ζήσει αυτό το νησί χωρίς την τουριστική οικονομία; Και χωρίς τον καλοκαιρινό κόσμο; Ο μόνος λογικός συμβιβασμός είναι ο τουρισμός για την ύπαρξη του νησιού. Ας τον ορίσουμε όπως θέλουμε. Αλλά μόνο αυτός υπάρχει. Πέρα από μια αναδυόμενη και πάλι ναυτιλία που κι αυτή ενοχλεί κάποιους... Δυστυχώς δεν μπορεί κανείς να εξοικονομήσει την ζωή αναμασώντας τις μνήμες του...  (φωτ. Εν Άνδρω).     Κλείνουμε αυτή την περιπλάνηση στις μέρες που το νησί αδειάζει με μια θεαματική εικόνα. Εδώ βλέπετε μια από τις πιο όμορφες Χώρες των Κυκλάδων. Κατάλοιπο των Ενετών του 1205. Την οποία δεν έχουμε ακόμα αξιοποιήσει τουριστικά, πολιτιστικά και ιστορικά. Ίσως ο  δήμαρχος που θα εκλεγεί προσεχώς να ενδιαφερθεί περισσότερο, πέρα από λόγια, με έργα και αξιοποίηση όλων των ανθρώπων της (χωρίς αποκλεισμούς), προσθέτοντας πραγματική υπεραξία στην ιστορία και στον πολιτισμό της. Και έτσι προσθέτοντας και στον ποιοτικό τουρισμό της... (φωτ. Χαρίδημος). "ΕΝ ΑΝΔΡΩ"    

 Του Διαμαντή Μπασαντή  Απομεσήμερο Παρασκευής. Παραμονή των Αγίων Σαράντα. Πήραμε τον κακοτράχαλο δρόμο για την κορυφή της Κουβάρας. του ψηλότερου σημείου της Άνδρου. 997 μέτρα πάνω από την θάλασσα. Αν τα Ιμαλάια τα αποκαλούν "η στέγη του κόσμου" γιατί βλέπεις τον κόσμο από το ψηλότερο σημείο της γης ας αποκαλέσουμε κι εμείς την Κουβάρα "η στέγη της Άνδρου". Κι ας δούμε - μια ακόμα φορά - την Άνδρο και ένα μεγάλο μέρος του Αιγαίου από την στέγη του νησιού μας. Στη φωτογραφία ανηφορίζοντας για την "στέγη της Άνδρου" πρώτο στάσιμο της διαδρομής - μετά από ώρα - το υπέροχο εξωκλήσι πάνω από την Άρνη: την "Ελβετία της Άνδρου" όπως την αποκάλεσαν> Για το ορεινό και καταπράσινο τοπίο της (φωτ. Εν Άνδρω).

Εν πρώτοις ο Ιορδάνης! Κύκνος λευκός, γοητευτικός και μόνος. Στο Κόρθι. Κάνει τις βόλτες του, κάνει τις τσάρκες του. Τον έχουν υιοθετήσει οι περίοικοι. Ένας από αυτούς τον βάφτισε Ιορδάνη. Άγνωστο γιατί. Και άγνωστο αν ακούει στο όνομα. Όμως του έμεινε: Ιορδάνης. Και ο Ιορδάνης βγήκε μετά την καταιγίδα να "τσιμπήσει" κάτι χτες το βράδυ στον Όρμο. Ότι βρει ο έρμος. Ευτυχώς είναι κι ένας φούρναρης που το θυμάται. Στη φωτογραφία ο Ιορδάνης ψάχνει να κάτι να τσιμπολογήσει... (φωτ. Χαρίδημος).   Και αφού έχουμε τον κύκνο Ιορδάνη ιδού και ο Ιορδάνης ποταμός εν Κορθίω! Τώρα γιατί τον λέμε Ιορδάνη; Γιατί κάπως έτσι θα πρέπει να είναι και ο Ιορδάνης το καλοκαίρι στην Παλαιστίνη. Λίγο νερό ίσα για να τρέχει. Ιορδάνης ο κύκνος και ο μικτός ξεροπόταμος κατοικία του κύκνου. Άρα καλή ιδέα να βαφτίσουμε τον ξεροπόταμο για τις ανάγκες του χρονογραφήματος με το όνομα του μοναδικού αμφίβιου και φτερωτού κατοίκου του! 'Ιδού λοιπόν και ο Ιορδάνης ποταμός να τρέχει κι αυτός τις μέρες της βροχής στον Όρμο. Στη φωτογραφία ο κύκνος Ιορδάνης εν Ιορδάνη ποταμό παρατηρεί τα πέριξ... (φωτ. Χαρίδημος).   Τα πέριξ. Και ότι συμβεί στα πέριξ. Και ιδού ο κυματισμένος όρμος του Κορθίου. Σε ώρα που η μέρα φεύγει και η νύχτα έρχεται.  Και η μοναξιά που απλώνει μέρα και νύχτα στον Όρμο μέχρι να ανοίξει ο καιρός και να έρθουν οι πρώτοι επισκέπτες να χαμογελάσουν οι γύρω, να χαρεί και ο Ιορδάνης που θα βρίσκει κάποιους να χαζεύει και κάτι περισσότερο να τρώει (φωτ. Χαρίδημος). "ΕΝ ΑΝΔΡΩ"

 Του Διαμαντή Μπασαντή "Μάνα θα πάω στα καράβια" έγραψε ο Νίκος Καββαδίας σε άλλες δύσκολες εποχές. Πατέρα θα πάω στα καράβια είπε και η Μαρία από την Άρνη. Και βρέθηκε στο Superferry II... (Φωτ. Εν Άνδρω).   Απομεσήμερο Σαββάτου στη γέφυρα του Superferry II. Απαγορευτικό. Το πλοίο δεμένο με καμιά 15αριά κάβους και φουνταρισμένες και τις δύο άγκυρες. Η ταχύτητα του ανέμου στο λιμάνι 8 μποφόρ. Ο καιρός συνεχίζει να φρεσκάρει. Πίνουμε καφέ με τον καπετάν Τάσο. Σε μια γωνιά της γέφυρας μια νέα κοπέλα μας κοιτά με γελαστό πρόσωπο και φωτεινά μάτια. Την κοιτώ ξαφνιασμένος…

Του Διαμαντή Μπασαντή Απόβραδο 24/1/19. Η αφρικάνικη σκόνη έχει απλώσει πάνω από το Αιγαίο. Ο ουρανός με σύννεφα, που αφήνουν που και που τις ακτίνες του ήλιου να φωτίζουν την σκονισμένη ατμόσφαιρα. Σε μια αναλαμπή η Γυάρος με τον ήλιο από πάνω της λουσμένη και το περίεργο κίτρινο φως της σκόνης. Εικόνα αποκάλυψης. Εικόνα μεταφυσική. Εικόνα ελπίδας: σαν ξημέρωμα μέσα από το σκοτάδι. Κι όμως είναι εικόνα μιας δύσης παράξενης. Είναι η σκόνη, είναι η ώρα, είναι ο ήλιος και τα σύννεφα, είναι το Αιγαίο κι όλα μοιάζουν εξώκοσμα... (φωτ. Χαρίδημος).

 Το Εν Άνδρω δεν είναι δυνατόν να μην σας δώσει εικόνα της κοινωνίας της Άνδρου την μέρα των Χριστογέννων. Με την βοήθεια, λοιπόν, των συνεργατών μας κάναμε μια βόλτα στο Κόρθι. Η αλήθεια είναι πως ξεκινήσαμε για το Γαύριο, αλλά ο ένας συνεργάτης δεν βγήκε από το σπίτι του μιας και το Γαύριο ήταν από το πρωί σχεδόν κλειστό. Ο άλλος έκανε μια βόλτα στο Κόρθι για φαγητό. Ευτυχώς ήταν ανοικτά το Sea Satin γιατί μπορεί και να έμενε... νηστικός! Ο Όρμος ήταν... παντέρημος!!! Μιλάμε για "κατάσταση πολιορκίας" στην Άνδρο και στο Κόρθι... (φωτ. Χαρίδημος).

Του Διαμαντή Μπασαντή Απομεσήμερο Χριστουγέννων και ο δρόμος με φέρνει στο έρημο λιμάνι της Ραφήνας. Βλέπω το μοναχικό Superferry και ο νους ταξιδεύει χρόνια πίσω κι ο στίχος ενός τραγουδιοιύ έρχεται στο νου: "Χρόνια βλέπω στο λιμάνι πλοία που σαλπάρουνε. Κι όπως τα κοιτάζω λέω: Θέ μου ας με παρουνε...". Ήταν ένα παλιό λαϊκό τραγούδι του Μίμη Πλέσσα σε στίχους Δασκαλάκου που τραγούδησε το 1969 ο Στράτος Διονυσίου. Πήγαινα με το ναυτικό πατέρα μου στον Πειραιά. Δούλευε βατσιμάνης στο στενό της Σαλαμίνας και με έπαιρνε, παιδάκι, μαζί του. Ακόμα θυμάμαι τα δεκάδες πλοία αρόδο και από κάποιο παραλιακό καφέ στο Ικόνιο το τραγούδι του Διονυσίου...  (φωτ. Εν Άνδρω).

Του Διαμαντή Μπασαντή Σαββατόβραδο στην Ραφήνα. Το Superferry επιστρέφει. Το βλέπεις και νοιώθεις την επιθυμία να το περιμένεις. Μα το δεις να δένει. Και μαζί του να δένει και κάτι από την Άνδρο στη Ραφήνα. Ίσως γιατί τα πλοία της γραμμής μεταφέρουν καθημερινά και κάτι από την ψυχή των νησιών που πέρασαν στα λιμάνια που καταλήγουν. Στο συγκεκριμένο πλοίο βοηθά πως οι περισσότεροι στο πλήρωμα είναι ανδριώτες. Όμως, πέρα από αυτό, το κάθε νησί πάει κι έρχεται μέσα από τα πλοία του. Αυτά είναι οι δρόμοι και αυτά μεταφέρουν τη ζωή του…